DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS

Compilado por HENERIK KOCHER

Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas

A  B  C  D  E  F  G  H  I  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  VZ

P1  P2  P3  P4  P5  P6  P7  P8  P9  P10  P11  P12

P2: 201-400

Durante a análise das frases você pode sentir cansaço e incompreensão, não se preocupe, é só que você deve mais uma vez definir prioridades na análise, memo writing service vai ajudar nisso e corrigir.


201. Pars magna bonitatis est velle fieri bonum. [Sêneca, Epistulae Morales 34.3] Grande parte da bondade está em querer ser bom.

201a. Pars maior vincit meliorem. A parte maior vence a melhor.

202. Pars maxima fere hominum habent hunc morem: quod sibi volunt, dum id impetrant, sunt boni; sed id ubi penes iam sese habent, ex bonis pessimi et fraudulentissimi fiunt. [Plauto, Captivi 165] A maior parte dos homens tem esta característica: enquanto tentam obter o que querem, são virtuosos; mas quando já o têm para si, de bons se tornam pérfidos e desleais.

203. Pars nostri melior mens est. [E.F.C.Oertel, Sprüchewörter 44] A mente é a nossa melhor parte.

204. Pars pro toto. [Jur /Black 1327] A parte pelo todo. (=O nome de uma parte é usado para representar o todo).

205. Pars sanitatis velle sanari fuit. [Sêneca, Hippolytus 249] Uma parte da saúde é querer curar-se.

206. Pars ultima vitae. [Virgílio, Eclogae 4.53] A última parte da vida.

207. Parsimonia est scientia vitandi sumptos supervacuos, aut ars re familiari moderate utendi. [Sêneca, De Beneficiis 2.34.4] A economia é a habilidade de evitar os gastos supérfluos, ou a arte de usar o patrimônio com moderação.

208. Parsimonia summum vectigal. [Grynaeus 269] A economia é o maior lucro. A economia é um grande rendimento. A economia é a base da prosperidade. O melhor meio de ganhar é poupar. Parsimonia magnum vectigal. [Rezende 4777] Parsimonia optimum vectigal. Parsimonia certissimum lucrum. VIDE: Divitiae grandes homini sunt vivere parce aequo animo. Magnum vectigal est parsimonia. Non intellegunt homines quam magnum vectigal sit parsimonia. Nullus est tam tutus quaestus, quam, quod habeas, parcere. Optimum et in privatis familiis et in republica vectigal esse parsimoniam. Optimum vectigal parsimonia. Vectigal maximum est parsimonia.

209. Parta labore quies. [Divisa] O descanso obtido pelo trabalho. VIDE: Longo venit parta labore quies.

210. Parte quidem felix nullus utraque fuit. [Medina 589] Ninguém nunca foi feliz em tudo. Felicidade completa não há.

211. Partem habere est melius quam totum privari. [Jur / Rezende 4798] É melhor ter uma parte do que privar-se do todo. Mais vale pouco que nada. Antes perder os anéis que os dedos. VIDE: Melius aliquam partem, quam nullam, attingere. Parum accipere plus est quam nihil omnino.

212. Parthi quo plus bibunt, plus sitiunt. [John Ray, English Proverbs 69] Os partos, quanto mais bebem, mais sede têm. (=Parto, natural ou habitante da Partia, antigo povo asiático). Quanto mais água, mais sede.

213. Particeps criminis. O cúmplice. Participes criminis. Os cúmplices.

214. Partim ipse invenies, partim fors suggeret ipsa. [Grynaeus 367] Uma parte tu mesmo conseguirás, outra parte a própria sorte proporcionará.

215. Partim quae perspexi hisce oculis, partim quae accepi auribus. [Terêncio, Hecyra 363] Uma parte disso vi com meus próprios olhos, outra parte recebi pelos ouvidos.

215. Partis confessio optima probatio. [Carlos Tejedor, Curso de Derecho Mercantil 1.342] A melhor prova é a confissão da parte. VIDE: Confessio est probatio omnibus melior.

216. Parturit ira minas. [Ovídio, Heroides 2.210] A ira gera ameaças.

217. Parturient montes; nascetur ridiculus mus. [Horácio, Ars Poetica 139] As montanhas estarão em trabalho de parto; nascerá um ridículo rato. Muito arroto para pouca comida. Grandes atoardas, tudo nada. Muito barulho por nada. É o parto da montanha. Parturibat mons; formidabat Iuppiter; ille vero murem peperit. O monte estava em trabalho de parto; Júpiter estava apavorado; mas o monte gerou um rato. VIDE: Magna minaris, extricas nihil. Mons murem peperit. Mons parturibat, deinde murem peperit. Mons parturibat, deinde murem prodidit. Mons parturibat, deinde murem protulit. Mons parturiens. Mons parturivit, deinde murem enixus est.

218. Partus sequitur ventrem. [Jur / Broom 395] O parto segue o ventre. (=A cria de um animal pertence ao dono da mãe dessa cria).

219. Parum accipere plus est quam nihil omnino. [Michele Pasqualino, Vocabulário Siciliano Etimologico, Italiano e Latino 143] Conseguir um pouco é melhor do que não conseguir nada. Antes pouco que nada. Melhor é alguma coisa do que nada. VIDE: Melius putatur aliquam partem quam nullam attingere.

220. Parum de principe, nihil de Deo. [Rezende 4801] (Diga-se) pouco do príncipe, nada de Deus. VIDE: De Deo parum, de principe nihil. Nihil de principe, parum de Deo.

221. Parum eloquentiae et sapientiae nihil. [Frontão, Epistulae / Rezende 4802] Pouca eloqüência, nenhuma sabedoria. Muito falar, pouco saber. VIDE: Non est eiusdem, et multa, et opportuna dicere. Satis eloquentiae, sapientiae parum. Satis eloquentiae, parum sapientiae.

221a. Parum est autem luxuriae, quod naturae satis est. [Sêneca, De Vita Beata 13] Para o fausto é pouco o que é suficiente para a natureza. VIDE: Cupiditati nihil satis est, naturae satis est etiam parum.

222. Parum et nihil aequiparantur, et parva non sunt in consideratione. [Alonso de la |Peña Montenegro, Itinerario 295] Pouco e nada se equiparam, e as coisas miúdas não são consideradas. Parum et nihil aequiparantur, et parum pro nihilo reputatur. [Cahier 1698] Pouco e nada se equiparam, e o pouco é contado como nada. VIDE: Parva non sunt in consideratione.

223. Parum fidei miseris esse. [Salústio, Bellum Iugurthinum 24.2] Pouco se confia nos infelizes.

224. Parum lauda, vitupera parcius. [William Langland, Piers Plowman 11] Louva pouco, critica menos. Louvor humano é puro engano. VIDE: Lauda parce, sed vitupera parcius.

225. Parum loqui et multa facere. [DAPR 752] Falar pouco e fazer muito. Atos, não palavras. VIDE: Agere, non loqui. Non verbis, at factis opus est.

226. Parum mihi placeant eae litterae quae ad virtutem doctoribus nihil profuerunt. [Salústio, Bellum Iugurthinum 85] Pouco me agradam esses estudos que nada contribuíram para a virtude dos doutos.

227. Parum proficit scire quid fieri debet, si non cognoscas quomodo sit facturum. [Jur / Black 1333] Pouco aproveita saber o que deve ser feito, se não se sabe como será feito.

228. Parum sperans, plus ab aliis accepit. [Vincenzo Scarcella, Adagi 19] Quem esperava pouco, recebeu mais dos outros. Donde não se espera, daí vem. VIDE: Casus ubique valet: semper tibi pendeat hamus; quo minime credas gurgite, piscis erit. Quo minime credas gurgite, piscis erit.

229. Parum stabiles quas tibi sors dat opes. [Walther 30926 / Tosi 839] Os bens dados pela sorte são pouco estáveis. A fortuna dá e tira. A fortuna, quando afaga, então espreita, e a próspera é mais suspeita. VIDE: Cui multum mellis, multum dat fortuna veneni. Fortuna, cum blanditur, captatum venit.

229a. Parum tribuunt qui multa promittunt. [Bernólak 307] Quem muito promete, pouco dá. VIDE: Dum aureos montes pollicetur, nec aereum nummum producit. Grandia loquuntur, exigua operantur. Qui facilis est in promittendo, difficilis est in praestando.

230. Parum veneni non nocet. [Pereira 117] Um pouco de veneno não faz mal. Pouco veneno não mata. Pouco rosalgar não faz mal.

231. Parva aliorum vitia ridetis, sed maiora, quae vos ipsos dedecorant, non videtis. [Rezende 4805] Vós rides dos pequenos defeitos dos outros, mas os maiores, que vos desonram, não vedes. Ri-se o roto do esfarrapado, e o sujo do mal lavado. O macaco vê o rabo da cutia e não vê o seu. VIDE: Alterius vitium acute cernis, et tua non vides. Praecedenti spectatur mantica tergo.

232. Parva avis, parvus nidus. [Bebel / Eiselein 621] Pequeno passarinho, pequeno ninho. VIDE: Exiguum exiguae nidum decet esse volucri. Parva facit parvum nidum quaecumque volucris. Parvum parva decent. Pusillae aviculae construunt nidulos.

233. Parva culina duobus ganeonibus non sufficit. [Andreas Alciatus, Emblemata 120, adaptado] Para dois glutões, não basta uma cozinha pequena.

234. Parva domus, magna quies. [Inscrição na Catedral de Exeter, Inglaterra / Rezende 4806] Casa pequena, grande tranqüilidade. VIDE: Non quam late, sed quam laete habites refert. Si tibi parva est res, est tibi magna quies.

235. Parva domus, parva cura. Casa pequena, pequena preocupação.

236. Parva facit parvum nidum quaecumque volucris. [Binder, Thesaurus 2481] Todo pássaro pequeno constrói casa pequena. Pequeno passarinho, pequeno ninho. VIDE: Exiguum exiguae nidum decet esse volucri. Parva avis, parvus nidus. Pusillae aviculae construunt nidulos.

237. Parva in aliis reprehendimus, et nostra maiora pertransimus. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 2.5.5] Nos outros reprovamos coisas pequenas, e ignoramos coisas nossas maiores. Vemos um argueiro no olho do vizinho e não vemos uma trave no nosso. VIDE: Alterius vitium acute cernis, et tua non vides. Ebrietatem patri obicis ebrius. Parva aliorum vitia ridetis, sed maiora, quae vos ipsos dedecorant, non videtis. Plus in alieno, quam in suo videt. Plus in alieno quam in suo negotio vident homines. Praecedenti spectatur mantica tergo.

238. Parva leves capiunt animos. [Ovídio, Ars Amatoria 1.159] Ninharias fascinam os espíritos fracos.

239. Parva lucra solent afferre maiora detrimenta. Pequenas vantagens costumam trazer maiores prejuízos. Parva lucra maiora detrimenta afferunt. VIDE: Paulum lucri quantum damni.

240. Parva munera, diutina; locupletia, non propria esse consueverunt. [Cornélio Nepos, Thrasybulus 4.2] Pequenos bens são duradouros; as riquezas não costumam ser permanentes.

241. Parva necat morsu spatiosum vipera taurum. [Ovídio, Remedium Amoris 421] Uma pequena víbora mata com sua mordida um touro grande. Pequeno machado derruba grande carvalho. VIDE: Enecat ingentem vipera parva bovem. Parva necat morsu spatiosum vipera taurum. Saepe fit ut catulus dat maxima vulnera parvus. Saepe necat morsu spatiosum vipera taurum.

242. Parva non spernenda. Não se devem desprezar as coisas pequenas.

243. Parva non sunt in consideratione. [Jur] As coisas miúdas não são consideradas. VIDE: Parum et nihil aequiparantur, et parva non sunt in consideratione.

243a. Parva patitur, ut magis potiatur. [Henderson 319] Suporta uma pequena desvantagem para conseguir mais vantagens. Dar um ovo para ter um boi. Parva patitur, ut magnis potiatur.

244. Parva petit, ut magna ferat. [Michael Pexenfelder, Apparatus Eruditionis 293] Busca coisas modestas, para conseguir as grandes. Dar um ovo para ter um boi. Parva petit, ut magna recipiat. VIDE: Exiguum munus maioris est muneris hamus. Pileum dat, ut pallium recipiat. Unum dabitis, et centuplum accipietis.

245. Parva pluvia magnum sedavit ventum. [Grynaeus 611] A chuva fraca amainou o vento forte.

246. Parva quidem statura, et est malus integer. [Schottus, Adagia 617] É pequeno no tamanho, mas inteiramente mau. Pequeno asno faz grande dano. VIDE: Ingentia marmora findit caprificus.

247. Parva scintilla saepe magnum excitat incendium. [Rezende 4810] Muitas vezes uma pequena faísca causa um grande incêndio. Com pequena brasa se queima uma casa. De uma faísca se queima a vila. De pequena fagulha, grande labareda. Pequenas causas, grandes efeitos. Parva scintilla neglecta magnum excitat incendium. [Seybold 264] Pequena brasa negligenciada provoca grande inêndio. Parva scintilla saepe magnam flamam excitat. Muitas vezes, uma pequena fagulha provoca uma grande labareda. Parva saepe scintilla contempta magnum excitavit incendium. [Quinto Cúrcio, Historiae 6.3] Muitas vezes uma pequena faísca desprezada causou um grande incêndio. VIDE: A scintilla una augetur ignis. De parva scintilla magnum saepe excitatur incendium. De rebus minimis fit saepe molestia grandis. Ex minima magnus scintilla nascitur ignis. Ex scintilla incendium. Ex sola scintilla conflagrat saepe tota domus. Fit lis e minimis interdum maxima verbis. Videmus accidere ex una scintilla incendia passim.

248. Parva securi prosternitur quercus. [Pereira 117] O carvalho é derrubado pelo pequeno machado. Pequeno machado derriba grande carvalho. VIDE: A cane non magno saepe tenetur aper. Enecat ingentem vipera parva bovem. Ictibus it parvi quercus ad ima viri. Parva necat morsu spatiosum vipera taurum.

249. Parva, sed apta mihi, sed nulli obnoxia, sed non sordida; parta meo sed tamen aere domus. [Inscrição na casa de Ariosto, em Ferrara / Rezende 4811] Esta casa é pequena, mas suficiente para mim, mas não é sujeita a ninguém, mas é limpa; mas foi construída com meu dinheiro.

250. Parva seges satis est. [Tibulo, Elegiae 1.1.43] Um pequeno campo basta.

251. Parva sub ingenti. [Divisa da Ilha de Príncipe Eduardo, Canadá] Pequena sob a proteção do grande.

252. Parva timere bonum est. É bom temer as coisas pequenas. Não há pequeno que não possua veneno. VIDE: Henricum gladio qui non occidere posset, cultello potuit: parva timere bonum est.

253. Parva volucris non ova magna parit. [Pereira 120] Ave pequena não põe ovos grandes. Quem tem pouco, não pode dar muito.

254. Parvae curae loquuntur, ingentes stupent. [DAPR 233] Pequenas preocupações falam, grandes se calam. As grandes dores são mudas. VIDE: Curae leves loquuntur, ingentes stupent. Leves curae loquuntur, ingentes stupent.

255. Parvae expensae saepe factae consumunt patrimonium. [Andreas Vaccari, Thesaurus Philosophicus 212] Pequenas despesas feitas com freqüência consomem o patrimônio. Donde se tira e não se bota, cedo se chega ao fundo.

256. Parvae occasiones magnarum rerum causae existunt. [Demóstenes / Rezende 4807] Pequenas oportunidades são causas de grandes acontecimentos. De pequenas causas, grandes efeitos. Pequeno rombo faz soçobrar grande navio. VIDE: A scintilla una augetur ignis. De rebus minimis fit saepe molestia grandis. Generat parvum grandia principium.

257. Parvam rem verbis clamorem magnum facis. [Cícero, Pro Caelio 36] Com tuas palavras transformas uma coisa pequena num grande clamor. Tanto barulho por nada.

258. Parvi enim foris sunt arma, nisi sit consilium domi. [Cícero, De Officiis 1.76] De pouco valem as armas do lado de fora, se não há prudência dentro de casa.

259. Parvi fures suspenduntur a magnis. [Samuel Singer, Thesaurus 207] Os pequenos ladrões são enforcados pelos grandes. Os grandes ladrões enforcam os pequenos. VIDE: Magni minores saepe fures puniunt.

259a. Parvi fures suspenduntur, magni dimittuntur. [Archer Taylor, The Proverb 63] Os pequenos ladrões são enforcados, os grandes são dispensados. Ladrão endinheirado não morre enforcado.

260. Parvis componere magna solebam. [Virgílio, Eclogae 1.24] Eu costumava comparar as coisas grandes às pequenas. VIDE: Si componere magnis parva mihi fas est. Si parva licet componere magnis. Sic canibus catulos similes, sic matribus haedos noram, sic parvis componere magna solebam.

261. Parvis e glandibus quercus. O carvalho nasce de pequenas glandes. O maior carvalho saiu de uma bolota. VIDE: De nuce fit corylus, de glande fit ardua quercus.

261a. Parvis imbutus tentabis grandia tutus. [Trench, On The Lessons On Proverbs 136] Quando estiveres seguro nas pequenas coisas, tentarás com segurança as grandes. Quem rouba um cesto, rouba um cento. VIDE: Taurum tollet, qui vitulum sustulerit.

262. Parvis momentis fortuna magnas rerum commutationes efficit. [César, De Bello Gallico 3.68] Em poucos instantes a sorte faz grandes mudanças. De uma hora para outra a casa cai. VIDE: De cocleare interdum cadit quod hianti porrigis ori. Inter calicem et os multa interveniunt. Inter calicem et os multa cadunt. Inter manum et mentum multa cadunt. Multa cadunt inter duo tempora.

262a. Parvo constat fames, magno, fastidium. [Seybold 264] A fome se contenta com pouco; o fastígio, com o muito. VIDE: Parvo fames constat, magno fastidium.

263. Parvo cultu natura contenta est. [Cícero, Tusculanae Disputationes 5.33] A natureza se contenta com pouco trato. VIDE: Natura parvo contenta est. Natura paucis contenta.

264. Parvo fames constat, magno fastidium. [Sêneca, Epistulae Morales 17.4] A fome satisfaz-se com pouco, o fastio, com muito. A fome boceja; a fartura arrota.

265. Parvo pedi magnos calceos circumponis. [Apostólio 17.51] Pões sapatos grandes em pés pequenos. Matas moscas com canhão. VIDE: Herculis cothurnos aptas infanti.

266. Parvula despiciens, conquirit maxima nunquam. [DAPR 50] Quem despreza as coisas pequenas nunca consegue as grandes. Quem não poupa reais não junta cabedais. VIDE: Maiora perdes, parva ni servaveris. Neglexeris si parva, perdas maxima.

266a. Parvula nam exemplo est magni formica laboris. A pequenina formiga é um exemplo de grande trabalho.VIDE: Abi ad formicam, o piger..

267. Parvulae serpentes non nocent. [Quintiliano, Declamationes / Tosi 631] As serpentes, quando pequenas, não fazem mal.

268. Parvulum differt patiaris adversa an exspectes. [Plínio Moço, Epistulae 8.17.6] Há pouca diferença entre sofrer uma infelicidade ou ficar na expectativa dela.

269. Parvulum occidit invidia. [Vulgata, Jó 5.2] A inveja mata o tolo.

270. Parvulus facit ut parvulus. [Grynaeus 776] Criança age como criança. Crianças são crianças. VIDE: Pueri erunt pueri. Sunt pueri pueri; pueri puerilia tractant. Sunt pueri pueri; vivunt pueriliter illi.

271. Parvum malum ingens est bonum. [Schottus, Adagia 295] Pequeno mal, grande bem. Mal pequenino, antes em mim que em meu marido. Desgraça pouca é bobagem. Parvum malum, magnum bonum. [Schottus, Adagia 234] VIDE: Esse solent magno damna minora bono. Exiguum malum, ingens bonum.

272. Parvum oboli pretium. [Apostólio 13.23] O pequeno valor de um óbolo. Não vale um caracol. Não vale um bazaruco. VIDE: Alga vilior. Exiguum oboli pretium.

273. Parvum parva decent. [Horácio, Epistulae 1.7.44] Ao homem pequeno convêm coisas pequenas. Pequeno passarinho, pequeno ninho. Parvum parva decent, sed inest gratia parvis. [Divisa de Urian Oakes, poeta americano do século 17] Ao pequeno convêm coisas pequenas, mas há encanto nas coisas pequenas. VIDE: Exiguum exiguae nidum decet esse volucri. Inest sua gratia parvis.

274. Parvum servabis, donec maiora parabis. [Binder, Thesaurus 2487] Conservarás o pequeno, até conseguires o maior. Quem despreza o pouco, não ama o muito. Quem não poupa reais, não junta cabedais. VIDE: Maiora perdes, parva ni servaveris. Serviet aeternum, parvo qui nesciet uti.

275. Parvus error in principio magnus erit in fine. [S.Tomás de Aquino, De Ente et Essentia, Prooemium] Um pequeno erro no princípio será um grande erro no fim. VIDE: Error in principio parvus, in fine maximus est.

276. Parvus ignis incendium ingens exsuscitat. Pequeno fogo provoca grande incêndio. Por pequena brasa, arde grande casa. De pequena fagulha, grande labareda. Um fósforo acaba um palácio. VIDE: A scintilla una augetur ignis. Scintilla contempta excitat magnum incendium.

277. Parvus pendetur fur, magnus abire videtur. [DAPR 392] O ladrão pequeno é enforcado, o grande se vê ir embora. Ladrão endinheirado nunca morre enforcado. VIDE: Aranearum telae muscas retinent, vespas transmittunt. Leges in plebem vim habent, in potentes mutae. Legum poenas in humiles tantum.

278. Parvus semper tuus pullus. [Suidas / Erasmo, Adagia 2.7.32] Teu filhote sempre será pequeno. VIDE: Semper pullus tuus parvus.

279. Pasce agnos meos; pasce oves meas. [Vulgata, João 21.16-17] Apascenta meus cordeiros; apascenta minhas ovelhas.

280. Pasce canes qui te lanient. Alimenta os cães que te vão dilacerar. Cria o corvo, que ele te arrancará o olho. Pasce canes, qui te lanient, catulosque luporum. [Teócrito / Manúcio, Adagia 478] Alimenta os cães e os filhotes dos lobos que te vão dilacerar. VIDE: Ale luporum catulos. Leonis catulum ne alas. Pascis canes qui te lanient. Tigridis evita sodalitatem.

281. Pasce fame morientem; si non pavisti, occidisti. [S.Ambrósio / S;Tomás de Aquino, Summa Theologiae 2.32.5] Alimenta o que morre de fome; se não o alimentaste, mataste-o. VIDE: Si videris fratrem tuum fame morientem nec paveris, occidisti.

282. Pascebant pastores semetipsos, et greges meos non pascebant. [Vulgata, Ezequiel 34.8] Só cuidavam esses pastores em se apascentar a si mesmos, e não davam pasto aos meus rebanhos.

283. Pascha diu optatum transigit una die. [Pereira 121] Páscoas de longe desejadas num dia são passadas. VIDE: Tantum clamatur quam pascha venit quod amatur.

284. Pascis canes qui te lanient. [Dumaine 245] Alimentas cães que te despedaçarão. Alimenta o corvo, que te arrancará os olhos. Pascis canes qui te lanient, catulosque luporum. [Schottus, Adagia 583] Alimentas cães e filhotes de lobos que te despedaçarão. VIDE: Ale luporum catulos. Leonis catulum ne alas.Pasce canes qui te lanient.

285. Pascis munera, non amicos. [Marcial, Epigrammata 7.86.10] Cultivas dádivas, não amigos.

286. Pascitur in vivis livor; post fata quiescit. [Ovídio, Amores 1.15.39] A inveja se alimenta dos vivos; depois da morte, ela se aquieta.

287. Pascitur vento. [Grynaeus 776] Ele se alimenta de vento.

288. Passere sub tecto remanente, recedit hirundo. [Stevenson 2182] Enquanto o pardal fica no ninho, a andorinha parte. Amigo de bom tempo muda-se com o vento. VIDE: Amicus socius mensae non permanebit in die necessitatis. Avolitante manet argutus hirundine passer. Dum fervet olla, fervet amicitia. Subsedet in tecto passer, dum migrat hirundo.

289. Passeribus omnibus notus. [DAPR 182] É conhecido de todos os pardais. Conheço-o como as palmas das minhas mãos. Sabem-no cães e gatos. VIDE: E poculo perforato bibis. In ore est omni populo. In ore atque oculis est omnium.

290. Passibus aequis. Com passos iguais. VIDE: Non passibus aequis. Pari passu. Passu pari.

291. Passibus ambiguis fortuna volubilis errat. A sorte, volúvel, anda de um lado para o outro em passos imprevisíveis. A fortuna é vária, hoje a favor, amanhã contrária. Passibus ambiguis fortuna volubilis errat, et manet in nullo certa tenaxque loco. [Ovídio, Tristia 5.8.15] A volúvel sorte vagueia em passos equívocos, e não fica permanente em lugar algum. VIDE: Actutum fortunae solent mutari; varia vita est. Pelle moras; brevis est magni fortuna favoris.

292. Passim. Aqui e ali. Em muitos lugares. Freqüentemente. (=Essa palavra, posposta ao título de uma obra citada, indica que em diversos pontos dessa obra se encontram referências ao assunto tratado).

293. Passim spargere lucem. Espalhar luz por toda parte.

294. Passione interdum movemur, et zelum putamus. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 2.5.1] Às vezes somos movidos pela paixão, e julgamos que se trata de zelo.

295. Passu pari. Com passo igual. VIDE: Pari passu. Passibus aequis.

296. Pastillos Rufillus olet, Gorgonius hircum. [Horácio, Satirae 2.27] Rufilo cheira a perfume; Gorgônio, a bode.

297. Pastor angelicus. O angélico Pastor.

298. Pastorem pascere oportet oves. [Virgílio, Eclogae 6.4] É preciso que o pastor apascente suas ovelhas.

299. Pastores multi demoliti sunt vineam meam. [Vulgata, Jeremias 12.10] Os muitos pastores destruíram minha vinha. Panela mexida por muitos não presta. VIDE: Multi medici regem sustulerunt.

300. Pastori molli lanam lupus extrahit acer. [Pereira 107] Ao pastor fraco, o lobo sabido lhe rouba a ovelha. É tão bom que o papam moscas. VIDE: Sub molli pastore capit lanam lupus, et grex incustoditus dilaceratus.

301. Pater avarus, filius prodigus. Pai avarento, filho pródigo. VIDE: Condus quaerit promum. Quod parcus quaeres, effundet prodigus heres.

302. Pater, avus, proavus, abavus, atavus, tritavus quasi mures semper edere alienum cibum. [Plauto, Persa 57] Meu pai, meu avô, meu bisavô, meu trisavô, meu tetravô, meu pentavô sempre comeram a comida dos outros, como ratos.

303. Pater, dimitte illis: non enim sciunt quid faciunt. [Vulgata, Lucas 23.34] Pai, perdoa-lhes; eles não sabem o que fazem. Pater, remitte illis, quia nesciunt quid faciunt.

304. Pater eram pauperum. [Vulgata, Jó 29.16] Eu era o pai dos pobres. VIDE: Pater pauperum.

305. Pater familias vendax sit, non emax. [Rezende 4823] Que o chefe de família goste de vender, não de comprar. Quem compra o supérfluo, vende o necessário. Quem compra o que não pode, vende o que não deve. VIDE: Non tam multa accipiendo, quam non multos sumptos faciendo. Omnia, Castor, emis; sic fiet ut omnia vendas. Patrem familias vendacem, non emacem esse oportet. Si inutilia emas, necessaria vendes.

306. Pater filium quem amat, castigat. [Gaal 1004] O pai corrige o filho a quem ama. Quem bem ama, bem castiga. Quem ama, castiga. VIDE: Iuveniles lacrimae vitiis obstant. Non amat hic puerum, qui raro corrigit istum. Qui bene amat, bene castigat.

307. Pater, in manus tuas commendo spiritum meum. [Vulgata, Lucas 23.46] Pai, nas tuas mãos encomendo o meu espírito. VIDE: In manus tuas commendo spiritum meum. In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum. In manus tuas, Domine, commendo animam meam.

308. Pater is est quem nuptiae demonstant. [Digesta 2.4.5] Pai é aquele que o casamento indica. Pater is est, quem iustae nuptiae demonstrent, nisi evidentibus argumentis contrarium probatur. [CIC 1138.1] É pai aquele que as núpcias legítimas indicam, a menos que se prove o contrário por argumentos evidentes. VIDE: Est pater ille quem iustae nuptiae demonstrant. Is pater vero est, quem iustae nuptiae demonstrant.

309. Pater historiae. [Cícero, De Legibus 1.1.5] O pai da história. (=Heródoto).

310. Pater mendaciorum diabolus est. [DAPR 241] O diabo é o pai das mentiras.

311. Pater mi, si possibile est, transeat a me calix iste. [Vulgata, Mateus 26.39] Meu pai, se é possível, passe de mim este cálice. Pater, omnia tibi possibilia sunt, transfer calicem hunc a me. [Vulgata, Marcos 14.36] Pai, todas as coisas te são possíveis, afasta de mim este cálice.

312. Pater nimia indulgentia filios depravat. [Branco 159] O pai corrompe os filhos com a excessiva indulgência. Filhos e criados não deves amimar, se os queres lograr. Se muito as pintas e regalas, das boas filhas farás más. VIDE: Nescit habere bonos patris indulgentia natos, nescit habere bonos domini indulgentia servos. Nescit habere bonas patris indulgentia natas.

313. Pater noster, qui es in caelis: sanctificetur nomen tuum. [Vulgata, Mateus 6.9] Pai nosso que estás nos céus; santificado seja o Teu nome.

314. Pater patriae. [Cícero, Pro Sestio 54] O pai da pátria. VIDE: Genitor patriae. Parens patriae.

315. Pater pauperum. O pai dos pobres. VIDE: Pater eram pauperum.

316. Pater, peccavi in caelum et coram te. [Vulgata, Lucas 15.18] Pai, pequei contra o céu e na tua presença.

317. Pater semper incertus. O pai é sempre incerto. O filho da minha filha é meu neto; o filho de meu filho será ou não. VIDE: Mater certa, pater semper incertus. Mater semper certa est, pater nunquam.

318. Patere quam ipse fecisti legem. [Pítaco de Mitilene / Rezende 4822] Sofre a lei que tu mesmo fizeste. Tu fizeste o mal, tu o pagarás. Quem fez seu angu, que o coma. Patere legem quam ipse tulisti. [Manucio, Adagia 1398] Patere legem quam ipse tuleris. [Dionísio Catão, Monosticha 53] VIDE: Faber compedes, quas fecit, ipse gestet. Legem quam quis aliis praescripsit, idem eamdem servare tenetur. Pareto legi, quisque legem sanxeris.

319. Paterna paternis. [Jur / Black 1337] (Nas sucessões) os bens do pai vão para a linha paterna.

320. Paternas haud canit cantiones. Não canta as cantigas dos pais. Não vai pelo caminho de seus pais. Não saiu aos seus. VIDE: Haud canit paternas cantiones. Haud canit paternas cantilenas. Non patrias modulatur cantiones.

321. Paternus affectus non sustinet moram. [Sêneca Retórico, Controversiae 7] O sentimento paterno não suporta espera.

322. Patet cunctis honoris via, nec generi tribuitur gloria, sed virtuti. [Fedro, Fabulae 2.9.3] O caminho da honra está aberto a todos, e a glória não se concede à origem da pessoa, mas ao seu mérito.

323. Pati necesse est multa mortales mala. [Névio, Ex Incertis Fabulis] Os mortais não escapam de sofrer muitos males.

324. Pati nos oportet quo ille faciat, cuius potestas plus potest. [Plauto, Stichus 73] Cabe-nos sofrer o que faça aquele cujo poder seja maior. Manda quem pode, obedece quem tem juízo. VIDE: Aequum aut iniquum regis imperium feras.

325. Pati poenam minus est quam meruisse. Sofrer uma punição é menos que merecê-la. A vergonha está no crime, não na pena. VIDE: Est pati poenam, quam meruisse, minus. Puniri non est malum, sed fieri poena dignum.

326. Patiendo, multa venient quae nequeas pati. [Publílio Siro] Sofrendo, muitas coisas virão que não poderás suportar. Pequeno dano, se toma forças, carece de remédio. VIDE: Ex minimis initiis magna. Ex minimis initiis maxima.

327. Patiens et fortis seipsum felicem facit. [Publílio Siro] O homem paciente e corajoso torna-se vencedor.

328. Patiens in adversis nunquam est felicitas. [Publílio Siro] O homem bem sucedido nunca é paciente na adversidade.

329. Patiens quia aeternus. [S.Agostinho / Rezende 4829] (Deus) é paciente porque é eterno.

330. Patientes estote ad omnes. [Vulgata, 1Tessalonicenses 5.14] Sede pacientes para todos.

331. Patientes vincunt. [Stevenson 1756] Os que têm paciência vencem. Quem quiser vencer, aprenda a sofrer. A paciência é amarga, mas seu fruto é doce. VIDE: Disce pati, si vincere voles. Vincit qui patitur.

332. Patientia animi divitias occultas habet. [Publílio Siro] A paciência traz em si um tesouro oculto. A paciência é um tesouro oculto.

333. Patientia autem opus perfectum habeat, ut sitis perfecti et integri, in nullo deficientes. [Vulgata, Tiago 1.4] Ora, a paciência deve ser perfeita nas suas obras, a fim de que vós sejais perfeitos e completos, não faltando em coisa alguma.

334. Patientia dura frango. Com paciência venço as dificuldades. VIDE: Duris dura frango. Duris dura franguntur.

335. Patientia enim vobis necessaria est. [Vulgata, Hebreus 10.36] É-vos necessária a paciência.

336. Patientia est clavis gaudii; festinatio autem clavis paenitentiae. [Erpênio / Rezende 4830] A paciência é a chave da alegria, mas a pressa é a chave do arrependimento. Quem cedo se determina, cedo se arrepende. VIDE: Ad paenitendum properat, cito qui iudicat.

336a. Patientia est consiliarius omnius optimus. [Florilegium Hebraicum 248] A paciência é o melhor conselheiro.

337. Patientia est ornamentum, custodia et protectio vitae. A paciência é ornamento, guarda e proteção da vida.

337a. Patientia est optimum contra molestias remedium. [G.W.Freytag, Arabum Proverbia 3.2.157] A paciência é o melhor remédio contra os aborrecimentos.

338. Patientia est remedium cuivis dolori. [Seybold 265] A paciência é remédio para qualquer dor. A paciência abranda a dor. A paciência é ungüento para todas as chagas. VIDE: Cuivis dolori remedium est patientia. Dolori cuivis remedium est patientia. Patientia remedium malorum. Quae dura sunt, fiunt leviora patientia.

339. Patientia est valde necessaria. [Vulgata, Hebreus 10.36] A paciência é muito necessária.

340. Patientia igitur in dolore eximia est oratio. Na dor, a paciência é uma oração muito poderosa.

341. Patientia Iobi. Paciência de Jó.

342. Patientia laesa fit furor. [Publílio Siro] A tolerância ofendida se transforma em furor. Paciência tem limite. VIDE: Furor fit laesa saepius patientia. Vide ne abutaris, nam patientia laesa fit furor.

343. Patientia maxima virtus. A paciência é a maior das virtudes. VIDE: Maxima enim est hominum semper patientia virtus. Patientia rara virtus. Maxima virtus patientia.

344. Patientia opus perfectum habet. A paciência realiza a obra. A paciência vence. VIDE: Patientia autem opus perfectum habeat, ut sitis perfecti et integri, in nullo deficientes.

345. Patientia possessori suo mala convertit in bona. [S.Tomás de Aquino, De Eruditione Principis 5.34 / Bernardes, Nova Floresta 1.49] A paciência converte em bens os males de quem a possui,.

346. Patientia rara virtus. [Seybold 265] A paciência é uma virtude rara. VIDE: Maxima enim est hominum semper patientia virtus. Patientia maxima virtus.

347. Patientia reliquas virtutes roborat et exornat, nam vidua est virtus quam patientia non firmat. [VES 137] A paciência robustece e embeleza as demais virtudes, pois é vazia a virtude que a paciência não apóia.

348. Patientia remedium malorum. A paciência é o remédio dos males. A paciência abranda a dor. A paciência é ungüento para todas as chagas. VIDE: Patientia est remedium cuivis dolori.

349. Patientia vincit omnia. [DAPR 503] A paciência vence tudo. Paciência excede sapiência. VIDE: Disce pati, si vincere voles. Gutta cavat lapidem.

350. Patientiae tributarius nascitur homo. [Bernardes, Luz e Calor 1.220.58] Quando o homem nasce, já é tributário da paciência.

351. Patientiam habe in me, et omnia reddam tibi. [Vulgata, Mateus 18.29] Tem paciência comigo, e eu te satisfarei tudo.

352. Patientiam omnes recommendant, quamvis pauci tamen pati velint. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 2.12.4] Todos elogiam a paciência, mas poucos querem praticá-la.

353. Patiere quod dant, quando optata non dant. [Manúcio, Adagia 1218] Contenta-te com o que te dão, quando não te dão o que desejas. Aceita o bem como vem.

354. Patimur longae pacis mala; saevior armis, luxuria incumbit. [Juvenal, Satirae 6.292] Sofremos hoje os males de uma longa paz; mais prejudicial que as armas, o luxo nos domina.

355. Patior facile iniuriam si est vacua a contumelia. [Pacúvio / Hugo Grotius, De Iure Belli et Pacis 1.2.67] Suporto facilmente a injustiça, se ela está isenta de injúria.

356. Patior telis vulnera facta meis. [Ovídio, Heroides 2.48] Sofro feridas feitas com minhas próprias armas.

357. Patior ut potiar. [Henderson 320] Suporto para chegar ao poder.

358. Patitur poenas peccandi sola voluntas. [Juvenal, Satirae 13.208] O próprio desejo de pecar é punido.

359. Patitur qui vincit. [Divisa] Quem sofre, vence. Quem sofreu, venceu. VIDE: Dulcia non meruit, qui non gustavit amara. Fortiter malum qui patitur, idem post potitur bonum. Qui patitur, vincit. Tandem patientia vincit.

360. Patras crimen unum, brevi aliud patraturus. [Pereira 105] Cometes um erro; em breve vais cometer outro. Atrás de uma falta vem outra. Fazeis uma e rogais a Deus por outra.

361. Patrem familias vendacem, non emacem esse oportet. [Marcos Catão, De Agri Cultura 2] É preciso que o chefe de família goste de vender, não de comprar. Quem compra o supérfluo, vende o necessário. Quem compra o que não pode, vende o que não deve. VIDE: Non tam multa accipiendo, quam non multos sumptos faciendo. Pater familias vendax sit, non emax.

362. Patrem sequitur sua proles. [Seybold 266] A prole segue o pai. A acha sai ao madeiro. De tal árvore, tal fruto. VIDE: Fortes creantur fortibus et bonis. Naturae sequitur semina quisque suae. Non procul a proprio stipite poma cadunt. Qualis pater, talis filius. Ut pater, ita filius; ut mater, ita filia.

363. Patres comederunt uvam acerbam, et dentes filiorum obstupescunt. [Vulgata, Ezequiel 18.2] Os pais comeram as uvas verdes, e os dentes dos filhos se embotaram. Pecados dos nossos avós, fazem-nos eles, pagamo-los nós. Patres comederunt uvam acerbam, et dentes filiorum obstupuerunt. [Vulgata, Jeremias 31.29] Os pais comeram as uvas em agraço, e os dentes dos filhos são os que ficaram botos. VIDE: Crimina saepe luunt nati scelerata parentum. Quod sus peccavit, succula saepe luit.

364. Patres conscripti. Os senadores romanos.

365. Patres nostri peccaverunt et nos peccata eorum portamus. Nossos pais pecaram, e nós expiamos as suas culpas. Pecados de nossos avós, fizeram-nos eles, pagamo-los nós. Patres nostri peccaverunt, et non sunt; et nos iniquitates eorum portavimus. [Vulgata, Lamentações 5.7] Nossos pais pecaram, e já não existem; e nós temos levado o castigo das suas iniqüidades. VIDE: Culpam maiorum posteri luunt. Culpam maiorum posteri luere.

366. Patria cara, carior libertas. [Divisa] A pátria é querida, mas a liberdade é mais querida. VIDE: Ubi libertas, ibi patria.

367. Patria dat vitam, raro largitur honores. [Seybold 266] A pátria dá a vida, mas raramente confere honrarias. Patria dat vitam, raro largitur honores; hos melius multo terra aliena dabit. [Alciato / Eiselein 515] A pátria dá a vida, mas raramente confere honrarias; essas, a terra alheia dará muito melhor.

368. Patria est communis omnium parens. [Cícero, In Catilinam 1.7.17] A pátria é a mãe comum de todos.

369. Patria est ubicumque est bene. [Pacúvio / Cícero, Tusculanae Disputationes 5.37.108] A pátria é todo lugar em que se está bem. A minha terra é onde me vai bem. Não onde nasces, mas onde pasces. Onde bem me vai, aí acho mãe e pai. Onde me vai bem, aí é minha pátria. Patria est ubi bene est. Patria est ubicumque bene vixeris. A pátria é todo lugar em que viveres bem. Patria est ubi bene sit cuique. VIDE: Ibi patria, ubi bene. Patria tua est ubicumque vixeris bene. Ubi bene, ibi patria.

370. Patria est ubicumque vir fortis sedem elegerit. A pátria é qualquer lugar que o homem corajoso escolher como morada. VIDE: Patriam esse, ubicumque vir fortis sedem elegerit.

371. Patria mea totus hic mundus est. [Sêneca, Epistulae Morales 28.4] Minha pátria é todo este mundo. VIDE: Cives mundi omnes sumus. Non sum uni angulo natus, patria mea totus hic mundus est. Patriam tuam mundum existima.

372. Patria potestas in pietate debet, non atrocitate consistere. [Digesta 48.9.5] O pátrio poder deve consistir no amor, não na crueldade.

373. Patria sua cuique iucundissima. [Erasmo, Adagia 3.10.18] Para cada um sua pátria é muito bonita. Cada passarinho gosta do seu ninho.

374. Patria tua est ubicumque vixeris bene. [Publílio Siro] A pátria é todo lugar em que se está bem. A minha terra é onde me vai bem. Não onde nasces, mas onde pasces. Onde bem me vai, aí acho mãe e pai. Onde me vai bem, aí é minha pátria. VIDE: Ibi patria, ubi bene. Patria est ubicumque bene vixeris. Patria est ubicumque est bene. Ubi bene, ibi patria.

375. Patriae decus et tutamen. [Inscrição em medalha] Glória e defesa da pátria.

376. Patriae fidus. [Divisa] Fiel à minha pátria.

377. Patriae fumus igni alieno luculentior. [Erasmo, Adagia 1.2.16] A fumaça na pátria é mais brilhante do que o fogo em outro lugar. Mais vale fumo em minha casa que fogo na alheia. Quem quiser bem cear, a sua casa o vá buscar. VIDE: Nescio qua natale solum dulcedine cunctos ducit, et immemores non sinit esse sui. Propria domus omnium optima.

378. Patriae impendere vitam. [Lucano, Pharsalia 2.382] Dedicar a vida à pátria.

379. Patriae magnitudini. [Divisa de Lorena, SP] Para a grandeza da pátria.

380. Patriae memoria dulcis. [Rezende 4839] A lembrança da pátria é doce.

381. Patriae quis exul se quoque fugit. [Horácio, Carmina 2.16.19] Quem deixa a pátria foge de si mesmo.

382. Patriam caritatem et libertatem docui. [Divisa de Santos, SP] Ensinei à pátria amor e liberdade.

383. Patriam durioribus remediis quam pericula erant, sanavit. [Sêneca, De Beneficiis 5.16] Ele curou a pátria com remédios que eram mais violentos que as doenças.

384. Patriam esse, ubicumque vir fortis sedem elegerit. [Quinto Cúrcio, Historiae 6.4.11] A pátria é qualquer lugar que o homem corajoso escolhe como morada. VIDE: Patria est ubicumque vir fortis sedem elegit.

385. Patriam et libertatem perdidi. [Plauto, Captivi 299] Perdi a pátria e a liberdade.

386. Patriam fecit magnam. [Divisa do Município de Santana de Parnaíba, SP] Engrandeceu a pátria.

387. Patriam grandibo. [Antiga divisa de Mogi das Cruzes, SP] Engrandecerei minha pátria.

388. Patriam tuam mundum existima. [Rezende 4844] Considera o mundo como tua pátria. VIDE: Non sum uni angulo natus, patria mea totus hic mundus est. Patria mea totus hic mundus est.

389. Patriam versus. [Inscrição em bússola] Em direção à pátria.

390. Patris delictum nocere nunquam debet filio. [Publílio Siro] O crime do pai nunca deve prejudicar o filho. VIDE: Ridiculum est, odio nocentis perdere innocentem.

391. Patris est filius. [Erasmo, Adagia 4.3.36] Ele é o filho do seu pai. Tal pai, tal filho. Puxou ao pai. Patris filiolus est. [Apostólio 18.92] É filhinho de seu pai.

392. Pauca castiges, multa dissimules. [S.Bernardo / Bernardes, Nova Floresta 2.214] Corrigirás poucas coisas, dissimularás muitas.

393. Pauca cum aliis, multa tecum loquere. [John Kendall, Greanings 8] Com os outros fala pouco; contigo, muito.

394. Pauca in convivio loquere. [Dionísio Catão, Monosticha 54] Nos banquetes fala pouco.

395. Pauca licet certa sunt incertis meliora. [Tosi 1731] O certo, embora pouco, é melhor do que o incerto. Mais vale tico-tico no prato que jacu no mato. VIDE: Est avis in dextra melior quam quattuor extra.

396. Pauca male parta multa bene comparata perdunt. [Crisóstomo / Manúcio, Adagia 1397] O pouco que se adquire desonestamente perde o muito que se adquire honestamente. Pouco fel dana muito mel. VIDE: Male parta male dilabuntur. Modicum fermentum totam massam corrumpit. Paulum fellis disperdit multum mellis.

397. Pauca quidem, sed valde argute. [Homero, Ilíada 3.214] Na verdade, ele falou pouco, mas com muito engenho.

398. Pauca sed bona. [Rezende 4846] Pouco, mas bom. Mais vale qualidade que quantidade. Mais vale pouco e bom do que muito e mau. VIDE: Amplius iuvat virtus quam multitudo. Pondere, non numero. Qualitas est nobilior quantitate. Qualitas, non quantitas.

399. Pauca sed ex toto corde. Pouco, mas de todo o coração.

400. Pauca sed selecta et probata remedia. [Phibert Guibert / Rezende 4847] Remédios, poucos, mas escolhidos e comprovados.

Ao Topo