DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS

Compilado por HENERIK KOCHER

Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas

A  B  C  D  E  F  G  H  I  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  VZ

M1  M2  M3  M4  M5  M6  M7  M8  M9  M10  M11

M10: 1801-2000

1801. Mulieris iuramenta in aqua scribo. [Sófocles / Schottus 12] Juras de mulher, escrevo-as na água.

1802. Mulieris oculus spiculum est iuvenibus. [Erasmo, Adagia 3.4.69] O olho da mulher é uma flecha para os jovens.

1803. Mulierum astutia peior omni vesutia. [Walther 15366 / Tosi 1384] A astúcia das mulheres é pior do que qualquer ardil.

1804. Multa agendo nihil egi. [Pierre Bayle, Dictionnaire Historique 278] Fazendo muitas coisas, não fiz nada. Quem muito abarca, pouco aperta. Multa agendo nihil agimus. Quando nos metemos a fazer muitas coisas, acabamos não fazendo nada. VIDE: Vitam perdidi operose nihil agendo.

1805. Multa aggressus, omnibus frustrabitur. [Manúcio, Adagia 899] Quem empreende muitas coisas, se decepcionará em todas. Quem muito abarca, pouco aperta. Dona que muito mira, pouco fia. VIDE: Pluribus intentus minor est ad singula sensus. Plurima qui aggreditur, nil apte perficit.

1806. Multa ante tentes, quam virum invenias bonum. [Publílio Siro] Procurarás muito, antes que encontres um homem de bem.

1807. Multa audi, dic pauca, tege abdita. [Gaal 907] Ouve muito, fala pouco, esconde os segredos. Ouve muito e fala pouco. Multa audi, dic pauca, tace abdita. Ouve muito, fala pouco, não contes segredos. VIDE: Audi multa, loquere pauca et non errabis.

1808. Multa bona potes operari, dum sanus es; sed, infirmatus, nescio quid poteris. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.23.23] Podes realizar muitas boas ações, enquanto tens saúde; mas, debilitado, não sei o que poderás fazer.

1809. Multa cadunt inter calicem supremaque labra. [Erasmo, Adagia 1.5.1] Muita coisa cai entre o cálice e os lábios. Da mão à boca, se perde a sopa. Entre a boca e a mão vai o bocado ao chão. Multa cadunt inter calicem et suprema labra. Multa cadunt inter calicem et labra. [Dumaine 244] VIDE: De cocleare interdum cadit quod hianti porrigis ori. Inter calicem et os multa cadunt. Inter calicem et os multa interveniunt. Inter manum et mentum multa cadunt. Inter os et offam multa cadunt. Inter os et offam multa intercedunt. Saepe audivi inter os et offam multa intervenire posse. Saepe inter buccam contingit casus, et offam. Saepe os inter et offam multa venire solent. Vel mille calamitates sunt inter calicem et labra.

1810. Multa cadunt inter duo tempora. [Grynaeus 341] Muita coisa se perde entre dois momentos. De uma hora para outra, cai a casa. VIDE: Multa nulli cogitata temporis punctum attulit. Parvis momentis fortuna magnas rerum commutationes efficit.

1811. Multa cura summo imperio inest. [Binder, Thesaurus 1911] Muita preocupação acompanha o poder supremo. Grande nau, grande tormenta. Multa cura summo imperio inest, multi ingentes labores. [Salústio, Oratio Cottae] Grandes preocupações, grandes sofrimentos acompanham o poder supremo.

1812. Multa dicere et opportune non eiusdem est. [Pereira 111] Não é comum a mesma pessoa falar muito e com oportunidade. Falar muito e bem, não há quem. Muito falar, muito errar. Multa et opportuna dicere non est eiusdem. [Binder, Thesaurus 1914] VIDE: Copia sermonis non est consors rationis. Diversa sunt, multa eloqui, opportunius. Raro est eiusdem hominis multa et opportune dicere.

1813. Multa dies ferunt venientes commoda secum. [Pereira 118] Os dias que chegam trazem consigo muitas coisas boas. O tempo tanto anda como desanda. VIDE: Commoda non cunctis tempora rebus eunt. Multa ferunt anni venientes commoda secum. Multa ferunt anni venientes commoda secum, multa recedentes adimunt.

1813a. Multa didici a praeceptoribus meis, sed a discipulis meis magis quam ab omnibus. [Florilegium Hebraicum 64] Aprendi muito com meus professores, mas com meus alunos aprendi mais do que com todos.

1814. Multa docet fames. [Erasmo, Adagia 4.2.48] A fome ensina muitas coisas. A fome é uma grande mestra. A necessidade faz o sapo pular. A necessidade espicaça o engenho. Multa docet magistra Fames. A mestra fome nos ensina muitas coisas. VIDE: Artificia docet fames. Etiam stultis acuit ingenium fames.

1814a. Multa docet urgens in rebus egestas. [Gaal 1224] A necessidade premente nos ensina muita coisa. A necessidade é mãe da invenção. VIDE: Artis magistra necessitas. Vexatio dat intellectum.

1815. Multa, dum fiunt, turpia, facta placent. [Ovídio, Ars Amatoria 3.218] Muitas coisas que, ao serem feitas, são desagradáveis, depois de feitas agradam.

1816. Multa esse patienda. [Sêneca, De Ira 3.37] Muitas coisas devem ser toleradas.

1817. Multa esse vera quae non modo vulgo scire sit utile. [S.Agostinho, De Civitate Dei 4.31.2] Há muitas verdades que não é útil ao povo saber. VIDE: Multa sunt vera quae vulgo scire non sit utile.

1817a. Multa et opportuna dicere non est eiusdem. [Seybold 202] Falar muito e dizer coisas apropriadas não é coisa da mesma pessoa. Muito e mal, é geral; muito e bem, há pouco quem. VIDE: Copia sermonis non est consors rationis. Non est eiusdem, et multa, et opportuna dicere.

1818. Multa et varia impendent hominibus genera mortis. [Cícero, Philippica 14.34] Muitos e variados gêneros de morte ameaçam os homens.

1819. Multa eveniunt homini quae vult quae nevult. [Plauto, Trinummus 323] Ao homem acontecem muitas coisas que ele quer e que ele não quer.

1820. Multa ex quo fuerint commoda, eius incommoda aequum est ferre. [Terêncio, Hecyra 840] Quando alguma coisa traz muitas vantagens, é justo que se aceitem suas desvantagens. Quem comeu as maduras, chuche as duras. VIDE: Commoditas omnis fert secum incommoda.

1821. Multa experiendo fiunt quae segnibus ardua videntur. [Tácito, Annales 15.59] Experimentando, fazem-se muitas coisas que aos preguiçosos parecem difíceis.

1822. Multa fercula, multos morbos. [DAPR 748] Muitos pratos, muitas doenças. Mais mata a gula do que a espada. Multa fercula, multos morbos fecerunt. VIDE: Ancipiti plus ferit ense gula. Gulosi, morbosi. Multos morbos multa fercula fecerunt.

1823. Multa fero, ut placem genus irritabile vatum. [Horácio, Epistulae 2.2.102] Suporto muitas coisas para agradar à raça irascível dos poetas. VIDE: Genus irritabile vatum.

1824. Multa ferunt anni venientes commoda secum. Os anos que chegam trazem consigo muita coisa boa. Quanto mais se vive, mais se vê. Multa ferunt anni venientes commoda secum, multa recedentes adimunt. [Horácio, Ars Poetica 175] Os anos que chegam trazem consigo muitas coisas boas, os anos que se afastam levam muitas. O tempo tanto anda como desanda. VIDE: Multa dies ferunt venientes commoda secum.

1825. Multa fidem promissa levant. [Horácio, Epistula 2.2.10] Muitas promessas destroem a confiança. Muito prometer é uma maneira de enganar. Quem muito promete, pouco dá. VIDE: Dum aureos montes pollicetur, nec aereum nummum producit. Laetificat stultum nil dare, promittere multum.

1826. Multa fiducia utimur. [Vulgata, 2Coríntios 3.12] Usamos de muita sinceridade.

1827. Multa fieri non posse, priusquam sint facta, iudicantur. [Plinio Antigo, Naturalis Historia 7.1.1] Muitas coisas se julgam impossíveis de acontecer enquanto não acontecem.

1828. Multa fiunt eadem, sed aliter. [Quintiliano, Institutio Oratoria 2.20.10] Fazem-se muitas coisas iguais, mas de maneira diferente.

1829. Multa hospitia, nullas amicitias. Muita hospitalidade, nenhuma amizade. Amigo de todos, amigo de ninguém. Multa hospitia habent, nullas amicitias. Têm muitos abrigos, nenhuma amizade. VIDE: Vitam in peregrinatione exigentibus hoc evenit, ut multa hospitia habeant, nullas amicitias.

1830. Multa ignoscendo fit potens potentior. [Publílio Siro] Desculpando muitas coisas, o poderoso fica mais poderoso.

1831. Multa in bellis inania. [Erasmo, Adagia 2.10.19] Nas guerras muitas coisas são vãs. Tempo de guerra, mentira como terra. Multa in bello inania. [Schottus, Adagia 246] Multa in bello vana.

1832. Multa in bello nova. [Schottus, Adagia 306] Numa guerra há muita novidade. Tempo de guerra, mentiras como terra.

1833. Multa interrogans fit ingratus. [Bebel / Eiselein 178] Quem pergunta muito, torna-se desagradável. Quem tudo quer saber, mexerico quer fazer. VIDE: Curiosus nemo est, quin sit malevolus. Percontatorem fugito, nam garrulus idem est.

1834. Multa iuvant collecta simul. [Tosi 814] É útil a reunião de muitas coisas VIDE: Iuncta iuvant. Quae non prosunt singula, multa iuvant. Quae non valeant singula, iuncta iuvant. Singula quae non prosunt, multa collecta iuvant.

1835. Multa legas facito, perlectis neglege multa. [Dionísio Catão, Disticha 3.18] Trata de ler muito; do lido põe de parte muito.

1836. Multa licet castae non facienda legant. [Ovídio, Tristia 2.1.308] Embora honestas, as mulheres lêem muita coisa que não deve ser feita.

1836a. Multa loqui aliud est quam loqui quod expedit. Falar muitas coisas é diferente de falar o que convém. Muito falar, pouco acertar.

1837. Multa magis quam multorum lectione formanda mens est. [Quintiliano, Institutio Oratoria 10.1.59] O espírito deve ser formado mais com muita leitura do que com a leitura de muitos livros. Livros e amigos, poucos e bons. VIDE: Multum legendum esse, non multa. Multum legendum, sed non multa. Non multa parum, sed pauca multum legenda. Non multa, sed multum. Tu memineris sui cuiusque generis auctores diligenter eligere. Aiunt enim multum legendum esse, non multa.

1838. Multa me docuit usus, magister optimus. Muito me ensinou a prática, que é o melhor mestre. A prática é a mestra de todas as coisas. Usa e serás mestre. A experiência é a mestra da vida. Multa me docuit usus, magister egregius. [Riley 238] VIDE: Adiciam quod me docuit usus, magister egregius. Cunctarum rerum doctor certissimus usus. Magister optimus usus. Magister rerum usus. Magister usus omnium est rerum optimus. Magistra rerum experientia. Usus efficacissimus rerum omnium magister. Usus est magister optimus. Usus est magister rerum. Usus magister egregius. Usus magister optimus. Usus omnium rerum optimus magister. Usus optimus rerum magister.

1839. Multa mentiuntur poëtae. [Manúcio, Adagia 523] Os poetas mentem muito. VIDE: Mentiri vatibus est mos. Mentiuntur multa cantores. Miranda canunt, sed non credenda, poëtae.

1840. Multa miser timeo, quia feci multa proterve. [Ovídio, Amores 1.4.45] Eu sou infeliz, tenho muito medo, pois pratiquei muitos abusos. Ao que mal vive, o medo o persegue. VIDE: Crimina quisquis agit, tremebundo pectore vivit.

1841. Multa multo exercitatione facilius quam regulis percipies. [Black 1211] Muitas coisas se entendem mais facilmente pela prática do que pelas regras.

1842. Multa narrantur atrociora quam sint. [DAPR 308] Muitas coisas são contadas piores do que são. O diabo não é tão feio como o pintam. VIDE: Non leo tam ferus est quam picta leonis imago. Non semper homo talis est, qualis dicitur.

1843. Multa naturaliter fiunt, quorum ratio nos latet. [Medina 644] Acontecem naturalmente muitas coisas, cuja explicação se esconde de nós.

1843a. Multa, non quia difficilia sunt, non audemus, sed quia non audemus, difficilia sunt. Não tentamos muitas coisas, não porque são difíceis, mas são difíceis, porque não tentamos. VIDE: Non quia difficilia sunt non audemus, sed quia non audemus, difficilia sunt.

1844. Multa noris oportet, quibus deum fallas. [Erasmo, Adagia 2.10.23] Para enganares um deus, é preciso que saibas muitas coisas. VIDE: Multa quidem noris queis possis fallere numen. Multa scias opus est, quibus possis fallere numen. Multa scias, queis vel caelestia numina fallas.

1845. Multa novit, sed male novit omnia. [Grynaeus 290] Ele conhece muitas coisas, mas conhece tudo mal. É um especialista em generalidades. VIDE: Aliquis in omnibus, nullus in singulis. Multa sciebat opera, sed male sciebat omnia. Petrus in cunctis, nihil in omnibus.

1846. Multa novit vulpes, sed echinulus magnum unum. [Arquíloco / Albertatius 788] A raposa conhece muitos artifícios, e o ouriço-cacheiro um só, mas grande. (=O ouriço, para defender-se, fecha-se e expõe os espinhos). Muitas coisas sabe a raposa, e o ouriço-cacheiro uma só. Multa novit vulpes, verum echinus unum magnum. [Erasmo, Adagia 1.5.18] Multa novit vulpes, sed erinaceus unum magnum. [Schottus, Adagia 516] VIDE: Ars varia vulpi, ast una echino maxima. Scit multa vulpes, magnum echinus unicum.

1847. Multa nulli cogitata temporis punctum attulit. [Publílio Siro] Um instante traz coisas não imaginadas por ninguém. Um momento dá a coroa, e um momento a rouba. De uma hora para outra cai a casa. VIDE: Multa cadunt inter duo tempora. Multa nulli cogitata temporis punctum attulit. Parvis momentis fortuna magnas rerum commutationes efficit.

1848. Multa paucis. [DAPR 719] Muitas coisas em poucas palavras. VIDE: Multum in parvo. Multum in paucis.

1849. Multa pecuniaria. [Jur] Uma multa pecuniária. VIDE: Mulcta pecuniaria.

1850. Multa, per noctem habita terrori, dies vertit ad risum. [Sêneca, Epistulae Morales 104] Muitas coisas que de noite inspiram terror, o dia torna motivo de riso.

1851. Multa petentibus desunt multa. [Horácio, Carmina 3.16.42] Muito falta a quem muito deseja. Tudo falta a quem tudo deseja. VIDE: Avarus semper eget. Crescentem sequitur cura pecuniam. Omnia cupienti multa desunt.

1852. Multa petit stultus, stultior illa dabit. [Pereira 111] O tolo pede muitas coisas, o mais tolo lhas dará. Muito pediu o sandeu, mas mais o foi quem lhe deu.

1853. Multa praeter spem scio multis bona evenisse. [Plauto, Rudens 400] Sei que a muitos aconteceram coisas boas não esperadas. Muitas vezes o remédio vem donde não se supõe. VIDE: Consiliis indoctiorum multi se docti explicant.

1853a. Multa proponuntur, quae non perficiuntur. [Breviarium Advocatorum 134] Anunciam-se muitas coisas que não se realizam. VIDE: Multa tractantur, quae non perficiuntur.

1854. Multa, quae honesta videntur esse, temporibus fiunt non honesta. [Cícero, De Officiis 3.25] Muitas coisas que parecem ser dignas mostram-se indignas em certas circunstâncias. Cada coisa a seu tempo.

1854a. Multa, quae impedita natura sunt, consilio expediuntur. [Tito Lívio, Ab Urbe Condita 25.11] Muitas coisas são dificultadas por sua natureza, se realizam por uma boa administração.

1855. Multa, quam supervacua essent, non intelleximus, nisi cum deesse coeperunt. [Sêneca, Epistulae Morales 123] Não percebemos que muitas coisas são supérfluas senão quando começam a faltar. O bem só é conhecido depois de perdido.

1856. Multa quidem noris queis possis fallere numen. [Schottus, Adagia 246] Terás de saber muitas coisas para poder enganar um deus. VIDE: Multa noris oportet, quibus deum fallas. Multa scias opus est, quibus possis fallere numen. Multa scias, queis vel caelestia numina fallas.

1857. Multa renascentur quae iam cecidere, cadentque quae nunc sunt in honore vocabula, si volet usus. [Horácio, Ars Poetica 70] Renascerão muitas palavras que já morreram, e morrerão muitas que hoje estão em voga, se o uso assim o quiser.

1858. Multa rogare, rogata tenere, retenta docere: haec tria discipulum faciunt superare magistrum. [Binder, Thesaurus 1917] Perguntar muito, guardar o que se perguntou, ensinar o que se guardou: essas três coisas fazem o professor superar o aluno.

1859. Multa satis lusi, non est dea nescia nostri, quae dulcem curis miscet amaritiem. [Catulo, Carmina 68.17] Diverti-me bastante; também não me é desconhecida a deusa que mistura a doce amargura às preocupações.

1860. Multa sapit, sed pauca refert. [Schottus, Adagia 599] Sabe muito, mas produz pouco.

1861. Multa scias opus est, quibus possis fallere numen. [Apostólio 16.23] Para enganares um deus, é preciso que saibas muitas coisas. Multa scias, queis vel caelestia numina fallas. [Schottus, Adagia 184] É preciso que saibas muitas coisas para enganares até os deuses celestes. VIDE: Multa noris oportet, quibus deum fallas. Multa quidem noris queis possis fallere numen.

1862. Multa sciebat opera, sed male sciebat omnia. Conhecia muitas coisas, mas tudo conhecia mal. Aprendiz de muitos ofícios não chega a mestre em nenhum deles. VIDE: Aliquis in omnibus, nullus in singulis. Multa novit, sed male novit omnia. Petrus in cunctis, nihil in omnibus.

1863. Multa sed trepidus solet detegere vultus. [Sêneca, Thyestes 330] Mas um rosto agitado costuma revelar muita coisa.

1864. Multa senem circumveniunt incommoda. [Horácio, Ars Poetica 169] Muitos incômodos rodeiam o homem velho. A velhice nunca vem só. VIDE: Metue senectam, non enim sola advenit. Metue senectam, quippe commitata advenit. Senectus non sola venit. Senectus non sola venit; multi cum ipsa morbi et molestiae. Senem circumveniunt incommoda. Time senectutem, non enim venit sola.

1864a. Multa simul modica magnum faciunt cumulata. [Horae Belgicae 760] Muitos pequenos, reunidos, fazem um grande. Muitos poucos fazem um muito. VIDE: Amnem parvorum facit unda frequens fluviorum. Multitudo constat ex singulis. Quam minutae sunt guttae pluviae! nonne flumina implent et domos deiciunt?

1865. Multa sub vultu latuerint odia, multa in osculo. [Publílio Siro] Muitos ódios se escondem sob a máscara da face, muitos (se escondem) num beijo. Muita mão é beijada que se quisera ver cortada. Multa sub vultu odia, multa sub osculo latent. [Binder, Thesaurus 1916] VIDE: Odia alia sub vultu, alia sub osculo latent. Odia multorum sub vultu, multorum sub osculo latent.

1866. Multa sunt dissimilia: sexus, aetas, animus. [Sêneca Retórico, Controversiae 4] Há muitas diferenças: o sexo, a idade, o caráter.

1867. Multa sunt quae ego nescire malo. [Cícero, Ad Quintum 3.8.1] Há muitas coisas que eu prefiro ignorar.

1868. Multa sunt quae mentem acuunt, multa quae obtundunt. Muitas coisas há que aguçam o entendimento, e muitas que o embotam.

1869. Multa sunt quae scire parum vel nihil animae prosunt. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.1.17] Há muitas coisas cujo conhecimento de pouco ou nada é útil à alma.

1870. Multa sunt quae sola prolata calumniae possint videri obnoxia. [Apuleio, Apologia 82] Muitas frases há que pronunciadas isoladas poderiam parecer culpadas de calúnia.

1871. Multa sunt vera quae vulgo scire non sit utile. Há muitas verdades que não é útil ao povo saber. VIDE: Multa esse vera quae non modo vulgo scire sit utile.

1872. Multa suscipiuntur, conficiuntur pauca. Começam-se muitas coisas, terminam-se poucas. Quem muito começa, pouco acaba.

1873. Multa tibi multos coacervant fercula morbos. [Gaal 678] Muita comida reúne para ti muitas doenças. A gula mata mais que a espada. VIDE: Ancipiti plus ferit ense gula. Est gula totius fons et origo mali. Ferre solent paucas fercula pauca cruces. Plures interficit cena quam gladius.

1874. Multa tibi non licent, quae humillimis et in angulo iacentibus licent. [Sêneca, Ad Polybium 6] São-te recusados muitos direitos que têm as pessoas muito humildes e que vivem abandonadas no seu canto.

1874a. Multa tractantur, quae non perficiuntur. Combinam-se muitas coisas que não se realizam. VIDE: Multa proponuntur, quae non perficiuntur.

1875. Multa tu quidem dicis, sed tibi nemo credit. [Cícero, Ad Familiares 7.27.1] Na verdade, tu dizes muita coisa, mas ninguém acredita em ti.

1876. Multa tulit fecitque puer, sudavit et alsit. [Horácio, Ars Poetica 413] Quando menino, suportou e fez muito, suou e padeceu frio.

1877. Multa verba, modica fides. [Sweet 175] Muitas palavras, pouca confiança. Quem muito fala, muito mente. VIDE: Exigua his tribuenda fides qui multa loquuntur. Mendacium semper in multiloquio.

1878. Multa verba non satiant animam. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.2.9] Muitas palavras não saciam a alma.

1879. Multa vetustas lenit. [Ovídio, Ars Amatoria 2.647] O tempo suaviza muita coisa. O tempo tudo cura. Tempo é remédio. VIDE: Cum intervenit spatium, omne, quod angebat, exstinguitur. Iam tempus illi fecit aerumnas leves. Mala omnia tempore finiunt. Omnis doloris tempus fit medicus. Tempore omnia vulnera sanabuntur. Tempus dolorem leniet. Tempus dolorem lenit. Tempus facit aerumnas leves. Tempus omnia sanat.

1880. Multae guttae cadentes lapidem cavant. [S.Tomás de Aquino, Sententia libri Ethicorum 2.1] Muitas gotas caindo furam a pedra. Multae guttae cavant lapidem. Muitas gotas furam a pedra.

1881. Multae guttae implent flumen. [S.Agostinho, In Epistulam ad Parthos 1.6] Muitas gotas enchem um rio. Muitos poucos fazem um muito. VIDE: Amnem parvorum facit unda frequens fluviorum. Multa simul modica magnum faciunt cumulata. Quam minutae sunt guttae pluviae! nonne flumina implent et domos deiciunt?

1882. Multae hominibus ad malitiam viae sunt. [Rezende 3647] Muitos são os caminhos que levam o homem ao mal.

1883. Multae insidiae sunt bonis. [Cícero, Pro Plancio 24.59] Há muitas armadilhas colocadas contra os homens de bem. VIDE: Vigilandum est semper: multae insidiae sunt bonis.

1884. Multae interea rotae volventur. [Binder, Thesaurus 1919] Até acontecer isso, muitas rodas vão rodar. Muita água ainda vai correr. Ainda temos muito que ver. Ainda temos muitas noites que dormir fora. VIDE: Adhuc seges in herba est. Adhuc tua messis in herba est.

1885. Multae manus onus levant. [Pereira 110] Muitas mãos aliviam o peso. Muitas mãos tornam a obra leve. A união faz a força. Muitas mãos e poucos cabelos asinha são depenados. Multae manus onus levius faciunt. Multae manus onus levius reddunt. [Erasmo, Adagia 2.3.95] Multae manus onus magnum levissime reducunt. [Pereira 111]. VIDE: Auxilia firma humilia consensus facit. Concordia fulciuntur opes etiam exiguae. Coniuncti pollent etiam vehementer inertes. Multorum manibus grande levatur onus. Multorum manu alleviatur opus.

1886. Multae nos iniuriae transeant. [Sêneca, De Ira 3.11.1] Deixemos passar despercebidas muitas ofensas.

1887. Multae preces intrant saccum. [Bebel, Proverbia Germanica 472] Muitos pedidos entram no saco. (=Ouvem-se muitas coisas a que não se dá atenção). Desejos não enchem saco. Multae preces non inflant saccum. [DAPR 232] Muitos pedidos não enchem o saco.

1888. Multae regum aures atque oculi. [Erasmo, Adagia 1.2.2] Os reis têm muitos ouvidos e olhos. Não digas mal de el-rei nem entre dentes, porque em toda parte tem parentes. Multae regibus aures multique oculi sunt. VIDE: A regibus cavendum, quod eis praelonga sint brachia. Adversus solem loqui. Adversus solem ne loquaris, ne videlicet incidas in periculum.

1889. Multae sunt arbores, sed non omnes faciunt fructum; multi fructus, sed non omnes comestibiles. [Petrus Alphonsus, Disciplina Clericalis, De Libris Non Credendis] Muitas são as árvores, mas nem todas dão frutos; muitos são os frutos, mas nem todos são comestíveis.

1889a. Multae te litterae ad insaniam convertunt. [Vulgata, Atos 26.24] O muito estudo te leva à loucura. VIDE: Insanis, Paule: multae te litterae ad insaniam convertunt.

1890. Multae terricolis linguae, caelestibus una. [Rezende 3653] Os terrícolas têm muitas línguas, os deuses têm uma única.

1890a. Multae viae ad Romam ducunt. Muitos caminhos conduzem a Roma. Todos os caminhos vão dar em Roma. Todos os caminhos levam a Roma. VIDE: Mille viae ducunt homines per saecula Romam. Omnes viae ad Romam ferunt.

1891. Multam enim malitiam docuit otiositas. [Vulgata, Eclesiástico 33.29] A ociosidade ensina muita malícia. A ociosidade é a mãe de todos os vícios. VIDE: Diuturna quies vitiis alimenta ministrat. Nihil agendo, homines male agere discunt.

1892. Multam possemus pacem habere, si non vellemus nos cum aliorum dictis et factis et quae ad nostram curam non spectant occupare. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.11.1] Poderíamos gozar de muita paz, se não quiséssemos ocupar-nos com as palavras e ações dos outros, nem com coisas que não nos dizem respeito.

1893. Multam prius quam longam vitam debeam optare. [Quinto Cúrcio, Historiae 9.6] Prefiro uma vida intensa a uma vida longa.

1894. Multam saliens incitat unda sitim. [Ovídio, Remedium Amoris 632] A água que brota provoca uma grande sede. Quanto mais água, mais sede.

1895. Multas amicitias silentium diremit. [Aristóteles / Erasmo, Adagia 2.1.26] O silêncio rompeu muitas amizades. Faltando a familiaridade, falta a amizade. Longe dos olhos, longe do coração. Quem não aparece, esquece. Multas amicitias silentium dirimit. [Medina 593] O silêncio rompe muitas amizades. VIDE: Absens heres non erit. Mors dirimit fratres, absentia perdit amicos. Non sunt amici, amici qui degunt procul. Quam procul est oculus, tam procul ibit amor. Quantum oculis, animo tam procul ibit amor. Qui semotus sit ab oculis, eumdem ab animo quoque semotum esse. Quod fugit ex oculis, mentis ab arce fugit. Quod raro cernit oculi lux, cor cito spernit.

1896. Multi ad fatum venere suum, dum fata timent. [Sêneca, Oedipus 995] Muitos encontraram seu destino, quando procuravam fugir dele.

1896a. Multi ad sapientiam potuissent pervenire, nisi se iam crederent pervenisse. Muitos poderiam chegar à sabedoria, se não acreditassem que já tinham chegado a ela.

1897. Multi autem erunt primi novissimi et novissimi primi. [Vulgata, Mateus 19.30] Muitos primeiros virão a ser os últimos, e muitos últimos virão a ser os primeiros. VIDE: Erunt novissimi primi, et primi novissimi.

1898. Multi beneficiis deorum perverse utuntur. [Cícero, De Natura Deorum 3.70] Muitos usam de maneira inadequada os benefícios concedidos pelos deuses.

1899. Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis. [Vulgata, Provérbios 19.6] São muitos os que honram a pessoa do poderoso, e os que são amigos do que reparte dádivas. Balança o rabo o cão, não por ti, mas pelo pão.

1900. Multi committunt eadem diverso crimina fato; ille crucem sceleris pretium tulit, hic diadema. [Juvenal, Saturae 13.103] Muitos cometem os mesmos crimes, mas com sortes diferentes: como preço do crime, um recebe o suplício da cruz, o outro, o diadema.

1901. Multi consueverunt odisse vetera, nova exoptare. Muitos se acostumaram a odiar o antigo e desejar o novo.

1901a. Multi coqui iusculum destruunt. [Bernolak 298] Muitos cozinheiros estragam o caldo. É sempre mau o caldo que muita gente tempera. Panela que muitos mexem, sai mal temperada. Multi coqui non faciunt bonum cibum, quia quod unus aedificat, alter destruit. Muitos cozinheiros juntos não fazem boa comida, porque o que um constrói, o outro destrói. VIDE: Communiter neglegitur quod communiter possidetur. Multos imperare malum est: rex unicus esto. Non posse bene geri rempublicam multorum imperiis. Plures pastores sunt uno deteriores. Quod communiter possidetur, communiter neglegitur. Quod communiter possidetur, vitio naturali neglegitur. Quod multorum commune est, minima adhibetur diligentia. Unus aedificat, alter destruit.

1902. Multi, cum aliis maledicunt, sibi ipsi convicium faciunt. [DM 115] Muitos, ao injuriarem a outros, censuram a si mesmos.

1903. Multi discipuli praestantiores magistris. [Erasmo, Adagia 3.5.23] Muitos discípulos há que superam os mestres. Multi discipuli meliores magistris. [Schottus, Adagialia Sacra 30]

1904. Multi duces Cariam perdiderunt. [Schottus, Adagia 516] A multidão de chefes perdeu a Cária. Asno de muitos, lobos o comem. Onde muitos mandam, ninguém obedece, tudo fenece. Multi duces deperdidere Cariam. [Apostólio 16.33] VIDE: Frustra fit per plura, quod fieri potest per pauciora. Multitudo imperatorum Cariam perdidit. Multitudo imperatorum curiam perdidit. Multitudo imperitorum perdit curiam. Ubi multa capita, ibi nullum consilium.

1905. Multi enim patrimonia effuderunt, inconsulte largiendo. [Cícero, De Officiis 2.54] Muitos dissiparam seu patrimônio sendo imprudentemente pródigos.

1906. Multi enim sunt vocati, pauci vero electi. [Vulgata, Mateus 20.16; 22.14] Muitos são os chamados e poucos os escolhidos. Muitos são os chamados e poucos os aproveitados. VIDE: Multi vocati, pauci electi.

1907. Multi fallere docuerunt, dum timent falli, et aliis ius peccandi, suspicando, fecerunt. [Sêneca, Epistulae Morales 1.3] Muitas pessoas ensinaram a enganar, enquanto temem ser enganadas, e, por sua desconfiança, aos outros deram o direito de enganar.

1908. Multi famam, conscientiam pauci verentur. [Plínio Moço, Epistulae 3.20] Muitos se preocupam com a reputação, poucos com a consciência. VIDE: Famam curant multi, pauci conscientiam. Plerique famam, conscientiam pauci verentur.

1909. Multi homines nomine, non re. [Epígrafe de Fábula de Fedro 3.18 / Rezende 3673] Muitos são seres humanos no nome, não no agir.

1909a. Multi in facie laudant, post tergum vitia narrant. [Thomas a Kempis, Sermonum ad Novitios 2.1] Muitos nos elogiam pela frente, por trás contam nossos defeitos. Multi in facie ludantes post tergum vitia narrant. Multi in facie ungunt et a tergo pungunt. [Christof T. Maier, Crusade Propaganda and Ideology 258] Muitos nos perfumam pela frente, e nos picam por trás.

1910. Multi in laqueum incidunt quem proximo suo tetenderunt. [Moral de fábula de Esopo: De Leone Infirmo] Muitos caem no laço que armaram para seu vizinho. Quem arma a esparrela, às vezes cai nela. Quem laço me armou, nele caiu. VIDE: Captantes capti sumus. Fallitur interdum qui fallere solet.

1911. Multi indigni luce sunt, et tamen dies oritur. [Sêneca, De Beneficiis 1.1.11] Muitos são indignos da luz, e, apesar disso, o dia nasce. O sol nasce para todos. VIDE: Cum sol oritur, cunctis oritur. Et sceleratis sol oritur. Quam multi indigni luce sunt! Tamen dies oritur.

1912. Multi litigant in foro, non ut aliquid lucrentur, sed ut vexant alios. [Edward Coke, The Institutes of Laws of England 2.6.112] Muitos litigam no foro, não para obter alguma vantagem, mas para atormentar outras pessoas.

1913. Multi manducant, ut vivant; multi vívunt, ut mandúcent. [Walther, Proverbia 16165] Muitos comem para viver; muitos vivem para comer.

1914. Multi manum palpant, quam amputatam vellent. [DAPR 106] Muitos acariciam a mão que quereriam ver amputada. Mãos beija o homem que quisera ver cortadas. VIDE: Illam osculantur, qua sunt oppressi, manum. Odia multorum sub vultu, multorum sub osculo latent.

1915. Multi medici regem sustulerunt. [G.F.Fort, Medical Economy During the Middle Ages 87] A multidão de médicos destruiu o rei. Muitos concertadores desconcertam a noiva. Panela mexida por muitos não presta. Ajuda demais atrapalha. Multi medici regem perdiderunt. VIDE: Multorum medicorum introitu aegrum perdidit. Medicorum turba principem perdidit. Multi duces Cariam perdiderunt. Negotia pluribus comissa segnius expediuntur. Nunquam , crede mihi, a morbo sanabitur aeger si multis medicis traditur una febris. Nunquam, crede mihi, morbus curabitur aegri, si multis medicis creditur una febris. Pastores multi demoliti sunt vineam meam. Turba medicorum regem perdidit.

1916. Multi mensae amici sunt, pauci veritatis. [Schrevelius 1172] Muitos são amigos da mesa, poucos da verdade. Amigo de mesa não é de firmeza. Multi mensae, non veritatis amici. [Binder, Thesaurus 1924]. VIDE: Amici ollares. Mensae amicus.

1917. Multi mentiuntur ut decipiant, multi quia decepti sunt. [Sêneca, De Ira 2.29.2] Muitos mentem para enganar; muitos outros, porque foram enganados.

1918. Multi modii salis simul edendi sunt, ut amicitiae munus expletum sit. É preciso que as pessoas comam juntas muitos módios de sal para que haja uma garantia de amizade. VIDE: Multos modios salis simul edendos esse, ut amicitiae munus expletum sit.

1919. Multi morbi quiete et abstinentia curantur. [Gaal 1322] Muitas doenças se curam pelo descanso e abstinência. VIDE: Abstinentia et quiete multi morbi curantur.

1920. Multi mortales, deditus ventri atque somno, indocti incultique vitam sicuti peregrinantes transiere. [Salústio, Catilina 2.3] Muitos mortais, entregues aos prazeres e ao sono, sem cultura e sem educação, passaram a vida como peregrinos.

1921. Multi multa loquuntur, et ideo parva fides est adhibenda. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 4.36.3] Muita gente fala muito, mas a esses deve-se dar pouco crédito.

1922. Multi multa, nemo omnia novit. [Rezende 3674; Black 1211] Muitos sabem muito, mas ninguém sabe tudo. Multi multa sciunt, nemo omnia. [Binder, Thesaurus 1925]. VIDE: Cui plura nosse datum est, eum maiora sequuntur dubia. Nolle omnia scire summa scientiae est. Non est cuiusvis recte condire.

1923. Multi multa sapiunt, et seipsos nesciunt. [S.Bernardo, Meditationes Piissimae 1.1] Muitos homens sabem muita coisa, mas desconhecem a si mesmos. Muitos sabem tudo, mas de si não sabem nada. Multi multa sciunt, et seipsos nesciunt. Multi multa sciunt, se autem nemo. Muita gente conhece muita coisa, mas a si mesmo, ninguém.

1924. Multi nimium, nemo satis. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 8.385] Muitos têm demais, mas ninguém tem bastante. Ninguém se contenta com o que tem. Quanto mais se tem, mais se quer. VIDE: Quisquis secundis rebus exsultat nimis, fluitque luxu, semper insolita appetit.

1925. Multi non causa nequitiae, non foenerati sunt, sed fraudari gratis timuerunt. [Vulgata, Eclesiástico 29.10] Muitos deixam de emprestar não por desumanidade, mas porque temeram ser defraudados sem o merecerem.

1925a. Multi nugando verum dicunt aliquando. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 1.341] Muitos, gracejando, às vezes dizem a verdade. Brincando, brincando, vão-se dizendo as verdades. VIDE: Ludo sive ioco vir verum fert aliquando.

1926. Multi oderint, si temetipse deligas. [Grynaeus 586] Se tu amares só a ti mesmo, muitos te odiarão. Não é amado quem só de si tem cuidado. VIDE: Multi te oderint, si te amabis. Multi te oderint, si te amas. Multi te oderint, si te ipsum amaris. Multi te oderint, si teipsum amas. Multi te oderint, si temetipsum diligas. Multi te odio habebunt, si teipsum ames. Multi te odio prosequentur, si te ipse amaris. Nemo erit amicus, ipse si te ames nimis. Nulli minus sunt appositi ad mutuum amorem ac benevolentiam quam qui sese vehementer amant. Qui sibi modo vivit, merito aliis est mortuus. Qui sibimet vivit, aliis merito est mortuus. Qui sibimet vivit, aliis est emortuus. Si tutemet te amaris, erunt qui te oderint. Temneris multis, si tui amator eris.

1927. Multi omnia recta et honesta neglegunt, dummodo potentiam conquirant. [Cícero, De Officiis 3.82] Muitos desprezam tudo que é honesto e honroso, desde que conquistem o poder.

1928. Multi pacifici sint tibi; et consiliarius sit tibi unus de mille. [Vulgata, Eclesiástico 6.6] Vive em amizade com muitos, mas seja o teu conselheiro um entre mil. Muitos amigos em geral, e um em especial.

1928b. Multi pastores sunt uno deteriores. [E.Strauss, Dictionary of European Proverbs 1.1154] É pior ter muitos pastores do que um só. Asno de muitos, lobos o comem.

1929. Multi quaerunt tentationes fugere et gravius incidunt in eas. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.13.11] Muitos procuram fugir às tentações e caem nelas com mais força.

1930. Multi qui tauros stimulent, sed rarus arator. [Apostólio 16.36] Há muitos para aguilhoar os touros, mas é raro o lavrador. Muitos falam e exortam, mas poucos obram. Multi qui boves stimulent, pauci aratores. [Erasmo, Adagia 1.7.9] Há muitos para aguilhoar os bois, mas poucos lavradores. Multi boum stimulatores, pauci autem terrae aratores. [Manúcio, Adagia 139] Multi boum stimulatores, pauci aratores. VIDE: Cum plerique boves stimulent, est rarus arator. Qui taurum stimulent multi, sed rarus arator. Qui tauros stimulent multi, sed rarus arator.

1931. Multi quidem facilius se abstinent ut non utantur, quam temperent ut bene utantur. [S.Agostinho, De Bono Conjugali 25] Para muitos é mais facil absterem-se para não usar do que moderarem-se para bem usar.

1932. Multi quidem rectum quod est, curvum faciunt, sed pauci contra. [Schrevelius 1170] Muitos entortam o que está direito, mas poucos fazem o contrário.

1933. Multi sequuntur Iesum usque ad fractionem panis, sed pauci usque ad bibendum calicem passionis. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 2.11] Muitos seguem a Jesus até a distribuição do pão, mas poucos até beberem o cálice da paixão.

1934. Multi stadium decurrunt ob unius victoriam. Muitos correm o estádio pela vitória de um só.

1935. Multi suadent utilia non tibi, sed sibi. Muitos dão conselhos, não em teu proveito, mas em proveito próprio.

1936. Multi sunt asini bipedes. [Bebel, Proverbia Germanica 513] São muitos os burros de dois pés.

1937. Multi sunt qui scire volunt, sed discere nolunt. [Sweet 194] Muitos há que querem saber, mas não querem estudar. VIDE: Scire volunt omnes, studiis incumbere pauci.

1938. Multi te oderint, si te amabis. [Schottus, Adagia 306] Se tu amares só a ti mesmo, muitos te odiarão. Não é amado quem só de si tem cuidado. Multi te oderint, si te amas. Multi te oderint, si te ipsum amaris. Multi te oderint, si teipsum amas. [Erasmo, Adagia 2.10.26] Multi te oderint, si temet ipse diligas. [Eiselein 139] Multi te odio habebunt, si teipsum ames. [Apostólio 16.44] Multi te odio prosequentur, si te ipse amaris. [Schottus, Adagia 516] VIDE: Multi oderint, si temetipse deligas. Nemo erit amicus, ipse si te ames nimis. Si tutemet te amaris, erunt qui te oderint.

1939. Multi verbis admodum sunt prodigi, factis autem parcissimi. Muitos são bastante pródigos em palavras, mas são muito econômicos em ações. Galinha que cacareja nem sempre põe ovo.

1940. Multi verbis blandi sunt, et pectore infideles. [Epígrafe de fábula de Fedro] Muitos são meigos com as palavras, mas são infiéis no coração. Lábios de mel, coração de fel. VIDE: Aurea verba, cor ferreum. Lingua mellis, cor fellis.

1941. Multi vocati, pauci electi. Muitos (são) os chamados, poucos os escolhidos. Muitos são os chamados e poucos os aproveitados. VIDE: Multi enim sunt vocati, pauci vero electi.

1942. Multiloqui mendaces. [Bebel, Adagia Germanica] Faladores são mentirosos. Quem muito fala, muito mente. Multiloquium non est sine mendacio. Não há loquacidade sem mentira. VIDE: Exigua his tribuenda fides qui multa loquuntur. In multiloquio desunt mendacia raro. Mendacium semper in multiloquio. Multa verba, modica fides.

1942a. Multiplicans iustitiam multiplicat pacem. [Florilegium Hebraicum 265] Quem multiplica a justiça, aumenta a paz.

1943. Multiplicasti gentem, et non magnificasti laetitiam. [Vulgata, Isaías 9.3] Multiplicaste a gente, não aumentaste a alegria.

1944. Multis annis iam peractis, nulla fides est in pactis, mel in ore, verba lactis, fel in corde, fraus in actis. [Binder, Thesaurus 1930] Já passados muitos anos, não há nenhuma sinceridade nas promessas, mel na boca, palavras de leite, fel no coração, fraude nos atos. Boca de mel, coração de fel. Mel nos beiços, fel no coração. Boas palavras, maus bofes. VIDE: Aurea verba, cor ferreum. In melle sunt linguae sitae vestrae, atque corda in felle sunt sitae. Lingua mellis, cor fellis. Mel in ore, verba lactis, fel in corde, fraus in factis. Mel in ore, fel in corde. Mella sub ore tenent, corde venena fovent. Multi verbis blandi sunt, et pectore infideles.

1945. Multis cum lacrimis. Com muitas lágrimas.

1946. Multis diutius vixisse nocuerit. [Sêneca, Ad Marciam 20] Para muitos seria um mal ter vivido muito tempo.

1947. Multis e gentibus vires. [Divisa de Saskatchewan, Canadá] A força que vem de muitas raças.

1948. Multis et sua mortifera est facundia. [Juvenal, Satirae 10.9] Para muitos sua eloqüência é fatal.

1949. Multis eget, qui multa habeat. [Aulo Gélio, Noctes Atticae 9.8.1] Quem tem muito, sente falta de muito. Quem muito tem, mais deseja. VIDE: Maior pecunia fauces avaritiae non claudit, sed extendit; non irrigat, sed accendit. Non est in mundo dives qui dicat “abundo”. Permultis indigent, qui permulta possident.

1950. Multis ictibus deicitur quercus. [Diogeniano / Erasmo, Adagia 1.8.94] Com muitos golpes derruba-se o carvalho. A perseverança tudo alcança. Com perseverança tudo se alcança. Não se fez Roma num dia. Multis ictibus subigitur quercus. [Schottus, Adagia 246] Multis ictibus quercus domatur. [Apostólio 16.26] Multis rigida quercus domatur ictibus. [Manúcio, Adagia 365] VIDE: Arbor per primum quaevis non corruit ictum. Assidua stilla saxum excavat. Assiduitas durissima vincit. Minutula pluvia imbrem parit. Non statim finis apparet. Quercus multis ictibus deicitur.

1951. Multis lingua nocet; nocuere silentia nulli. [Pereira 109] A língua prejudica a muitos, o silêncio não prejudicou a ninguém. O falar prejudicou a muitos; o calar, a ninguém. Ao bom calar chamam santo. Mais se arrepende quem fala do que quem cala.

1952. Multis malorum est causa praecipitantia. [Grynaeus 244; Erasmo, Chiliades, Festina Lente] Para muitos, a causa dos males é a precipitação. Apressado come cru. VIDE: Dum festino omnia celeriter percurrere, tardior sum.

1953. Multis manibus onus reddi levius. [Erasmo / Eiselein 278] Com muitas mãos, a carga fica mais leve. Muitas mãos tornam a obra leve. VIDE: Multae manus onus levant.

1954. Multis minatur, qui uni facit iniuriam. [Publílio Siro] Ameaça muitos quem afronta um.

1955. Multis occulto crescit res faenore. [Horacio, Epistulae 1.1.80] O patrimônio de muitos cresce com a usura clandestina.

1956. Multis parasse divitias non finis miseriarum fuit, sed mutatio. [Sêneca, Epistulae Morales 17.11] Para muitos ter conseguido riquezas não foi o fim dos sofrimentos, mas a troca deles.

1956a. Multis qui nimium, nemo qui satis habet. Muitos têm em excesso; mas não há quem tenha o suficiente.

1957. Multis terribilis, caveto multos. [Ausônio, Septem Sapientum Sententiae, Periander] Tu, que assustas a muitos, toma cuidado com muitos. Deve temer a muitos aquele a quem muitos temem. Multis terribilis, timeto multos. VIDE: Abstinenda vis a regibus. Metus in auctorem redit. Multos timere debet, quem multi timent. Necesse est multos timeat quem multi timent. Qui a multis timetur, multos timet. Qui terret, plus ipse timet.

1958. Multitudinem decem faciunt. [Black 1212] Dez constituem uma multidão. VIDE: Decem faciunt populum.

1959. Multitudinem illam non auctoritate sua, sed sagina tenebat. [Cícero, Pro Flacco 17] Ele controlava aquela multidão, não com sua autoridade, mas com comida. VIDE: Plebs conciliatur non auctoritate sed sagina.

1960. Multitudo canum, mors leporis. [Bebel, Proverbia Germanica 540] Muitos cães, morte da lebre. Muitos cães matam a lebre. Multitudo canum mors est leporum. [Bebel / Eiselein 333] A multidão de cães é a morte das lebres.

1961. Multitudo constat ex singulis. [S.Agostinho, De Civitate Dei 1.5] A multidão se constitui de indivíduos. Muitos poucos fazem um muito. Multitudo ex unitatibus constituitur. [Signoriello 212] Uma multidão se constitui de unidades. VIDE: Amnem parvorum facit unda frequens fluviorum. De minimis granis fit magnus acervus. Multa simul modica magnum faciunt cumulata.

1962. Multitudo errantium non parit errori patrocinium. [Seybold 294] Uma multidão de gente que erra não cria justificativa para o erro. Multitudo errantium non patrocinatur errori. [Binder, Thesaurus 1932].

1963. Multitudo imperatorum Cariam perdidit. [Erasmo, Adagia 2.7.7] A multidão de generais perdeu a Cária. Asno de muitos, lobos o comem. Onde muitos mandam, e ninguém obedece, tudo fenece. Onde muitos mandam, ninguém obedece. Multitudo imperatorum curiam perdidit. [Rezende 3680] A multidão de generais perdeu o palácio. Multitudo imperitorum perdit curiam. [Black 1212] Um grande número de ignorantes arruína o tribunal. VIDE: Communiter neglegitur quod communiter possidetur. Dum Romae consulitur, Saguntum expugnatur. Imperatorum multitudo Cariam perdidit. Multi duces Cariam perdiderunt. Multi duces deperdidere Cariam. Multi medici regem sustulerunt. Multitudo pastorum perdit gregem. Turba medicorum regem perdidit.

1964. Multitudo medentium aegrotum saepe perdit. Uma multidão de médicos muitas vezes mata o doente. Muitos concertadores desconcertam a noiva. VIDE: Communiter neglegitur quod communiter possidetur. Multi medici regem sustulerunt. Multorum medicorum visitatio aegrotum saepe perdit.

1965. Multitudo non est sequenda. [Rezende 3681] Não se deve acompanhar a multidão. VIDE: Per publicam viam ne ambules.

1966. Multitudo omnis sicut natura maris per se immobilis est; at venti et aurae cient. [Tito Livio, Ab Urbe Condita 28.27] Toda multidão é por si mesma imóvel, como a natureza do mar; mas a agitam os ventos e as brisas.

1967. Multitudo pastorum perdit gregem. A multidão de pastores perdeu o rebanho. Asno de muitos, lobos o comem. VIDE: Communiter neglegitur quod communiter possidetur. Multitudo imperatorum Cariam perdidit.

1968. Multo autem ad rem magis pertinet qualis tibi videaris quam qualis aliis. [Sêneca, Epistulae Morales 29.2] Importa muito mais como tu és visto por ti mesmo do que como és visto pelos outros.

1969. Multo concitatior est avaritia in magnarum opum congestu collocata, ut flammae acrior vis est quae ex maiore incendio emicuit. [Sêneca, De Beneficiis 2.27] É muito mais violenta a ambição estabelecida no acúmulo de grandes riquezas, do mesmo modo que é mais impetuosa a força das chamas que saltam de um grande incêndio.

1970. Multo enim amplius est id facere quam pronuntiare. [Digesta 21.1.48.3] Vale muito mais fazer do que anunciar. Atos valem mais do que palavras.

1971. Multo enim multoque seipsum quam hostem superare operosius est. [Valério Máximo, Facta et Dicta Memorabilia 4.1.2] É muito mais difícil vencer a si mesmo que vencer o inimigo. Quem se vence, vence o mundo. VIDE: Bis vincit qui se ipsum vincit. Multo operosius est se ipsum quam hostem superare.

1972. Multo gratius venit quod facili quam quod plena manu datur. [Sêneca, De Beneficiis 5.10.2] Muito mais agradável é o que é dado com a mão pronta do que com a mão cheia. VIDE: Aliquando gratius est quod facili, quam quod plena manu datur.

1973. Multo graviora tulisti. [Ovídio, Tristia 5.11.7] Suportaste coisas muito mais pesadas.

1974. Multo magis viva vox afficit. [Plínio Moço, Epistulae 2.3.9] A viva voz tem muito mais força. VIDE: Multum viva vox facit. Viva vox afficit.

1975. Multo melior est modesta ignorantia quam superba scientia. Melhor é a modesta ignorância que a soberba erudição.

1976. Multo melius est mederi initiis, quam fini. [Jurisprudentia Romana et Attica 109] É muito melhor tratar no início do que no fim. É melhor evitar o mal do que remediá-lo depois. VIDE: Melius est occurrere in tempore, quam post exitum vindicare.

1977. Multo non sine risu. [Horácio, Carmina 4.13.27] Não sem muito riso.

1978. Multo operosius est se ipsum quam hostem superare. É muito mais difícil vencer a si mesmo que vencer o inimigo. Quem se vence, vence o mundo. VIDE: Bis vincit qui se ipsum vincit. Multo enim multoque seipsum quam hostem superare operosius est.

1979. Multo plures satietas quam fames perdidit viros. [E.Lubin, Clavis Graecae Linguae 413] A saciedade perdeu muito mais homens do que a fome. VIDE: Multo sane plures satietas, quam fames perdidit viros.

1980. Multo plus intellegitur quod oculis videtur quam quod aure percipitur. [S.Jerônimo, Epistulae 64.10] Compreende-se muito melhor o que é visto pelos olhos do que o que é percebido pelo ouvido.

1981. Multo potentiorem esse pacem iniquam quam bellum aequum. É muito mais eficaz a paz injusta do que a guerra justa. É melhor uma ruim acomodação do que uma boa questão. VIDE: Cum licet fugere, ne quaere litem.

1982. Multo praestat beneficii quam maleficii immemorem esse: bonus tantummodo segnior fit, ubi neglegas, at malus improbior. [Salústio, Bellum Iugurthinum 31] É muito melhor esquecer o benefício do que o malefício: o homem bom, quando não lhe dás atenção, fica mais apático, mas o homem mau fica mais perverso.

1983. Multo quam ferrum lingua atrocior ferit. [Bebel, Proverbia Germanica 441] A língua fere com muito mais crueldade do que a espada. Mais fere má palavra do que espada afiada. VIDE: Iniuriae plus in maledicto est quam in manu. Lingua mala, acutior cuspide gladii.

1984. Multo quam finem, medicari initia praestat. [Grynaeus 10] Mais vale tratar o começo do que o fim. Antes que o mal cresça, cortar-lhe a cabeça. No perigo com tento, e ao remédio com tempo. Remédio só serve cedo. Mata o lobito enquanto é pequenito. VIDE: Auxilium profligatis contumelia est. Incipientibus malis obstruendae sunt viae. Pharmaca nascenti sunt adhibenda malo.

1985. Multo salubrius est male incipere et bene finire, quam contra facere. [Cataldo / Ramalho 34] Muito mais salutar é começar mal e acabar bem, do que fazer o contrário.

1986. Multo sane plures satietas, quam fames perdidit viros. [Schrevelius 1172] Sem dúvida muitos mais homens perdeu a fartura do que a fome. VIDE: Multo plures satietas quam fames perdidit.

1986a. Multo satius est non solvere quam solutum repetere. [Breviarium Advocatorum150] É muito melhor não pagar do que pedir a devolução do pagamento. VIDE: Melius est non solvere quam solutum repetere.

1987. Multo tutius est stare in subiectione quam in praelatura. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.9.2] É muito mais seguro obedecer do que governar.

1988. Multorum camelorum onus. [Rezende 3684] É carga de muitos camelos. (=A expressão se refere à quantidade de leis romanas).

1989. Multorum manibus grande levatur onus. [Ray, English Proverbs 92] Com as mãos de muitos, o grande peso fica mais leve. Muitas mãos tornam a obra leve. A união faz a força. Muitas mãos e poucos cabelos asinha são depenados. Multorum manibus magnum levatur onus. Multorum manibus grave levatur onus. Multorum manu alleviatur opus. [Bailey, Divers Proverbs 33] Multorum manibus alleviatur onus. [Werner 50] VIDE: Multae manus onus levius faciunt. Multae manus onus levius reddunt. Multae manus onus magnum levissime redducunt. Multae manus onus levant.

1990. Multorum manus, paucorum consilium. [Divisa] Muitas mãos, pouco entendimento.

1991. Multorum medicorum visitatio aegrotum saepe perdit. [Medina 651] A visita a muitos médicos muitas vezes mata o doente. Ajuda demais atrapalha. Muitos concertadores desconcertam a noiva. Panela mexida por muitos não presta. Multorum medicorum introitu aegrum perdidit. A chegada de muitos médicos matou o doente. Medicorum turba principem perdidit. A abundância de médicos matou o príncipe. VIDE: Multi medici regem sustulerunt. Multi medici regem perdiderunt. Multitudo medentium aegrotum saepe perdit. Turba medicorum regem perdidit.

1992. Multorum mensium labor puncto temporis interit. Num instante se perde o trabalho de muitos meses. É mais fácil demolir que edificar. Multorum mensium labor puncto temporis interiit. [César, De Bello Civile 2.14] Num instante se perdeu o trabalho de muitos meses. VIDE: Arbores magnae diu crescunt, una hora exstirpantur.

1993. Multorum obtrectatio devicit unius virtutem. [Cornélio Nepos, Hannibal 1] A maledicência de muitos destruiu a virtude de um.

1994. Multorum odiis nullas opes posse obsistere. [Cícero, De Officiis 2.7] Nenhum poder pode resistir ao ódio de muitos.

1995. Multorum peccatum inultum. [Grynaeus 116] O erro de muitos fica impune.

1996. Multorum profert sapientis lingua salutem. [Columbano] A língua do sábio garante o bem-estar de muitos.

1997. Multorum spes. [Divisa] A esperança de muitos.

1998. Multorum te oculi et aures non sentientem custodient. [Cícero, In Catilinam 1.5] Os olhos e ouvidos de muitos te vigiarão, embora não o sintas.

1998b. Multos caecus amor cogit secreta fateri. O amor cego obriga muitos a contar os segredos.

1999. Multos dicere multa. [Marcial, Epigrammata 6.56.6] Muitos dizem muitas coisas. Cada cabeça, cada juízo.

2000. Multos enim errare fecerunt somnia. [Vulgata, Eclesiástico 34.7] Os sonhos têm feito extraviar a muitos.

Ao Topo