DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS

Compilado por HENERIK KOCHER

Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas

A  B  C  D  E  F  G  H  I  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  VZ

Q1  Q2  Q3  Q4  Q5  Q6  Q7  Q8  Q9  Q10  Q11 Q12

Q7: 1201-1400

1201. Qui semel furatur, semper fur est. [Schrevelius 1179] Quem furta uma vez sempre é ladrão. Quem furta uma vez, é ladrão. Quem uma vez furta, fiel nunca. Ladrão de tostão, ladrão de milhão. Qui semel furatur, semper fur habetur. [DAPR 366] Quem furta uma vez sempre é considerado ladrão. Qui semel furatur, semper fur vocatur. [E.Lubin, Clavis Linguae Graecae 435] Quem furta uma vez, é sempre chamado de ladrão. Qui semel malus, semper malus. Quem é mau uma vez, é sempre mau. Qui semel malus, semper praesumitur talis. VIDE: Aliquando qui lusit, iterum ludet. Cave illum semper, qui tibi imposuit semel. Semel malus, semper malus. Semel malus semper praesumitur malus.

1202. Qui semel mendax, semper mendax. Quem mente uma vez, é sempre mentiroso. VIDE: Semel mendax, semper mendax.

1203. Qui semel scurra, nunquam paterfamilias. [Erasmo, Adagia 2.4.11] Uma vez libertino, nunca chefe de família. Nunca de bom mouro bom cristão. Quem foi ruim, não deixa de ser. VIDE: Aliquando qui lusit, iterum ludet. De scurra multo facilius divitem quam patrem familias fieri posse. E scurra facilius dives quam paterfamilias sit. Scurra semel nunquam paterfamilias.

1204. Qui semel verecundiae finis transierit, eum bene et naviter oportet esse impudentem. [Cícero, Ad Familiares 5.12] Quem uma vez ultrapassar os limites do pudor, deve resolutamente ser despudorado. Quem perde a vergonha, não tem mais o que perder. Qui semel verecundiae finis transiit, in dies fit impudentior. [L.Rhodin, Swenska Ordsprak 18] Quem uma vez ultrapassou os limites do pudor, cada dia fica mais despudorado.

1205. Qui semet accusat, ab alio non potest accusari. [Publílio Siro] Quem acusa a si mesmo, não pode ser acusado por outrem. Qui semet accusat, ab alio non potest criminari. VIDE: Qui se ipse accusat, accusari non potest. Qui sese accusat ipse, ab alio non potest.

1206. Qui semet ipse non habet, Samum petit. [Manúcio, Adagia 3] Quem não governa a si, quer governar Samos. Quem não se governa a si, como quer governar os outros? VIDE: Qui se non habet, Samum habere postulat.

1207. Qui seminant in lacrimis, in exsultatione metent. [Vulgata, Salmos 125.5] Os que semeiam em lágrimas, em regozijo ceifarão. Qui seminant in lacrimis, in gaudio metent.

1208. Qui seminat in benedictionibus, de benedictionibus et metet. [Vulgata, 2Coríntios 9.6] Aquele que semeia em abundância, também segará em abundância.

1209. Qui seminat iniquitatem, metet mala. [Vulgata, Provérbios 22.8] Aquele que semeia a iniqüidade segará males. Quem semeia abrolhos, espinhos colhe. VIDE: Arastis impietatem, iniquitatem messuistis.

1210. Qui seminat, metet. Quem semear, colherá. Quem planta, colhe. Quem semeia colhe. VIDE: Nemo colligit, nisi qui seminaverit. Plantate vineas, et comedite fructus earum.

1211. Qui seminat ventum, turbinem metet. [Polydorus, Adagia] Quem semeia vento, colherá tempestade. Quem semeia ventos, colhe tempestades. Quem semeia urzes, colhe espinhos. VIDE: Qui ventum seminant, et turbinem metent. Qui ventum seminabunt, et turbinem metent. Qui ventum seminavit, turbinem metet. Qui seminat ventum, turbinem metet. VIDE: Ventum seminabunt et turbinem metent.

1212. Qui semotus sit ab oculis, eumdem ab animo quoque semotum esse. [Manúcio, Adagia 561] Quem está afastado dos olhos, esse também está afastado do coração. Longe dos olhos, longe do coração. A mortos e idos, poucos amigos. VIDE: Non sunt amici, amici qui degunt procul. Procul ex oculis, procul ex corde. Quam procul est oculus, tam procul ibit amor. Quantum oculis, animo tam procul ibit amor.

1213. Qui semper aegrotant, diutissime vivunt. [DAPR 264] As pessoas que estão sempre doentes, vivem muito tempo. Mulher doente, mulher para sempre. VIDE: Malum vas non frangitur. Multum decubare et nunquam exspirare.

1214. Qui sentit commodum sentire debet et onus. [Jur / Coke / Broom 551] Quem recebe a vantagem, deve suportar também o ônus. Não há proveito sem custo. Quem comeu as maduras, chuche as duras. Qui sentit commodum, sentiat et onus. Qui sentit commodum, sentire debet etiam incommodum. Qui sentit onus, sentire debet et commodum. [Coke / Broom 556] Quem tem o ônus, deve ter também o proveito. VIDE: Commoditas omnis fert secum incommoda. Damnum qui sentit, debet et sentire lucrum, et e contra. Qui commodum sentit et incommodum sentire debet. Qui quaerit lucrum, necesse est faciat sumptum.

1215. Qui sequitur me, non ambulat in tenebris. [Vulgata, João 8.12] Quem me segue, não caminha na escuridão.

1215a. Qui serit invidiam, metet paenitentiam. [Florilegium Hebraicum 131] Quem semeia inveja, colherá arrependimento. Qui serit odium, metet paenitentiam. [Florilegium Hebraicum 237]Quem semeia ódio, colherá arrependimento.

1215b. Qui sero dat, diu noluit. Quem demora a dar, durante muito tempo não quis dar. VIDE: Quod cito datur, bis datur.

1216. Qui sero sapit, frustra sapit. [Palingênio, Zodiacus Vitae] Quem aprende tarde, aprende em vão.

1217. Qui serpentem in sinu nutrit, percutietur ab eo. Quem alimenta uma serpente no peito, será morto por ela. Acalenta a serpente, que ela te dará o pago. VIDE: Colubram foves in sinu. Serpentem in sinu foves.

1218. Qui sero solvit, minus solvit. [Jur] Quem paga atrasado paga menos. VIDE: Minus solvit, qui tardius solvit. Qui tardius solvit, minus solvit.

1219. Qui servat ficum, comedet fructus eius. [Vulgata, Provérbios 27.18] Quem cuidar da figueira, comerá seus frutos. Quem planta, colhe. O abade onde canta, daí janta.

1220. Qui servit altari, de altari vivat. [Gaal 35] Quem serve ao altar, deve viver do altar. Quem serve o altar, dele deve comer. O abade onde canta, daí janta. Qui servit altari, vivit ex altari. Qui servit altari, de altari participatur. Qui servit altari, debet etiam vivere de altari. VIDE: Dignus est operarius mercede sua. Qui altari deserviunt, cum altari participant. Qui altari servit, de altari manducat.

1221. Qui servit communi, servit nulli. [Gaal 26; Pereira 94] Quem serve a comum, serve a nenhum. Amigo de todos e de nenhum, tudo é um. Qui servit communitati, servit nulli. VIDE: Pravo domino servit qui vulgo servit.

1222. Qui sese accusat ipse, ab alio non potest. [Publílio Siro] Quem acusa a si mesmo não pode (ser acusado) por outrem. VIDE: Qui se ipse accusat, accusari non potest. Qui semet accusat, ab alio non potest accusari. Qui semet accusat, ab alio non potest criminari.

1223. Qui sese, non qui fortissima moenia vincit, hic solus nomen viri fortis habet. Só quem vence a si mesmo é que tem o nome de homem forte, não quem vence cidades fortificadas. Quem se vence, vence o mundo. VIDE: Bis vincit qui se ipsum vincit. Fortior est qui se, quam qui fortissima vincit moenia. Quem magis admiraberis, quam qui imperat sibi, quam qui se habet in potestate?

1223a. Qui si aliorum secreta tibi aperiant, nec tua aliis celant. [Erpênio, Sententiae Arabicae 47] Se eles te revelam os segredos dos outros, não escondem os teus aos outros. Quem te conta os defeitos dos outros, aos outros contará os teus. VIDE: Qui affert ad te, aufert et a te.

1224. Qui sibi amicus est, scito hunc amicum omnibus esse. [Sêneca, Epistulae Morales 1.6] Fica sabendo que quem é amigo de si mesmo, é amigo de todos.

1225. Qui sibi fidit dux regit examen. [Horácio, Epistulae 1.19.22] O chefe que confia em si, comanda a multidão.

1226. Qui sibi malus nulli bonus. [Bebel, Adagia Germanica] Quem é mau para si, não é bom para ninguém. Quem não é bom para si, pior será para ti. Qui sibi malus, cui bonus? Quem é mau para si, para quem será bom? VIDE: Bonus esse non potest aliis malus sibi. Qui sibi nequam est, cui alii bonus erit?

1227. Qui sibi modo vivit, merito aliis est mortuus. [Publílio Siro] Quem vive exclusivamente para si merecidamente está morto para os outros. Não é amado quem só de si tem cuidado. VIDE: Multi oderint, si temetipse deligas. Qui sibimet vivit, aliis merito est mortuus.

1228. Qui sibi nequam est, cui alii bonus erit? [Vulgata, Eclesiástico 14.5] Para quem será bom aquele que é mau para si? Quem não é bom para si, pior será para ti. Qui sibi nequam, cui bonus? VIDE: Bonus esse non potest aliis malus sibi. Qui sibi malus nulli bonus.

1229. Qui sibi non est amicus, vix amicus alteri est. [Gruterus, Bibliotheca exulum 55] Quem não é amigo de si mesmo, dificilmente é amigo de outra pessoa.

1230. Qui sibi non parcit, mihi vel tibi quo modo parcet? [Marbodus Redonensis, De Ornamentis Verborum 9; Sweet 244] Quem não poupa a si, como poupará a mim ou a ti? VIDE: Qui sua divulgat probra, credis quod tua celet?

1231. Qui sibi non prodest, aliis prodesse nequibit. [Binder, Thesaurus 2808] Quem não é útil a si mesmo, não poderá ser útil aos outros. Quem não é bom para si, pior será para ti. VIDE: Bonus esse non potest aliis malus sibi. Qui sibi nequam est, cui alii bonus erit?

1232. Qui sibi non vivit, aliis merito est mortuus. [Publílio Siro] Quem não vive para si, com razão está morto para os outros. Quem não se enfeita, por si se enjeita. VIDE: Nemo ab alio contemnitur, nisi a se ante contemptus est.

1233. Qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam. [Ênio / Cícero, De Divinatione 1.52.132] Eles, que não conhecem nem o próprio caminho, mostram aos outros a estrada. Cego não pode guiar cego. Qui sibi semitam non sapiunt, aliis monstrant viam. VIDE: Caecus autem, si caeco ducatum praestet, ambo in foveam cadunt. Qui tibi non sapis, alteri viam monstras.

1234. Qui sibimet vivit, aliis merito est mortuus. Quem vive para si mesmo merecidamente está morto para os outros. Não é amado quem só de si tem cuidado. Qui sibimet vivit, aliis est emortuus. VIDE: Multi oderint, si temetipse deligas. Qui sibi modo vivit, merito aliis est mortuus.

1235. Qui silet, est firmus. [Ovídio, Remedium Amoris 697] Quem controla a língua é forte. Quem cala, vence. VIDE: Silentii tutum praemium. Tutum silentii praemium.

1236. Qui similibus vitiis laborant amant sese mutuo. Pessoas que sofrem dos mesmos vícios, amam-se mutuamente. Pássaros das mesmas penas voam juntos. VIDE: Aequalis aequalem delectat. Aequales aequalia delectant. Pares cum paribus facillime congregantur.

1237. Qui simul duplex captat commodum, utroque frustratur. [Grynaeus 271] Quem pega dois proveitos ao mesmo tempo, com os dois se frustra. Dois proveitos não cabem num saco. Quem corre a duas lebres, não apanha nenhuma. VIDE: Ad duo festinans, neutrum bene peregeris. Duos insequens lepores, neutrum capit. Duos qui sequitur lepores neutrum capit. Lepores duos qui insequitur, is neutrum capit. Lepores duos insequens neutrum capit. Qui binos lepores una sectabitur hora, uno quandoque, quandoque carebit utroque. Qui binos lepores una sectabitur hora, non uno saltem, sed saepe carebit utroque. Qui duos insectatur lepores, neutrum capit. Qui duos lepores sequitur, neutrum capit. Qui duos sectatur lepores, neutrum capiet. Si binas sectere feras, neutra potieris.

1238. Qui sine lege vivit, sine lege vitam finit. [K.W.Wójcicki, Biblioteka 130] Quem vive sem lei, acaba sua vida sem lei. Tal vida, tal morte. Como se vive, assim se morre. VIDE: Conveniens vitae mors fuit ista tuae! Qualis vita, finis ita.

1239. Qui sine peccato est vestrum, primus in illam lapidem mittat. [Vulgata, João 8.7] O que de vós está sem pecado seja o primeiro a atirar nela uma pedra. VIDE: Si quis sine peccato est, mittat in eam lapidem.

1240. Qui sine tristitia est, beatus est. [Sêneca, Epistulae Morales 85] Quem não tem tristeza, é feliz.

1241. Qui sis, non unde natus sis reputa. [Tito Lívio, Ab Urbe Condita 1.41] Conta quem és, não de que família nasceste. VIDE: Non tam refert unde natus sis, sed qui sis.

1242. Qui sitit, veniat; qui vult, accipiat aquam vitae gratis. [Vulgata, Apocalipse 22.17] O que tem sede, venha; e o que a quer, receba de graça a água da vida. VIDE: Aqua vitae.

1242a. Qui sitiunt, silentio bibunt. [Henderson 367] Quem tem sede, bebe em silêncio.

1242b. Qui socius est in malo, consors erit in supplicio. Quem é parceiro no mal, será parceiro no castigo.

1243. Qui socius mensae est, verum ne reris amicum. [Owen, Monosticha 43 / Binder, Thesaurus 2810] Não consideres amigo verdadeiro quem é teu companheiro de mesa. Amigo de mesa não é de firmeza. VIDE: Amici ollares. Amicus dum olla fervet. Amicus ollaris. Amicus socius mensae non permanebit in die necessitatis. Fervet olla, vivit amicitia.

1244. Qui solus comedit, solus sua pondera gestat. [Pereira 120] Quem comeu sozinho, sozinho leva sua carga. Quem sozinho comeu seu galo, sozinho sele seu cavalo. VIDE: Qui sua solus habet, alienis saepe carebit.

1245. Qui solvit, liberatur obligatione. [Gaio, Institutionum Commentarius 2.85] Quem paga a dívida, libera-se da obrigação.

1246. Qui sordido vehiculo erubescit, pretioso gloriabitur. [Sêneca, Epistulae Morales 87.4] Quem se envergonha de viajar num carro maltratado, orgulhar-se-á de um carro de alto preço.

1247. Qui spe aluntur, pendent, non vivunt. [Erasmo, Colloquia 2] Os que se alimentam de esperança, sofrem castigo, não vivem. Quem vive de esperança, morre de fome. VIDE: Spe non saginatur venter.

1248. Qui speraverint, spem decepisse multos. [Plauto, Rudens 400] A esperança enganou a muitos que esperavam. Quem vive de esperança, morre de fome.

1249. Qui spernit consilium, spernit auxilium. [Gaal 1282] Quem despreza conselho, despreza auxílio. Quem não quer ser aconselhado, não quer ser ajudado. VIDE: Audi doctrinam, si vis vitare ruinam. Qui bonum respuit consilium, sibi ipsi nocet.

1250. Qui spernit legem vita durante supernam, spernitur a summo, morte furente, Deo. [Pereira 119] Quem, durante a vida, despreza a lei suprema, é desprezado pelo Deus supremo, quando a morte o arrebata. Quem não busca a Deus na vida, é deixado de Deus na morte. Quem não busca a Deus na vida, tema a sua ira.

1251. Qui spernit modica, paulatim decidet. [Vulgata, Eclesiástico 19.1] O que despreza as coisas pequenas, pouco a pouco cairá. Quem despreza o pouco, não ama o muito. VIDE: Maiora perdes, parva ni servaveris. Neglexeris si parva, perdas maxima. Qui modica spernit, paulatim decidet.

1252. Qui stadium currit, eniti et contendere debet quam maxime possit, ut vincat. [Cícero, De Officiis 3.10.42] Quem participa de uma corrida, deve esforçar-se o mais que puder para vencer.

1253. Qui stat, videat ne cadat. [Vieira, O Chrysostomo Portuguez 63] Quem está em pé, veja não caia. Quem está bem, não se mexe. Quem bem está, deixa-se estar. VIDE: Bene qui stat, non moveatur. Qui se existimat stare, videat ne cadat. Qui se putat stare, videat ne cadat. Si stas, ne cadas.

1254. Qui statuit aliquid, parte inaudita altera, aequum licet statuerit, haud aequus fuit. [Sêneca, Medea 199] Quem decidiu alguma coisa sem ouvir a outra parte, não foi imparcial, mesmo que a decisão tenha sido imparcial. Quem só ouve uma das partes, só sabe parte da verdade. VIDE: Non est iudicium, si non sint ambo locuti. Qui aliquid statuerit, parte inaudita altera, aequum licet dixerit, haud aequum fecerit.

1255. Qui struit in callem, multos habet ille magistros. [Binder, Thesaurus 2812] Quem constrói na rua, tem muitos mestres. Quem faz casa na praça, uns dizem que é alta, outros, que é baixa. VIDE: Mille docent hominem prope callem qui struit. Qui in publico aedificat, multorum censuris patit.

1256. Qui struit insidias alii, sibi damna dat ipse. [Gaal 1374] Quem arma emboscada a outrem, causa danos a si mesmo. Quem arma a esparrela, às vezes cai nela. O feitiço se volta contra o feiticeiro. VIDE: Captantes capti sumus. In caput auctoris facinus plerumque redundat. Qui fodit foveam, incidet in illam. Sibi parat malum, qui alteri parat.

1257. Qui studet multis amicis, multos inimicos ferat. [Publílio Siro] Quem deseja muitos amigos, suporte muitos inimigos. VIDE: Qui amicis multis studet, et inimicos ferat.

1258. Qui studet optatam cursu contingere metam, multa tulit, fecitque puer, sudavit et alsit. [Horácio, Ars Poetica 412] O rapaz que deseja alcançar na corrida a meta escolhida, muito suportou e fez, suou e tremeu de frio.

1259. Qui stultis videri eruditi volunt, stulti eruditis videntur. [Quintiliano, Institutio Oratoria 10.7.21] Os que querem mostrar-se cultos para os ignorantes, mostram-se ignorantes para os cultos.

1260. Qui stultus est, serviet sapienti. [Vulgata, Provérbios 11.29] O néscio servirá ao sábio.

1261. Qui stultus exit, stultus revertitur. [Bebel / Eiselein 594] Quem parte néscio, volta néscio. Asno que a Roma vá, asno volta de lá. Burro que vai a Santarém, burro vai e burro vem. Qui stultus exiit, stultus revertetur. VIDE: Animum debes mutare, non caelum. Duc prope vel longe taurum, taurus redit ipse. Ignarus rediit Romam deductus asellus. Lutetiam si quis asinum mittat, equum non redire. Quod natura non dat, Salmantica non praestat.

1262. Qui sua demergit, mendicus ad ostia pergit. [Gaal 1264] Quem desperdiça o seu, vai esmolar às portas. Quem gasta mais do que tem, a pedir vem. Quem o seu descuida, o diabo lho leva.

1263. Qui sua divulgat probra, credis quod tua celet? [Giraldi Cambrensis Opera 293] Acreditas que quem divulga os próprios erros, esconderá os teus? VIDE: Qui sibi non parcit, mihi vel tibi quo modo parcet?

1264. Qui sua membra cremat, nimis ignibus ille propinquat. [Pereira 119] Quem se aproxima demais do fogo, queima seu corpo. Quem muito ao fogo se chega, queima-se.

1265. Qui sua metitur pondera, ferre potest. [Marcial, Epigrammata 12.98.8] Quem pesa sua carga, pode transportá-la.

1266. Qui sua neglexit, stulte aliena petit. [Alciato, Emblemata 66] É tolice querer o alheio quem do seu não cuidou.

1267. Qui sua perpendit, mea crimina non reprehendit. [Jakob Werner, Lateinische Sprichwörter 79] Quem analisa os próprios erros, não censura os meus. Macaco, olha teu rabo! Qui sua perpendit, mea scelera non reprehendit. Qui sua perpendit, mea carmina non reprehendit. [Eiselein 115] Quem examina os próprios poemas, não critica os meus.

1268. Qui sua solus habet, alienis saepe carebit. [Jakob Werner, Lateinische Sprichwörter 79] Quem tem o seu só para si, muitas vezes lhe faltará o alheio. Quem sozinho comeu seu galo, sozinho sele seu cavalo. VIDE: Qui solus comedit, solus sua pondera gestet.

1269. Qui suadet, sua det. [Thomas Fuller, Good Thoughts in Bad Times 185] Quem exorta a dar, que dê do seu.

1270. Qui suam uxorem diligit, seipsum diligit. [Vulgata, Efésios 5.28] O que ama a sua mulher, ama-se a si mesmo.

1271. Qui subit invitus, bene nil agit ille, laborem. [Walther 24827 / Tosi 888] Quem faz um trabalho obrigado, certamente não o faz bem. VIDE: Stultitia est venatum ducere invitas canes.

1272. Qui succedit in locum, succedit in ius. [Jur] Quem sucede no cargo, sucede no direito.

1273. Qui succurrere perituro potest, cum non succurrit, occidit. [Publílio Siro] Quem pode socorrer um homem que está para morrer, e não o socorre, mata-o.

1274. Qui suis rebus contentus est, huic maximae ac certissimae divitiae. [Publílio Siro] Quem está contente com o que tem, esse tem as maiores e mais confiáveis riquezas. Rico é quem se contenta com o que tem. Qui suis contentus est, is vere ditissimus. Quem está satisfeito com o seu, esse é realmente o mais rico. VIDE: Contentum suis rebus esse maximae sunt certissimaeque divitiae. Qui cum fortuna convenit, dives est. Qui convenit cum paupertate, dives est. Suis rebus contentus esse maximae sunt divitiae.

1275. Qui sustinere non potest suum malum, alios inspiciat, et discat tolerantiam. [Binder, Thesaurus 2815] Quem não pode suportar seus males, observe os outros, e aprenda a paciência.

1276. Qui sustinet hamos, novit quae multo pisce natentur aquae. [Ovídio, Ars Amatoria 1.43] Quem segura o anzol, sabe em que águas nadam mais peixes.

1277. Qui tacendi non habet artem, nec novit loquendi. [Divisa] Quem não sabe calar, também não sabe falar. Qui tacendi non habet artem, nec loquendi novit opportunitatem. Quem não sabe calar, também não sabe o momento certo de falar. VIDE: Homo tacere qui nescit, nescit loqui. Qui nescit tacere, nescit et loqui.

1278. Qui tacet, consentit. Quem cala, consente. Qui tacet, consentire videtur. [Bonifácio VIII, Decretales 5.12.43 / Maloux 509] Quem cala, considera-se que concorda. VIDE: Confessionem imitatur taciturnitas. Nil contra dicens satis assentire videtur. Qui tacet non utique fatetur, sed tamen verum est eum non negare. Taciturnus in iudicio consensum inducit.

1279. Qui tacet, cum loqui potuit et debuit, consentire videtur. [Jur] Entende-se que quem se cala, quando podia e devia falar, concorda.

1280. Qui tacet non utique fatetur, sed tamen verum est eum non negare. [Paulo, Digesta 50.17.142] Quem cala certamente não confessa, porém é certo que também não nega. Quem cala, não diz nada. VIDE: Is qui tacet non fatetur, sed nec utique negare videtur. Tacens non fatetur, sed nec negare videtur.

1281. Qui talia agunt digni sunt morte; et non solum qui ea faciunt, sed etiam qui consentiunt facientibus. [Vulgata, Romanos 1.32] Os que fazem semelhantes coisas são dignos de morte; e não somente quem as faz, mas também quem aprova aqueles que as fazem. VIDE: Agentes et consentientes pari poena puniendi. Agentes et consentientes pari poena plectuntur. Agentes et consentientes pari poena puniuntur. Consentientes et agentes pari poena plectuntur. Consentientes et cooperantes pari poena sunt plectendi. Consentientes et facientes pari poena sunt plectendi. Facientem et consentientem par poena constringit. Non solum qui male agunt, sed qui consentiunt facientibus, digni sunt poena. Par poena agentes et consentientes comprehendit.

1282. Qui tangit picem, contaminabitur. [DAPR 427] Quem tocar o pez ficará manchado. Ninguém toca em carvão que não fique enfarruscado. Quem se encosta ao ferro, enferruja-se. Quem anda com traça, traça o come. Qui tangit picem, inquinabitur ab ea. [Binder, Thesaurus 2813] Qui tangit picem, inquinatur ab ea. [Gaal 1239] VIDE: Omnes contacta denigrat pix calefacta. Qui picem tractat, facile manum maculat. Qui tetigerit picem, inquinabitur ab ea. Stercora qui tangit polluit manus.

1283. Qui tardius solvit, minus solvit. [Jur / Black 1482] Quem paga atrasado, paga menos. VIDE: Minus solvit, qui tardius solvit. Qui sero solvit, minus solvit.

1284. Qui taurum stimulent multi, sed rarus arator. [Manúcio, Adagia 286; Pereira 111] Há muitos para aguilhoar o touro, mas é raro o lavrador. Muitos falam e exortam, mas poucos obram. Qui tauros stimulent multi, sed rarus arator. [Binder, Thesaurus 2817] Há muitos para aguilhoar os touros, mas o lavrador é raro. VIDE: Cum plerique boves stimulent, est rarus arator. Multi qui boves stimulent, pauci aratores. Multi qui tauros stimulent, sed rarus arator. Multi boum stimulatores pauci autem terrae aratores.

1285. Qui taurum sustulit, vitulum tollere potest. [Rezende 5658] Quem carregou o touro, pode carregar o vitelo. Quem pode o mais, pode o menos. VIDE: Potest taurum tollere qui vitulum sustulerit. Qui tulerit vitulum, ille potest et tollere taurum. Taurum tollet, qui vitulum sustulerit.

1286. Qui te fortior est, hunc tu vitare memento. [Grynaeus 205] Lembra-te de evitar quem é mais forte do que tu. VIDE: Cave a commercio potentium: habe commercium cum aequalibus. Cave virum maiorem. Cavendum a potentiore. Cum viro potentiore ne communica. Fuge procul a viro maiore. Pondus super se tollet qui honestiori se communicat.

1286a. Qui te non bene amat, ludens convicia tentat. Quem não te ama, brincando procura te difamar. Quem não te ama, em praça ou em jogo te difama.

1287. Qui tegit secretum suum, quod cupit consequitur. [Erpênio, Sententiae Quaedam Arabicae 46 / Rezende 5661] Quem guarda o seu segredo, consegue o que deseja. O segredo é a alma do negócio.

1287a. Qui tempus habet et tempus exspectat, tempus perdit. Quem tem tempo e espera o tempo, perde tempo. Quem tem tempo e tempo espera, tempo é que o demo lhe leva.

1288. Qui tempus praestolatur, tempus ei deest. [Grynaeus 776] Quem espera o tempo, falta-lhe tempo. Quem tem tempo e tempo perde, lá vem tempo em que se arrepende.

1289. Qui tenet anguillam per caudam, non habet illam. [Jakob Werner, Lateinische Sprichwörter 101] Quem segura enguia pelo rabo, não a tem. Quem segura enguia pelo rabo e mulher pela palavra, nada segura. VIDE: Anguilla a digitis saepe est dilapsa peritis. Non tenet anguillam, per caudam qui tenet illam.

1290. Qui terram sterilem vineis occupat, et laboribus suis et sumptibus est inimicus. [Paládio, Opus Agriculturae 1.7] Quem planta vinhas em terra estéril, é inimigo do seu trabalho e do seu ganho.

1291. Qui terret, plus ipse timet. Quem espalha medo, esse deve temer mais. Deve temer a muitos aquele a quem muitos temem. Qui terret, plus ipse timet: sors ista tyrannis convenit. [Claudiano, De Quarto Consulatu 294] Quem semeia o terror é quem mais teme: esta sorte é adequada aos tiranos. VIDE: Multis terribilis, caveto multos. Multis terribilis, timeto multos. Multos timere debet, quem multi timent. Necesse est multos timeat quem multi timent. Qui a multis timetur, multos timet. Qui sceptra duro saevus imperio regit, timet timentes.

1292. Qui tetigerit picem, inquinabitur ab ea. [Vulgata, Eclesiástico 13.1] Quem tocar o pez, ficará manchado dele. Ninguém toca em carvão que não fique enfarruscado. Quem se encosta ao ferro, enferruja-se. Quem anda com traça, traça o come. VIDE: Ad mala facta malus socius socium trahit. Amicus stultorum efficietur similis. Omnes contacta denigrat pix calefacta. Qui tangit picem, contaminabitur.

1293. Qui texere non vult, linteo carebit. [Schrevelius 1187] Quem não quer tecer, não terá pano. Quem não quer trabalho, não quer ganho. Quem foge do moinho, não tem fubá. VIDE: Devitat quicumque molam, fugit ille farinam. Qui fugit molam, farinam non invenit. Qui fugit molam, fugit farinam.

1293a. Qui thesaurum in proprio fundo invenit, totius fit dominus. [Breviarium Advocatorum 159] Quem acha um tesouro em suas próprias terras, torna-se proprietário do todo.

1294. Qui tibi dormitat, scit vigilare sibi. [Gualterius Anglicus, Fabulae Aesopicae 58.18] Quem cochila, quando trabalha para ti, sabe ficar acordado, quando trabalha para si.

1295. Qui tibi non sapis, alteri viam monstras. [Pereira 123] Tu, que não sabes para ti, mostras a estrada ao outro. Cego não pode guiar cego. VIDE: Caecus autem, si caeco ducatum praestet, ambo in foveam cadunt. Qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam. Sibi non cavet, et aliis consilium dat.

1296. Qui timent pruinam, irruet super eos nix. [Vulgata, Jó 6.16] Os que temem a geada, cairá sobre eles neve.

1297. Qui timere desierint, odisse incipient. [Tácito, Agricola 32] Os que deixarem de temer, começarão a odiar. A quem muito tememos, morto o queremos.

1298. Qui timet amicum, vim non novit nominis. [Publílio Siro] Que tem medo do amigo, não conhece a força dessa palavra.

1299. Qui timet Deum, omnia timent eum; qui vero non timet Deum, timet omnia. [Petrus Alphonsus, Disciplina Clericalis, De Timore Dei] Quem teme a Deus, tudo o teme; mas quem não teme a Deus, esse tem medo de tudo.

1300. Qui timet Dominum, nihil trepidabit. [Vulgata, Eclesiástico 34.16] Aquele que teme ao Senhor, de nada tremerá.

1301. Qui timide rogat, docet negare. [Sêneca, Hippolytus 593] Quem pede a medo ensina a que lhe neguem. Qui timide petit, negaturum docet. [Bernardes, Nova Floresta 5.320] VIDE: Timidus in petendo contra se habet arma.

1302. Qui totum vult, totum perdit. [Grynaeus 776] Quem tudo quer, tudo perde. Qui totum appetit, perdit totum. [Bernolák 306] VIDE: Lepores duos qui insequitur, is neutrum capit. Qui vehementer emungit elicit sanguinem.

1303. Qui tranquille volet vivere, nec agat multa. Quem quiser viver tranqüilamente, não cuide de muitos negócios. Qui tranquille volet vivere, nec privatim agat multa, nec publice. [Sêneca, De Tranquillitate Animi 12] Quem quiser viver tranqüilamente não deve tratar de muitos negócios particulares nem públicos.

1304. Qui transtulit, sustinet. [Divisa do Estado de Connecticut, EUA] Quem transplantou, mantém. VIDE: Qui plantavit, curabit.

1305. Qui tulerit per plana gradus, is tutior ibit. [Collins 48] Quem caminhar por caminho plano, irá com mais segurança. Aquele vai mais são, que anda pelo chão. VIDE: Alta ventos semper excipiunt iuga. Humilis nec alte cadere, nec graviter potest. Ima tenent pacem; perflant altissima venti.

1306. Qui tulerit vitulum, ille potest et tollere taurum. Aquele que tiver carregado o vitelo, pode também carregar o touro. Quem furta um cesto, furta um cento. Ladrão de tostão, ladrão de milhão. VIDE: Potest taurum tollere qui vitulum sustulerit. Qui taurum sustulit, vitulum tollere potest. Taurum tollet, qui vitulum sustulerit.

1306a. Qui tumbam cernis, cur non mortalia spernis, tali namque domo clauditur omnis homo. Tu que olhas este túmulo, por que não desprezas as coisas mortais? Pois é numa casa dessas que todo homem é encerrado. VIDE: Cum tumulum cernis, cur non mortalia spernis; tali namque domo clauditur omnis homo?

1307. Qui ulcisci dubitat, improbos plures facit. [Publílio Siro] Quem hesita em punir, aumenta o número dos abusados. Perdoar ao mau é dizer-lhe que o seja. VIDE: Criminis indultu secura audacia crescit. Qui culpae ignoscit uni, suadet pluribus. Qui dubitat ulcisci, improbos plures facit.

1308. Qui unam habet, omnes habet virtutes. [Lodeiro 887] Quem tem uma só virtude, tem todas as virtudes. Qui unam haberet, omnes habere virtutes. [Cícero, De Officiis 2.35] Quem tivesse uma virtude, teria todas.

1309. Qui uti scit, ei bona; illi qui non utitur recte, mala. [Terêncio, Heauton Timorumenos 196] Essas coisas são benefícios para quem sabe utilizá-las, e malefícios para quem não as utiliza corretamente.

1310. Qui utilitatis causa fingunt amicitias. [Cícero, De Amicitia 51] Algumas pessoas fazem amizades por motivo de interesse.

1311. Qui utitur suo iure, laedit neminem. [José Cretella Júnior, Curso de Direito Romano 408] Quem usa do seu direito, não prejudica ninguém. VIDE: Iure suo qui utitur nemini iniuriam facit. Non videtur vim facere qui iure suo utitur. Nullus videtur dolo facere, qui iure suo utitur. Qui de iure suo utitur, neminem laedit. Qui iure suo utitur, nemini iniuriam facit.

1312. Qui utuntur vino vetere sapientes puto, et qui libenter veteres spectant fabulas. [Plauto, Casina 5] Considero sábios os que tomam vinho velho e os que apreciam comédias antigas. VIDE: Sapientes sunt qui veteri vino utuntur.

1313. Qui uxorem non ducit, mala non sentit. [Vincenzo Scarcella, Adagi, Motti, Proverbi Siciliani 62] Quem não se casa, não sofre.

1314. Qui vadit plane, vadit sane. [Binder, Thesaurus 2818] Quem vai sem desvios, vai em segurança. Quem caminha por atalhos, nunca sai de sobressaltos. Aquele vai mais são, que anda pelo chão. VIDE: Qui tulerit per plana gradus, is tutior ibit.

1315. Qui vehementer emungit elicit sanguinem. [Vulgata, Provérbios 30.33] Quem se assoa violentamente, tira sangue. VIDE: Emungens acrius elicet sanguinem. Qui fortiter emungit elicit sanguinem.

1316. Qui vehitur curru spei, sociam habet paupertatem. [Erpênio, Sententiae 46 / Rezende 5666] Quem viaja no carro da esperança, tem a pobreza por companheira. Quem vive de esperança, dança sem música. Quem vive de esperança, morre de fome.

1317. Qui velit servire, serviat magnis et potentibus. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 267] Quem quiser ser serviçal, sirva aos grandes e poderosos. Serve a el-rei ou a ninguém. Serve ao senhor nobre, ainda que pobre. Serve ao nobre, ainda que pobre, que tempo virá em que te pagará. VIDE: In magno magni capiuntur flumine pisces. Vix pisces grandes de parvo gurgite prendes.

1318. Qui vendit, ad id quod vendidit non revertetur. [Vulgata, Ezequiel 7.13] O que vende não tornará a possuir o que vendeu.

1319. Qui venit ut noceat, semper meditatus venit. [Publílio Siro] Quem vem para fazer mal sempre vem com premeditação.

1320. Qui ventum seminant, et turbinem metent. Os que semeiam vento, colherão tempestade. Quem semeia ventos, colhe tempestades. Qui ventum seminabunt, et turbinem metent. [DAPR 603] Quem semear vento colherá tempestade. Qui ventum seminavit, turbinem metet. Que semeou vento colherá tempestade. Qui seminat ventum, turbinem metet. VIDE: Ventum seminabunt et turbinem metent.

1321. Qui verba sua metiri nesciunt, procul dubio ad otiosa dicta dilabuntur. [S.Gregório, Moralium Liber 16.3] Os que não sabem medir suas palavras, certamente escorregam em frases ociosas.

1322. Qui verbis lenibus potest corrigi, non debet increpatione exasperari. [Beda, Proverbia / Bernardes, Nova Floresta 4.146] Quem pode ser corrigido com palavras suaves, não deve ser irritado com reprimendas.

1323. Qui vere diligens est in negotio, nunquam sibi satisfacit, semperque videt aliquid quod operi coepto adiciat; cum ignavis, quicquid egerint, nimium videatur. [S.Crisóstomo / Grynaeus 200] Quem é verdadeiramente dedicado ao trabalho, nunca está satisfeito consigo e sempre vê algo a acrescentar à obra começada, enquanto que aos preguiçosos, o que quer que façam, parece-lhes excessivo.

1324. Qui vero custodit legem, beatus est. [Vulgata, Provérbios 29.18] Quem guarda a lei, é feliz.

1325. Qui vero mentis est durae, corruet in malum. [Vulgata, Provérbios 28.14] Quem é de coração duro, cairá no mal.

1326. Qui verrant, pauci; est multus qui sordidet aedes. [Pereira 109] Para varrer há poucos; há muita gente para sujar a casa. Mais há quem suje a casa do que quem a varra. Qui verrant, pauci; sunt multi qui sordident aedes

1327. Qui vexant alios, tandem vexantur et ipsi. [Gaal 477] Os que maltratam os outros, também acabam sendo maltratados.

1328. Qui viam nescit ad mare, amnem quaerat. Quem não conhece o caminho para o mar, procure um rio. Quem não pode como quer, faça como puder. VIDE: Auloedus sit qui citharoedus esse non possit. Si bovem non possis, asinum agas. Ut possumus, quando ut volumus non licet.

1329. Qui vicit non est victor nisi victus fatetur. [Ênio, Fragmenta] Quem venceu, só é vencedor se o vencido o reconhece.

1330. Qui vicit, periit; plorant qui succumbuere. [Grynaeus 706] O vencedor morreu; choram os vencidos. VIDE: Effundit victus lacrimas; victor periit ipse. Flet victus, victor interiit.

1331. Qui videt ardere vicini tecta, timere debet de propriis: nequeunt sua tuta manere. [Walther 24910 / Tosi 1376] Quem vê queimar-se a casa do vizinho, deve temer pela sua: ela não pode ficar segura. Põe as tuas barbas de molho, que as do vizinho estão a arder. VIDE: Accensa domo proximi, tua quoque periclitatur. Nam tua res agitur, paries cum proximus ardet. Res agitur tua, paries cum proximus ardet. Tua res agitur, et de tuo periculo, non de meo agitur. Tunc tua res agitur, paries dum proximus ardet.

1332. Qui videt, is peccat: qui te non viderit ergo, non cupiet: facti lumina crimen habent. [Propércio, Elegiae 2.32.1] Quem te vê, peca; portanto quem não te vir, não te desejará: os olhos é que são culpados.

1332a. Qui vilem mittit legatum, commoda vertit. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 75] Quem manda representante ruim, joga fora seu proveito. VIDE: Qui mittit stultum, differt sua commoda multum.

1333. Qui vim facit, dolo malo fecit. [Digesta 47.8.2.8] Quem usa de violência, usa de dolo.

1334. Qui vinci sese patitur pro tempore, vincit. [Dionísio Catão, Monosticha, Appendix 42] Quem, no momento certo, aceita ser vencido, esse é vencedor. Quem quer subir, se abaixa.

1334a. Qui viret in foliis, venit a radicibus humor, et patrum in natos abeunt cum semine mores. A vida que verdeja nas folhas, vem das raízes, e os costumes vão para os filhos com a semente dos pais.

1335. Qui vitat molam, vitat farinam. [Grynaeus 367] Quem foge do moinho, foge da farinha. Quem foge do moinho não tem fubá. Quem foge do trabalho foge do ganho. VIDE: Devitat quicumque molam, fugit ille farinam. Farinam fugit quicumque molam vitat. Molam qui vitat, farinam vitat. Ni molas, non comedes. Ni purgaris et molas, non comedes. Ni purges et molas, non comedes. Nisi repurges et molas haud unquam edes. Purges nisi molasque, non edes piger. Qui fugit molam, farinam non invenit. Qui fugit molam, fugit farinam. Quicumque molam fugit, ille farinam. Sine labore non erit panis in ore.

1336. Qui vitia odit, homines odit. [Plínio Moço, Epistulae 8.22] Quem odeia os vícios odeia os homens. Ninguém há sem pecado. VIDE: Auriculas asini quis non habet? Crimine nemo caret. Ex argilla omnes homines facti sunt.

1337. Qui vitulum tollit, taurum subducet et idem. [Weinreiter 106] Quem rouba um bezerro, também roubará um touro. Ladrão de tostão, ladrão de milhão. Qui vitulum tollit, taurum subduxerit idem. [Gaal 1458] VIDE: Obolorum fur tandem fit marsupiorum raptor. Qui furatur ovum, et bovem furabitur.

1337a. Qui vituperat, vult emere. Quem desdenha, quer comprar.

1338. Qui volunt divites fieri, incidunt in tentationem, et in laqueum diaboli. [Vulgata, 1Timóteo 6.9] Os que querem fazer-se ricos, caem na tentação e no laço do diabo.

1339. Qui voluptatibus dediti, quasi in diem vivunt, vivendi causas cotidie finiunt. [Plínio Moço, Epistulae 5.5.4] Os que, entregues aos prazeres, vivem exclusivamente o dia presente, diariamente esgotam as razões de viver.

1340. Qui vult amari, languida regnat manu. [Sêneca, Phoenissae 659] Quem quer ser amado, governa com mão suave.

1341. Qui vult caedere canem, facile invenit fustem. [Brewer, Dictionary of Phrase and Fable] Quem quer matar o cão, acha a vara com facilidade. A quem quer fazer mal, não lhe faltarão pretextos. Quem seu cão quer perder, de raiva lhe põe o nome. VIDE: Ad prave agendum parva satis occasio est. Male facere qui vult, nunquam non causam invenit.

1342. Qui vult capere, capiat. [Rezende 5670] Quem quiser entender, que entenda. VIDE: Capiat qui capere possit. Qui potest capere, capiat.

1343. Qui vult decipi, decipiatur. [Rezende 5671; Black 1482] Quem quer ser enganado, que o seja. VIDE: Mundus vult decipi, ergo decipiatur. Populus vult decipi, decipiatur. Si mundus vult decipi, decipiatur. Vulgus vult decipi, ergo decipiatur.

1344. Qui vult esse nucleum, frangat nucem. [Rezende 5514] Quem quer comer a amêndoa, quebre a noz. Quem quer fogo, busque a lenha. Quem quiser comer, depene. Para lograr o proveito, há de se sofrer o dano. Não há lucro sem trabalho. Qui vult nucleum, frangat nucem. [Pereira 120] Quem quer a amêndoa, quebre a noz. VIDE: Frangat nucleum qui vult nucem. Nucleum qui esse vult, frangit nucem. Qui e nuce nucleum esse vult, frangit nucem.

1345. Qui vult finem, vult et media. Quem quer o fim, quer também os meios. Quem quer o fim, quer os meios. Qui vult finem, vult etiam media. Qui vult finem, vult media necessaria ad illum obtinendum. Quem quer o fim, quer os meios necessários para consegui-lo. Qui vult finem, vult etiam media ad finem ducentia. Qui vult finem, velle etiam creditur media sine quibus finis obtineri nequit. [Jur] Quem quer o fim, presume-se também querer os meios, sem os quais o fim não pode ser alcançado.

1345a. Qui vult mentiri, removeat testes. [Florilegium Hebraicum 189] Quem quiser mentir, arrede testemunhas.

1346. Qui vult rite mori, ne prave vivat oportet. [Pereira 118] Quem quer morrer bem, é preciso que não viva depravadamente. Quem bem vive, bem morre. VIDE: Nec miser quisquam qui bene vixit, obit. Non unquam misere, qui bene vixit, obiit.

1347. Qui vult scire preces, aequoris intret aquas. [Pereira 121] Quem quer aprender a rezar, entre na água do mar. Se queres aprender a rezar, entra no mar. VIDE: Qui nescit orare, pergat ad mare. Qui nescit orare, ascendat ad mare.

1347a. Qui vult sentire commodum debet sentire et onus. Quem quer sentir a vantagem, deve também sentir o ônus. VIDE: Nullum lucrum sine incommodo. Qui commodum sentit, et incommodum sentire debet.

1347b. Qui vult, vadat; qui non vult, mittat. Quem quer, vá; quem não quer, mande. Quem quer, vai; quem não quer, manda.

1347c. Qui vult vendere suam mercem, exponat eam ut omnes videant. Quem quer vender sua mercadoria, exponha-a para que todos a vejam.

1348. Quia me vestigia terrent. [Horácio, Epistulae 1.1.74] Porque essas pegadas me assustam. (=Resposta dada pela raposa ao leão que a convidara a visitá-lo, por ter visto que havia numerosas pegadas que iam para dentro da caverna, mas nenhuma dela proveniente). VIDE: Vestigia nulla retrorsum. Vestigia terrent.

1349. Quia mihi es alter ego, quid libentius tecum loquerer, nisi quod mecum loquor? [S.Agostinho, Epistulae 38.1] Já que és meu alter ego, o que eu conversaria contigo com mais prazer do que aquilo que falo comigo mesmo?

1350. Quia natura mutari non potest, idcirco verae amicitiae sempiternae sunt. [Cícero, De Amicitia 9.32] Como a natureza não pode ser mudada, portanto as verdadeiras amizades são eternas. VIDE: Verae amicitiae sempiternae sunt.

1351. Quia nominor leo. [Fedro, Fabulae 1.5.7] Porque eu me chamo leão. (=Posso impor minha vontade, porque sou o mais poderoso). Manda quem pode, obedece quem tem juízo. VIDE: Aequum aut iniquum regis imperium feras. Ego primam tollo, nominor quoniam leo. Infida societas regni. Iniqua partitio. Leonina societas. Nunquam est fidelis cum potente societas. Primo mihi.

1352. Quia non erit impossibile apud Deum omne verbum. [Vulgata, Lucas 1.37] Porque a Deus nada é impossível.

1353. Quia res fere sine exitu futura est propter naturalem hominum ad dissentiendum facilitatem. [Ulpiano, Digesta 4.8.17.6] Porque geralmente as questões ficarão sem solução por causa da facilidade de discordar que os homens têm. VIDE: Homines sunt faciles ad dissentiendum. Homines sunt faciles ad dissentionem.

1353a. Quia vidisti me, Thoma, credidisti: beati qui non viderunt, et crediderunt. [Vulgata, João 20.29] Tu creste, Tomé, porque me viste; bem-aventurados os que não viram e creram. Ver para crer, como São Tomé. VIDE: Beati qui non viderunt, et crediderunt.

1354. Quia vinum bibere voluisti, una etiam faeces tibi sunt exhauriendae. [Schottus, Adagia 426] Já que quiseste beber o vinho, deves tomar junto a borra. Quem comeu a carne, roa os ossos. Quem quer a rosa, agüente o espinho.

1355. Quibus agrestis vita est, fraus ignota est. [Sêneca, De Ira 2.1] A má-fé é desconhecida de quem vive vida campestre.

1356. Quibus nihil in ipsis opis ad bene beateque vivendum, iis omnis aetas gravis est. [Cícero, De Senectute 2] Toda idade é penosa para aqueles que não têm seus próprios meios para viver bem e com felicidade.

1357. Quibus lucerna est opus, infundunt oleum. [Manúcio, Adagia 1148] Quem precisa da lâmpada, coloca o azeite. Quem precisa de candeia, que traga azeite. Quem quiser comer, depene. VIDE: Lucerna qui indigent, oleum affundunt. Qui egent lucerna, infundant oleum. Qui lucerna egent, infundant oleum. Quibus opus est fructu, stercorant agrum. Qui lucerna egent, infundant oleum.

1358. Quibus non est datum intellegere civilia, multo magis denegatum est disserere divina. [Minúcio Félix, Octavius 12] Àqueles a quem não é dado entender as coisas mundanas, mais negado ainda lhes é discutir as coisas divinas.

1359. Quibus opus est fructu, stercorant agrum. [Manúcio, Adagia 1148] Quem precisa do fruto, aduba o campo. Quem precisa de candeia, que traga azeite. Quem quiser comer depene. VIDE: Qui lucerna egent, infundant oleum. Qui lucerna egent, infundunt oleum. Lucerna qui indigent, oleum affundunt. Qui egent lucerna, infundant oleum. Quibus lucerna est opus, infundunt oleum.

1360. Quibus sunt verba sine penu et pecunia. [Plauto, Captivi 471] Eles têm muitas palavras, mas faltam-lhes comida e dinheiro.

1361. Quibuscumque viis. Por quaisquer caminhos. Por quaisquer meios.

1362. Quicquam inoptatum cadit, hoc homo corrigat arte. [Dionísio Catão, Monosticha, Appendix 69] O que acontece de indesejável, o homem deve corrigir com um artifício. VIDE: Quicquid inoptatum cadit, hoc homo corrigat arte.

1363. Quicquid ad summum pervenit, ab exitu prope est. [Sêneca, Ad Marciam 23.3] O que quer que tenha chegado ao ponto máximo, está perto do fim. VIDE: Quidquid ad summum pervenit, incremento non relinquit locum. Ubi incremento locus non est, vicinus occasus est.

1364. Quicquid bene dictum est ab ullo, meus est. [Sêneca, Epistulae Morales 16.7] O que quer de bom que tenha sido dito por alguém, é meu.

1365. Quicquid bono concedas, des partem tibi. [Publílio Siro] O que quer que concedas ao homem honesto, darás parte a ti mesmo.

1366. Quicquid conaris, quo pervenias, cogites. [Publílio Siro] O que quer que empreendas, considera aonde chegarás. Pensa antes, age depois. VIDE: Quidquid agas, operis primo finem mediteris.

1367. Quicquid coquus peccaverit, tibicen accipere solet plagas. [Eiselein 8] O que quer que o cozinheiro tenha feito de errado, é o flautista que costuma receber as pancadas. Paga o justo pelo pecador. VIDE: Alius peccat, alius plectitur. Canis peccatum sus dependit. Faber cadit cum ferias fullonem. Fabrum caedere cum ferias fullonem. Innocentes pro nocentibus poenas pendunt. Ob textoris peccatum coquus vapulavit. Quod peccant sontes, insontes saepe luerunt. Quod peccant sontes, insontes saepe tulerunt. Quod sus peccavit, succula saepe luit. Saepe luit populus poenas unius iniqui. Tibicen vapulat, coquo peccante.

1368. Quicquid erit, superanda omnis fortuna ferendo est. [Virgílio, Eneida 5.710] Aconteça o que acontecer, deve-se vencer toda sorte, suportando-a.

1369. Quicquid est factum, semper factum est totum. [Grynaeus 293] Tudo que foi feito, sempre foi totalmente feito.

1370. Quicquid est in intellectu, praeesse debere in sensu. [Pedro Gassendi / Rezende 5444] O que está no cérebro, deve antes ter estado nos sentidos. VIDE: Nihil est in intellectu quod non prius fuerit in sensu. Tota humana notitia a sensibus surgit.

1371. Quicquid est plus quam necesse, possidentes deprimit. [Publílio Siro] Tudo que é mais que o necessário, oprime os possuidores. Todo excesso prejudica. O que é de mais, é moléstia. VIDE: Quicquid plus quam necesse est possideas, premit.

1372. Quicquid excelsum est, cadet. Tudo que está no alto, cairá. Quanto mais alto é o pau, mais bonita é a queda. Quicquid excelsum est, cadat! [Sêneca, Octavia 471] Que seja abatido tudo que se elevou! VIDE: Celsae graviore casu decidunt turres.

1373. Quicquid fit cum virtute, fit cum gloria. [Publílio Siro] Tudo que se faz com coragem, faz-se com glória.

1374. Quicquid fortuna exornat, cito contemnitur. [Publílio Siro] Tudo que a sorte nos dá, logo é desprezado.

1375. Quicquid futurum est summum, ab imo nascitur. [Publílio Siro] Tudo que vai chegar ao cume começa de baixo.

1376. Quicquid imperio cogitur, exigenti magis quam praestanti acceptum refertur. [Valério Máximo, Dicta et Facta Memorabilia 2.2.6] Tudo que é imposto, interessa mais ao que ordena do que ao que obedece.

1377. Quicquid in buccam tibi venerit, loquaris. [Marcial, Epigrammata 12.24.5] Falarás tudo que te vier à boca. Quicquid in buccam venerit stultus loquitur. O tolo fala tudo que lhe vem à boca. Quem fala muito, dá bom-dia a cavalo. Quicquid in buccam venerit, effutit. Fala tudo que lhe vier à boca. VIDE: Cito transit lancea stulti. In buccam tibi quod venerit loquaris

1378. Quicquid inoptatum cadit, hoc homo corrigat arte. O que acontece de indesejável, o homem deve corrigir com um artifício. VIDE: Quicquam inoptatum cadit, hoc homo corrigat arte.

1379. Quicquid multis peccatur, inultum est. [Lucano, Pharsalia 5.260] Qualquer falta cometida por muitos fica impune.

1380. Quicquid non licet, nefas putare debemus. [Cícero, Paradoxa 25] Tudo que não é permitido, devemos considerar proibido.

1381. Quicquid patimur, mortale genus, quicquid facimus, venit ex alto. [Sêneca, Oedipus 983] Tudo que sofremos, ó raça mortal, tudo que fazemos, vem do alto.

1382. Quicquid plantatur solo, solo cedit. [Jur / Broom 314] Tudo que se planta no solo pertence ao solo.

1383. Quicquid plus quam necesse est possideas, premit. [Publílio Siro] Tudo que possuas que é mais que o necessário, oprime. Todo excesso prejudica. O que é de mais, é moléstia. VIDE: Quicquid est plus quam necesse, possidentes deprimit.

1384. Quicquid quaeritur, optimum videtur. [Petrônio, Satiricon 93.10] Tudo que se deseja, parece ótimo. O desejo faz o formoso do feio.

1385. Quicquid regi placuerit, quamvis ratione careat, legis habet vigorem. [VES 136] O que quer que agrade ao rei, por mais que falte razão, tem força de lei. A vontade do rei tem força de lei. Vontade de rei não conhece a lei. Vão as leis aonde querem os reis. VIDE: Ad placitum regis sint sententiae legis. Quae vult rex fieri, sanctae sunt congrua legi. Quo volunt reges, vadunt leges. Quo voluntas regis vadunt leges. Quod placuit principi legis habuit vigorem. Quod principi placuit, legis habet vigorem. Quod principi placuit, legis habet rationem. Regis voluntas suprema lex esto. Ut volunt reges, ita valent leges. Voluntas principis suprema lex est.

1386. Quicquid sub terra est, haec in apricum proferet aetas. [Horácio, Epistulae 1.6.24] Tudo que está debaixo da terra, o tempo exporá à luz do dia. O que de noite se faz, pela manhã aparece. O tempo tudo descobre. VIDE: Sub nive quod tegitur, cum nix perit, omne videtur. Tempus cuncta revelat arcana.

1387. Quicquid tangebam, crescebat tamquam favus. [Petrônio, Satiricon 76.8] O que quer que eu tocasse, crescia como um bolo.

1388. Quicquid vindicandum est, omnis optima est occasio. [Publílio Siro] Toda ocasião é boa para a vingança.

1389. Quicquid vis esse tacitum, nulli dixeris. [Publílio Siro] O que queres que se mantenha secreto, não contes a ninguém. O segredo melhor guardado é o que a ninguém é revelado. VIDE: Quod esse tacitum vis, id nulli dixeris.

1390. Quicquid vult, habere nemo potest. [Moore 338] Ninguém pode ter tudo que quer.

1391. Quicumque amisit dignitatem pristinam, ignavis etiam iocus est in casu gravi. [Fedro, Fabulae 1.21.1] Quem perdeu seu poder antigo, torna-se, na desgraça, motivo de gracejo até para os covardes.

1392. Quicumque effuderit humanum sanguinem, fundetur sanguis illius. [Vulgata, Gênesis 9.6] Todo o que derramar sangue humano, será castigado com a efusão do seu próprio sangue. Violência gera violência.

1393. Quicumque fuerit ergo narrantis iocus, dum capiat aurem, et servet propositum suum, re commendatur, non auctore nomine. [Fedro, Fabulae 2 Prologus] Qualquer que seja o gracejo do narrador, quando capta o ouvido e atinge seu objetivo, ele se recomenda por si mesmo, não pelo nome do autor.

1394. Quicumque gladio utitur, gladio peribit. Quem usa da espada, morrerá pela espada. Quem com ferro mata, com ferro morre. VIDE: Omnes enim qui acceperint gladium, gladio peribunt. Qui gladio ferit, gladio perit. Qui gladio percutit, gladio morietur. Qui gladio utitur, gladio peribit. Qui in gladio occiderit, opportet eum gladio occidi.

1394a. Quicumque honorat patrem suum, honorat Deum. Quem reverencia seu pai, reverencia a Deus.

1395. Quicumque ille fuit, puerum qui pinxit Amorem, nonne putas miras hunc habuisse manus? [Propércio, Elegiae 2.12.1] Não achas que tinha mãos maravilhosas quem pintou o deus Amor como um menino?

1396. Quicumque me diligunt, aequalem amoris vicem a me recipiunt. [Roswitha, Lapsus et Conversio Mariae / Tosi 1423] Todos que me amam, recebem em troca amor igual. Amor com amor se paga. VIDE: Amor amorem gignit. Amor amore compensatur. Ut ameris, ama.

1397. Quicumque molam fugit, ille farinam. [Schottus, Adagia 603] Quem foge do moinho, foge da farinha. Quem foge do moinho, não tem fubá. Quem foge do trabalho, foge do ganho. VIDE: Devitat quicumque molam, fugit ille farinam. Farinam fugit quicumque molam vitat. Molam qui vitat, farinam vitat. Qui fugit molam, fugit farinam. Qui fugit molam, farinam non invenit. Qui vitat molam, vitat farinam.

1397a. Quicumque potest impedire vel cohibere peccatum, et non facit, is pro eo punitur. [Florilegium Hebraicum 258] Quem pode impedir ou coibir o erro, et não o faz, esse é punido por causa desse erro.

1398. Quicumque solitudine delectatur aut fera aut deus est. [Bacon, De Amicitia] Quem aprecia a solidão, ou é uma fera, ou um deus.

1399. Quicumque tibi aliquid operatus fuerit, statim ei mercedem restitue. [Vulgata, Tobias 4.15] A todo homem que te tiver feito um trabalho, paga-lhe logo o salário. Todo trabalho merece paga.

1400. Quicumque turpi fraude semel innotuit, etiam si verum dicit, ammittit fidem. [Fedro, Fabulae 1.10.1] Quem uma vez ficou conhecido por mentira vergonhosa, mesmo se diz a verdade, não merece confiança. Quem uma vez furta, fiel nunca. VIDE: Mendaci homini ne verum quidem dicenti credere solemus.

Ao Topo