DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS

Compilado por HENERIK KOCHER

Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas

A  B  C  D  E  F  G  H  I  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  VZ

S1  S2  S3  S4  S5  S6  S7  S8  S9  S10  S11  S12  S13  S14  S15

S3: 401-600

401. Satis verborum est. [Plauto, Captivi 57] Basta de palavras.

402. Satis vixi; invictus enim morior. [Cornélio Nepos, Epaminondas 9] Vivi bastante, e morro sem ter sido vencido. (=Últimas palavras de Epaminondas).

403. Satisfacies de corio. [Pereira 116] Pagarás com tua pele. Pagarás pelo corpo, como São Francisco. VIDE: De corio tuo mihi satisfacies.

404. Satisfecit. Satisfez. (=Nos exames, o julgamento Satisfecit indicava que o candidato apresentara as condições mínimas para ser aprovado).

405. Satisne parva res est voluptatum in vita atque in aetate agunda, prae quam quod molestum est? [Plauto, Amphitruo 633] Não é bastante pequena a quantidade de prazeres na vida e no tempo, em comparação com o sofrimento?

406. Satius esse minus serere et melius arare. [Plínio Antigo, Naturalis Historia 18.35] Seria preferível semear menos e arar melhor. (=Referência aos latifúndios). Mais vale pouco e acertado que muito e errado.

406a. Satius est bene ignorare, quam male didicisse. [Seybold 322] É melhor ignorar totalmente do que ter aprendido mal. VIDE: Satius ignorare est rem quam male discere.

407. Satius est bene unum facere quam plurima mediocriter. É melhor fazer uma única coisa bem do que muitas mediocremente. Mais vale pouco e acertado que muito e errado. VIDE: Ut satius est unum aliquid insigniter facere quam plurima mediocriter, ita plurima mediocriter, si non possis unum aliquid insigniter.

408. Satius est bono placere te uni quam multis malis. [Publílio Siro] Antes agradar a um único homem honesto do que a muitos desonestos.

409. Satius est crimen cavere quam culpam deprecari. [Pereira 110] É melhor evitar o erro do que implorar perdão. Antes cautela que arrependimento.

410. Satius est enim anceps auxilium experiri quam nullum. [Celso, De Medicina 2.10.8] É melhor tentar um remédio de resultado duvidoso do que nenhum.

411. Satius est enim otiosum esse quam nihil agere. [Plínio Moço, Epistulae 1.9.8] Melhor é ficar ocioso do que fazer coisas inúteis. Antes nada fazer que fazer nadas. VIDE: Praestat otiosum esse quam male agere. Praestat otiosum esse quam nihil agere.

412. Satius est equo labi quam lingua. [P.M.Quitard, Dictionnaire Étymologique 489] É melhor cair do cavalo do que da língua. Antes escorregar do pé do que da língua. VIDE: Beatus vir qui non est lapsus verbo ex ore suo. Lapsus falsae linguae quasi qui in pavimento cadens. Melius est pede quam labi lingua. Satius est pedibus labi quam lingua.

413. Satius est hic cruditate, quam istic fame. [Cícero, Ad Familiares 9.18] É melhor morrer aqui de indigestão do que lá de fome.

414. Satius est honeste mori quam turpiter vivere. [J.R.Beard, Latin Made Easy 44] Satisfaz mais morrer honestamente do que viver vergonhosamente. Antes morte que vergonha. VIDE: Bene mori praestat quam turpiter vivere. Malo mori quam foedari. Melius est honeste mori quam turpiter vivere. Se bene mori quam turpiter vivere maluit.

415. Satius est impunitum relinqui facinus nocentis quam innocentem damnari. [Digesta 48.19.5] É preferível deixar impune o crime do culpado do que condenar-se o inocente. Satius est nocentem absolvere, quam innocentem condemnare. [Hugo Grotius, De Iure Belli et Pacis] VIDE: Absolvere nocentem satius est quam condemnare innocentem. In multis rebus melius est nocentem absolvere quam innocentem damnare. Levius est nocentem absolvere quam innocentem condemnare. Melius est impune delictum relinquere quam innocentem damnare. Nocentem absolvere satius est quam innocentem damnare.

416. Satius est in terra pauperem vivere, quam divitem navigare. [Wander 353] Mais vale viver pobre em terra do que navegar rico. Antes na estrada em carro velho do que no mar em navio novo. VIDE: In terra pauperem esse praestat quam divitem navigare.

417. Satius est initiis mederi quam fine. [Erasmo, Adagia 1.2.40] É melhor remediar o mal no começo do que no fim. Remédio só serve cedo. No perigo com tento, e ao remédio com tempo. VIDE: Aegroto mortuo, sero venit medicus. Incipientibus malis obstruendae sunt viae. Multo quam finem, medicari initia praestat. Omne malum nascens facile opprimitur. Pharmaca nascenti sunt adhibenda malo. Praestat principio mederi quam fine. Principiis obsta. Principio melius quam fini tu medearis. Principio praestat, quam fini adhibere medelam. Satius mederi est initiis quam finibus.

417a. Satius est longe a sua domo bellare, quam tecta sua defendere. [Seybold 322] É melhor guerrear longe de sua casa do que ter de defendê-la.

417b. Satius est otiosum esse quam nil agere. É melhor descansar que nada fazer. Mais vale não fazer nada do que fazer nadas.

418. Satius est paululum habere tuto, quam multum cum periculo. Melhor é ter pouco em segurança, que muito com risco. Pouco em paz muito se faz. VIDE: Paucula pacifice fruituro multa videntur.

419. Satius est pedibus labi, quam lingua. [Binder, Thesaurus 3032] Melhor é escorregar com os pés do que com a língua. Antes escorregar do pé que da língua. VIDE: Beatus vir qui non est lapsus verbo ex ore suo. Satius est equo labi quam lingua.

420. Satius est petere fontes quam sectari rivulos. [Black 1582] É melhor buscar a fonte que seguir regatos. VIDE: Melius est petere fontes quam sectari rivulos.

421. Satius est prodesse etiam malos propter bonos, quam bonis deesse propter malos. [Sêneca, De Beneficiis 4.28] É melhor favorecer os maus por causa dos bons do que faltar aos bons por causa dos maus.

421a. Satius est ratione aequitatis mortem oppetere quam fugere et inhoneste vivere. [Divisa de Oto I] É melhor morrer pela justiça do que fugir e viver desonestamente.

422. Satius est recurrere, quam currere male. [Luciano / Erasmo, Adagia 1.9.32] É melhor retornar do que continuar correndo mal. Melhor é mudar conselho que perseverar no erro. Satius est regredi quam male coepta sequi. Melhor é recuar que continuar o que se começou mal. VIDE: Est melius regredi, quam male coepta sequi. Melius est recurrere quam male currere. Melius est regredi quam male coepta sequi.

423. Satius est rideri quam derideri. [Petrônio, Satiricon 61.4] É melhor provocar o riso que a zombaria.

424. Satius est sero te quam nunquam discere. [Publílio Siro] É melhor aprender tarde do que nunca. Antes tarde que nunca. Nunca é tarde para aprender. VIDE: Non unquam sera est ad bonos mores via. Utilius tarde quam nunquam discere velle.

425. Satius est simplicitate contemni quam perpetua simulatione torqueri. [Sêneca, De Tranquilitate Animi 17.2] É melhor ser desprezado por viver com simplicidade do que ser torturado por viver em permanente simulação.

426. Satius est subire semel quam cavere semper. [Luciano / Albertatius 1234] É melhor sofrer uma vez do que ficar preocupado o tempo todo. É melhor enfrentar o perigo do que viver tremendo.

427. Satius est supervacua scire quam nihil. [Sêneca, Epistulae Morales 88.45] Vale mais saber coisas inúteis do que não saber nada.

428. Satius est uti regibus quam uti malis legibus. [RH 2.40] É melhor valer-se de reis do que de más leis. (=O autor condena a afirmação).

429. Satius fugere, quam male manere. [Grynaeus 776] É melhor fugir do que ficar mal. Antes fuga pronta que má espera. VIDE: Cum licet fugere, ne quaere litem.

430. Satius ignorare est rem quam male discere. [Publílio Siro] Antes ignorar do que aprender mal. VIDE: Satius est bene ignorare, quam male didicisse.

431. Satius mederi est initiis quam finibus. [Publílio Siro] É melhor remediar o mal no começo do que no fim. No perigo com tento, e ao remédio com tempo. VIDE: Incipientibus malis obstruendae sunt viae. Initiis mederi praestat. Multo quam finem, medicari initia praestat. Pharmaca nascenti sunt adhibenda malo. Praestat principio mederi quam fine. Principio magis quam sero medicina paranda est. Principio melius quam fini tu medearis. Principio praestat, quam fini adhibere medelam. Satius est initiis mederi quam fine.

432. Satque superque. Dá e sobra. VIDE: Satis ac nimium. Satis superque.

433. Saturitas autem divitis non sinit eum dormire. [Vulgata, Eclesiastes 5.11] A fartura do rico não o deixa dormir.

434. Saturitas fastidium generat. A fartura gera fastígio. O que é demais é moléstia. O que é demais aborrece. Saturitas fastidium parit. VIDE: Cave quod est nimium.

435. Saturitas fons morborum est. [Medina 658] A fartura é a fonte das doenças.

436. Saturo Venus adest, famelico nequaquam adest. [Eurípides / Manúcio, Adagia 566] O amor está perto do homem farto; de maneira nenhuma está perto do faminto. Barriga vazia não conhece alegria. Sem comer e sem beber não há prazer. Sem Ceres e Baco o amor é fraco. VIDE: Absente vino, nulla tunc adest Venus. Mortua res Venus sine Baccho et Cerere. Sine Cerere et Libero friget Venus. Ventri inani non inest formarum amor.

437. Saule, Saule, quid me persequeris? [Vulgata, Atos 9.4] Saulo, Saulo, por que me persegues?

438. Saxa cavantur aqua. [Ovídio, Ars Amatoria 1.476] As pedras são corroídas pela água.

439. Saxa etiam longum faciet putrescere tempus. [Grynaeus 456] O tempo longo faz apodrecerem até as pedras. O tempo gasta tudo. Saxo longa senecta nocet. [Ovídio, Fasti 5.132] O longo tempo faz mal até à pedra. VIDE: Tempus longum vitiat lapidem. Vitiat lapidem longum tempus.

440. Saxa loquuntur. [Rezende 6046] As pedras falam. VIDE: Etiam saxa loquentur. In ea urbe, vel parietes ipsi loqui posse videntur. Parietes ipsi loquuntur.

441. Saxum volutum non obducitur musco. [Erasmo, Adagia 3.4.74] Pedra que rola não cria musgo. Pedra que rola não cria limo. Pedra muito bulida não cria bolor. Pedra movediça não ajunta musgo. Pedra roliça não cria bolor. Três mudanças equivalem a um incêndio. Saxum volubile non obducitur musco. Saxum saepe volutum non obducitur musco. [Seybold 322] VIDE: Ad saxum volubile non adhaerescit muscus. Lapis qui volvitur algam non generat. Lapis volutus non musco obducitur. Musco lapis volutus haud obducitur. Musco lapis volutus non obducitur. Mutatum saxum nequit ullum ducere muscum. Nihil miserabilius quam incerta sede vagari. Non fit hirsutus lapis hinc atque inde volutus. Non fit hirsutus lapis per loca volutus. Planta quae saepius transfertur non coalescit. Qui non potest eodem in loco consistere, raro fit ut ditescat.

442. Scabiosa camelus multorum asinorum onera in se recipit. [Apostólio 21.8] O camelo, mesmo sarnento, leva a carga de muitos burros. VIDE: Camelus scabiosa multorum asinorum tollit onera. Camelus vel scabiosa complurium asinorum gestat onera.

443. Scabiosa ovis totum inquinat gregem. [Laura Gibbs, Latin Via Proverbs 1172] Uma ovelha tinhosa faz todo o rebanho tinhoso. Scabiosam ovem totum inquinare gregem. [Schottus, Adagialia Sacra 108] VIDE: Grex totus in agris unius scabie cadit. Infecta ovis eiciatur, ne totum ovile inficiatur. Mala vicini pecoris contagia laedent. Morbida sola pecus totum corrumpit ovile. Morbida facta pecus totum corrumpit ovile. Saepe unus puer improbus atque impurus inquinat totum gregem. Una infecta ovis totum corrumpit ovile. Una mala pecus inficit omne pecus. Unius pecudis scabies totum commaculat gregem.

444. Scaenae serviendum est. [Cícero, Ad Brutum 1.9.2] É preciso atender aos desejos da platéia. VIDE: Servit scaenae.

445. Scaenicus autem ludendo potius delectaret quam fallendo deciperet. [S.Agostinho, De Civitate Dei 6.10] O comediante, representando, antes diverte que ilude seu público.

446. Scaevola, tu comedis apud omnes, nullus apud te! [Marcial, Epigrammata 2] Ó Cévola, tu comes na casa de todos, e ninguém come na tua! Arrenego do amigo que come o seu só e o meu comigo. VIDE: Absit qui mea manducat mecum, et sua secum. Tu cenas apud omnes, nullus apud te.

447. Scalpendus haud Hermes omni ex arbore. [Schottus, Adagia 609] Mercúrio não se faz de todo pau. Azado é o pau para a colher. Nem todo pau dá esteio. VIDE: Ex quolibet ligno non fit Mercurius. Mercurius non fit de quolibet arbore. Non e omni ligno Mercurius. Non e quovis ligno fit Mercurius. Non e quovis ligno Mercurius fiat. Non e quovis ligno Mercurius fingi potest. Non enim ex omni ligno debet Mercurius exsculpi. Non ex omni ligno Mercurius fingitur. Non ex quovis ligno fit Mercurius.

448. Scandalum magnatum. [Jur / Black 1584] O escândalo dos poderosos. (=Um discurso ou texto difamatório).

449. Scandit fatalis machina muros feta armis. [Virgílio, Eneida 2.237] A máquina fatal atravessa os muros, trazendo dentro de si soldados armados. (=Virgílio descreve a entrada em Tróia do cavalo de madeira que trazia, no seu bojo, guerreiros gregos).

450. Scandit sublimia virtus. [Divisa] A virtude escala os lugares elevados.

451. Scansores collum frangunt meliores. Muitas vezes, são os melhores escaladores que quebram o pescoço. O melhor nadador se afoga. VIDE: Optimi natatores saepe summerguntur. Qui scandunt in altum, lapsu graviore ruunt. Saepe natatores summerguntur meliores; sic et scansores collum frangunt meliores.

452. Scapham scapham dicere. [DAPR 221] Chamar uma canoa de canoa. Dizer com todas as letras. Pão, pão; queijo, queijo. Scapham scapham appellat. Chama a canoa de canoa. VIDE: Ficus ficus dico, et panarium panarium. Ficus ficus, ligonem ligonem vocat.

453. Scarabaeus citius faciet mel. [Erasmo, Adagia 4.8.17] É mais fácil um escaravelho fazer mel. É mais fácil um burro voar. VIDE: Celerius elephanti pariunt. Citius elephanti parient. Prius locusta pariet lucam bovem. Prius locusta bovem pariet.

454. Scelera enim sceleribus tuenda sunt. [Sêneca, De Clementia 1.13.2] Crimes tem de ser protegidos por outros crimes. VIDE: Scelere velandum est scelum.

455. Scelera impetu, bona consilia mora valescere. [Tácito, Historiae 1.32] O crime se fortalece com a pressa, a sabedoria ganha com a tardança.

455a. Scelera non habent consilium. [Quintiliano, Institutio Oratoria 2.12] Os crimes não se baseiam em raciocínio. (=Ocorrem por impulso).

456. Scelera non intrant casas. [Sêneca, Thyestes 450] Os crimes não entram nas cabanas humildes.

457. Scelera non ulcisceris, nisi vincis. [Sêneca, Thyestes 194] Só te vingarás do crime, se fores o vencedor.

458. Scelerata insania belli. [Virgílio, Eneida 7.461] A criminosa loucura da guerra.

459. Scelerati, conscientia obstrepente, condormire non possunt. [Quinto Cúrcio, Historiae 6.10] Os criminosos, atormentados pela consciência, não conseguem dormir. O culpado tem por acusador a sua consciência.

460. Scelere quis pensat scelus? [Sêneca, Thyestes 1102] Quem pode compensar um crime com outro?

461. Scelere velandum est scelum. [Sêneca, Hippolytus 720] Um crime deve ser encoberto com outro crime. VIDE: Scelera enim sceleribus tuenda sunt.

462. Sceleri nunquam defuit ratio. [Grynaeus 314] Ao crime nunca faltou justificativa. Sceleri nunquam deficit ratio. Sceleri nunquam defuit oratio. VIDE: Vitium omne semper habet patrocinium suum.

463. Sceleris est aliquis modus? [Sêneca, Thyestes 1050] Existe medida no crime?

464. Sceleris in scelere supplicium est. [Sêneca, Epistulae Morales 97] A punição do crime está no próprio crime. VIDE: Nec ullum scelum impunitum est, quoniam sceleris in scelere supplicium est.

465. Scelerosum mordeat et mus. [Grynaeus 726] Até o rato morderá o culpado. Ao mau, todos o perseguem. VIDE: Etiam capra improbum hominem mordeat. Etiam capra virum mordeat malum. Mus mordeat improbum. Vel capra mordeat nocentem. Vel mus mordeat improbum. Virum improbum vel mus mordeat. Virum mus mordeat ipsa malignum.

466. Scelestissimum te arbitror. [Plauto, Amphitruo 552] Considero-te um grande criminoso.

467. Scelus intra se tacitum qui cogitat ullum, crimen habet. [Juvenal, Satirae 13.209] Quem medita silenciosamente um crime, já é culpado.

468. Scelus omnia vincit. [Appendix Vergiliana, Ciris 427] A maldade consegue tudo.

469. Schola cantorum. Escola de cantores.

470. Scholae sunt humanitatis officinae efficiendo nimirum, ut homines vere homines fiant. [Comenius, Didactica Magna 10.1] As escolas, fazendo que os homens se tornem verdadeiramente humanos, são, sem dúvida, as oficinas da humanidade.

471. Scias ipsum plurimis virtutibus abundare, qui alienas sic amat. [Plínio Moço, Epistulae 1.17.4] Reconhecerás que quem assim ama as virtudes alheias tem virtudes em abundância. Scias eum multis virtutibus abundare, qui alienas amat. [Publílio Siro] Reconhecerás que tem muitas virtudes quem ama as virtudes alheias. VIDE: Virtute abundat multa, qui alienam amat. Virtutes habet abunde qui alienas amat.

472. Sciendum est. É preciso que se saiba.

473. Sciendum est primo quod Deus et natura nihil otiosum facit. [Dante, De Monarchia 1.3.22] Em primeiro lugar, é preciso que se saiba que Deus e a natureza nada fazem que não tenha uma finalidade. VIDE: Deus et natura nil otiosum facit. Deus et natura nihil faciunt frustra. Deus nihil facit inane.

474. Sciens, cavebo. [Terêncio, Adelphoe 681] Agora que sei, tomarei cuidado.

475. Sciens, tace. [Sólon / Rezende 6049] Sabendo, cala-te.

476. Scienter et volenter. Sabendo e querendo. Conscientemente.

477. Scienti ac volenti et intellegenti fraus fieri non potest. [Jur / Gabriel Massé, Le Droit Commercial 93] Não pode ocorrer fraude contra quem está avisado, quer e compreende.

478. Scienti et consentienti non fit iniuria neque dolus. [Jur] A quem sabe e concorda não se faz injustiça nem dolo. Scienti et consentienti nulla fit iniuria. Scienti et volenti non fit iniuria. [Black 1586] A quem sabe e quer não se faz injustiça. VIDE: Et scienti et consentienti non fit iniuria. Nemo videtur fraudare eos qui sciunt et consentiunt. Nulla est iniuria quae in volentem fiat. Volenti et consentienti non fit iniuria. Volenti non fit iniuria.

479. Scienti igitur bonum facere, et non faciente, peccatum est illi. [Vulgata, Tiago 4.17] Aquele, pois, que sabe fazer o bem, e não o faz, peca.

480. Scientia, ars atque educatio pro populi salute. [Divisa] Ciência, arte e educação para o bem-estar do povo.

480a. Scientia est arbor altissima, cuius radix est amarissima sed fructus dulcissimus. [Nicholas Orme, Education and Society in Medieval and Renaissance England 103] A ciência é uma árvore muito alta, cuja raiz é muito amarga, mas o fruto é muito doce. As ciências têm raízes amargas, porém os frutos são doces. VIDE: Doctrina est fructus dulcis radicis amarae. Scientiae radices amarae sunt, fructus dulces.

481. Scientia est cognitio certa per causas. A ciência é o conhecimento certo por meio das causas. VIDE: Vere scire esse per causas scire.

482. Scientia est potentia. Saber é poder. Quem tem saber tem força. Scientia et potentia humana in idem coincidunt. [Bacon, Aphorismi 3] Saber e potência humana dão no mesmo. VIDE: Ipsa scientia potestas est. Nam et ipsa scientia potestas est.

482a. Scientia et experientia non semper comites sunt. O saber e a experiência nem sempre caminham juntos.

483. Scientia inflat, caritas vero aedificat. [Vulgata, 1Coríntios 8.1] O saber nos torna orgulhosos, mas o amor constrói.

484. Scientia intuitiva. O conhecimento intuitivo.

485. Scientia lumen vitae. [Divisa da Universidade Feminina de Texas, EUA] O conhecimento é a luz da vida.

486. Scientia maximum vitae decus. [Rezende 6054] O saber é o maior ornamento da vida.

487. Scientia moralis docet homines sequi rationem. [S.Tomás de Aquino, Sententia Ethicorum1.l.3.8] A filosofia moral ensina os homens a seguir a razão.

488. Scientia nobilitat. [Divisa / Rezende 6053] O saber enobrece. Scientia nobilitat hominem. [Divisa] O saber enobrece o homem.

489. Scientia non habet inimicum praeter ignorantem. [Rezende 6055] A ciência não tem por inimigo senão o ignorante. Quem não sabe arte, não na estima. [Camões, Os Lusíadas, Canto 5] Scientia non habet inimicum nisi ignorantem. Scientia non habet inimicum nisi ignorantiam. A ciência só tem por inimigo a ignorância. VIDE: Ars non habet inimicum nisi ignorantem. Artem non odit nisi ignarus. Doctrinae cultus nemo spernit nisi stultus. Nisi ignorantes, ars osorem non habet.

490. Scientia nostra scientiae Tuae comparata ignorantia est. [S.Agostinho. Confessiones 11.4] Nosso conhecimento comparado ao Teu conhecimento é ignorância.

491. Scientia, quae est remota ab iustitia, calliditas potius quam sapientia est appellanda. [Platão / Cícero, De Officiis 1.63] O conhecimento que está divorciado da justiça, deveria antes ser chamado de astúcia que de sabedoria.

492. Scientia scientiarum. A ciência das ciências. (=A filosofia).

493. Scientia sine timore Dei quid importat? [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.2.1] De que vale o saber sem o temor a Deus?

494. Scientia sol mentis. [Divisa do Delaware College, EUA] O saber é o sol da mente.

495. Scientiae non visae, ut thesauri absconditi, nulla est utilitas. [Lucas de Pena / Moore 372] O saber que não é visto, como o tesouro escondido, não tem nenhuma utilidade. O saber escondido da ignorância vista pouco dista. Scientiae absconditi et thesauri absconditi quae utilitas? Qual é a utilidade do saber escondido e do tesouro escondido? VIDE: Abdita quid prodest generosi vena metalli, si cultore caret? Melior est homo qui abscondit stultitiam suam, quam homo qui abscondit sapientiam suam. Sapientia abscondita et thesaurus invisus, quae utilitas in utrisque? Sapientia absconsa, et thesaurus invisus, quae utilitas in utrisque? Scire est nescire, nisi me scire alius scierit. Scire tuum nihil est, nisi te scire, hoc sciat alter. Thesauri abstrusi et absconditae sapientiae nullam esse utilitatem.

496. Scientiae radices amarae, fructus dulces. [Diógenes Laércio] As raízes do conhecimento são amargas, mas os frutos são doces. Aprende chorando e rirás ganhando. VIDE: Doctrina est fructus dulcis radicis amarae. Litterarum radices amarae, fructus dulces. Litterarum radices amaras esse, fructus iucundiores. Scientia est arbor altissima, cuius radix est amarissima sed fructus dulcissimus.

496a. Scientiam si possides, qua re eges? Scientia si cares, quid possides? [Florilegium Hebraicum 314] Se possuis o conhecimentos, que te falta? Se te falta o conhecimento, que possuis?

497. Scilicet haud una capitur scientia sede, sed variis terris quaeritur atque locis. [Binder, Thesaurus 3038] É claro que não se consegue conhecimento num único lugar, mas se busca em várias terras e lugares.

498. Scilicet ingenium ante pilos venit? [Pérsio, Satirae 4.4] Será que o talento lhe chegou antes da barba? VIDE: Ante pilos sapit. Prudentia velox ante pilos venit. Rerum prudentia velox ante pilos venit, dicenda tacendaque calles.

499. Scilicet ut fulvum spectatur in ignibus aurum, tempore sic duro est inspicienda fides. [Ovídio, Tristia 1.5.25] Do mesmo modo que é no fogo que se examina o fulvo ouro, assim também é no tempo duro que deve ser considerada a fidelidade. VIDE: Tempore in adverso est inspicienda fides.

500. Scilicet uxorem cum dote, fidemque et amicos et genus et formam regina Pecunia donat. [Horácio, Epistulae 1.6.36] A rainha Pecúnia dá esposa com dote, crédito, amigos, nobreza e beleza. Dinheiro dá senhoria. VIDE: Crumena generosum facit. Genus et formam regina Pecunia donat.

500a. Scimus autem quia bona est lex, si quis ea legitime utatur. [Vulgata 1Timóteo 1.8] Sabemos pois que a lei é boa para aquele que usa dela legitimamente.

501. Scimus inurbano lepidum secernere dictum. [Horácio, Ars Poetica 273] Sabemos separar o dito gracioso do grosseiro.

502. Scimus te prae litteras fatuum esse. [Petrônio, Satiricon 46] Sabemos que tu estás louco por causa do estudo.

503. Scindentur vestes, gemmae frangentur et aurum. [Ovídio, Amores 1.10.61] As roupas se rasgarão, as gemas e o ouro se partirão.

504. Scindere glaciem. [Erasmo, Adagia 3.5.95] Quebrar o gelo. (=Abrir caminho. Começar uma tarefa difícil). VIDE: Viam pandere.

505. Scindit corrigias ex pelle tua sibi latas. [Binder, Thesaurus 3041] Do teu couro, ele corta para si correias largas. Faz caridade com o dinheiro alheio. Do couro alheio, longas correias. VIDE: De alieno corio larga corrigia. De alieno corio liberalis. De alieno liberalis. Ex alieno corio longa corrigia. Ex alieno tergore lata secantur lora.

505a. Scindit mendosa gladio plus lingua dolosa. [Bebel, Proverbia Germanica 101] A língua traiçoeira corta mais que a espada. Mais fere a má palavra que a espada afiada. VIDE: Mala lingua plus gladio laedit.

506. Scindite corda vesta, et non vestimenta vestra. [Vulgata, Joel 2.13] Rasgai vossos corações, e não os vossos vestidos.

507. Scinditur incertum studia in contraria vulgus. [Virgílio, Eneida 2.39] A multidão incerta se divide em desejos opostos.

508. Scintilla contempta excitat magnum incendium. Uma faísca desprezada provoca grande incêncio. Por pequena brasa, arde grande casa. De pequena fagulha, grande labareda. Um fósforo acaba um palácio. Scintilla contempta excitavit magnum incendium. Uma faísca desprezada provocou grande incêncio. Scintilla, quamvis parva, magnum ignem excitat. [Schottus, Adagialia Sacra 145] Uma fagulha, por menor que seja, provoca um grande fogo. VIDE: A scintilla una augetur ignis. De parva scintilla magnum saepe excitatur incendium. Ecce quantus ignis quam magnam silvam incendit! Ex minima magnus scintilla nascitur ignis. Ex scintilla incendium. Exiguus ignis quantam silvam incendit! Scintilla una augetur ignis. Maximus e tenui scintilla nascitur ignis. Parva saepe scintilla contempta magnum excitavit incendium. Parva saepe scintilla magnum excitat incendium. Parvus ignis incendium ingens exsuscitat. Saepe dat atrocem scintilla minuscula torrem. Videmus accidere ex una scintilla incendia passim.

509. Scintilla erat, et statim incendium factum est. Era uma faísca, e logo se transformou num incêndio. Pequenas causas, grandes efeitos. VIDE: A scintilla una augetur ignis. De rebus minimis fit saepe molestia grandis.

510. Scintilla etiam exigua in tenebris micat. [Grynaeus 198] A fagulha, mesmo pequena, brilha nas trevas.

511. Scintillae non fabrorum terrent filios. [Publílio Siro] As faíscas não assustam os filhos dos ferreiros. Os filhos do ferreiro não têm medo de fagulhas. Scintillis non terrentur fabrorum filii. [Binder, Thesaurus 3043] Filhos de ferreiros não se assustam com faíscas. VIDE: Natis scintilla fabrorum non nocet illa.

512. Scio loqui plerosque cum tacere nesciant. [S.Ambrósio, De Officiis Ministrorum 1.2.5] Sei que a maioria fala porque não sabe calar. Quem não sabe falar, não sabe calar. VIDE: Dicendo ineptus, at silere non potest. Loqui nescit, at tacere non potest.

513. Scio quid crocites. [Schottus, Adagia 506] Eu sei o que estás grasnando.

514. Scio quis sis. Sei quem és.

515. Scio tamquam ungues digitosque. Conheço-o como conheço minhas unhas e meus dedos. Conheço-o como as palmas das minhas mãos. VIDE: Auctores noverit omnes tamquam ungues digitosque suos.

516. Scire aevi meritum, non numerare decet. [Ausônio, Epigrammata 40.7] É o valor dos anos que convém conhecer, não o seu número.

517. Scire aliquid laus est, laus est rem discere velle; scire nihil pudor est, magis at nihil discere velle. [Walther 27612 / Tosi 368] Saber algo é louvável, louvável é querer aprender; nada saber é vergonhoso, mas muito mais vergonhoso é nada querer aprender. Scire aliquid laus est, culpa est nil discere velle. [Dionísio Catão, Disticha 4.29] Saber algo é louvável; vergonha é não querer aprender nada. Scire aliquid laus est, pudor est nil discere velle. [Rezende 6062]

518. Scire debes cum quo contrahis. [Black 1586] Deves saber com quem tratas.

519. Scire debet quid petat ille qui sagittam vult mittere, et tunc dirigere ac moderari manu telum; errant consilia nostra, quia non habent quo dirigantur. [Sêneca, Epistulae Morales 71.3] Quem quer atirar uma flecha, deve saber o que quer atingir, e então fazer pontaria e disparar a arma; nossas decisões se perdem, porque não têm meta definida.

520. Scire est nescire, nisi me scire alius scierit. [Lucílio, Satirae 1.31] O meu saber é não saber, a não ser que outrem saiba que eu sei. O saber escondido da ignorância vista pouco dista. VIDE: Abdita quid prodest generosi vena metalli, si cultore caret? Sapientia abscondita et thesaurus invisus, quae utilitas in utrisque? Sapientia absconsa, et thesaurus invisus, quae utilitas in utrisque? Scientiae non visae, ut thesauri absconditi, nulla est utilitas. Scire tuum nihil est, nisi te scire, hoc sciat alter. Thesauri abstrusi et absconditae sapientiae nullam esse utilitatem.

521. Scire est reminisci. [Rezende 6063] Saber é recordar. VIDE: Tantum scimus, quantum tenemus memoria.

522. Scire et scire debere aequiparantur in iure. [Jur / Black 1586] Para a lei, saber e ter obrigação de saber se equivalem. Scire et scire debere paria sunt. [Rezende 6064]

523. Scire ex vobis volo ovumne prius extiterit an gallina. [Macróbio, Saturnalia 7.16.1] Eu gostaria de saber de vós se nasceu primeiro o ovo ou a galinha. Quem nasceu primeiro: o ovo ou a galinha? VIDE: Utrum prius gallina ex ovo an ovum ex gallina?

524. Scire leges non hoc est: verba earum tenere, sed vim ac potestatem. [Celso, Digesta 1.3.17] Conhecer as leis não é memorizar as palavras delas, mas conhecer a sua força e poder.

525. Scire licet nobis nil esse in morte timendum. [Lucano, De Rerum Natura 3.866] Nós podemos saber que na morte nada há que deva ser temido.

526. Scire litteras. Saber ler e escrever.

527. Scire loqui decus est, sed plus est scire tacere. [Gaal 1298] Saber falar é uma virtude, mas virtude maior é saber calar. Falar é prata; calar é ouro. VIDE: Aliquid silentio melius loquere, aut tace. Audi multa, loquere pauca et non errabis.

528. Scire mori sors prima viris. [Lucano, Pharsalia 9.211] Para os homens, a principal felicidade é saber morrer.

528a. Scire nefas homini quid crastinus efferat ortus. [Hartleben 61] Faz mal ao homem saber o que o dia de amanhã lhe trará. . O dia de amanhã ainda ninguém o viu. VIDE: Omnia quae ventura sunt in incerto iacent. Quid crastina volvere aetas scire nefas homini.

529. Scire omnia est nihil scire. [Medina 658] Saber tudo é nada saber. Quem tudo abarca, pouco ata. VIDE: Qui omnia se simulant scire, neque quicquam sciunt.

530. Scire quilibet praesumitur, quod publico scitur. [Jur / Rezende 6066] Presume-se que qualquer um sabe o que é sabido pelo povo.

531. Scire tuum nihil est, nisi te scire, hoc sciat alter. [Pérsio, Satirae 1.27] O teu saber não é nada, a não ser que outrem saiba que tu sabes. O saber escondido, da ignorância vista pouco dista. VIDE: Abdita quid prodest generosi vena metalli, si cultore caret? Condita tabescit, vulgata scientia crescit. Occultae musicae nullus respectus. Sapientia abscondita et thesaurus invisus, quae utilitas in utrisque? Sapientia absconsa, et thesaurus invisus, quae utilitas in utrisque? Scientiae non visae, ut thesauri absconditi, nulla est utilitas. Scire est nescire, nisi me scire alius scierit. Si solus sapias, nempe quis usus erit? Thesauri abstrusi et absconditae sapientiae nullam esse utilitatem.

532. Scire ubi aliquid invenire possis, ea demum maxima pars eruditionis est. [Riley 411] Saber onde se pode encontrar alguma coisa, isso é, na verdade, a maior parte da erudição.

533. Scire uti felicitate maxima felicitas est. [DM 137] Saber usar da felicidade é a maior felicidade.

534. Scire volunt omnes, mercedem solvere nemo. [Walter de Châtillon, Carmen 4.22; Pereira 123] Todos querem saber, mas ninguém pagar. Todos querem aprender, mas ninguém pensa em pagar. VIDE: Nosse volunt omnes, mercedem solvere nemo.

535. Scire volunt omnes, studiis incumbere pauci. [Binder, Thesaurus 3047] Todos querem saber; aplicar-se aos estudos, poucos querem. VIDE: Multi sunt qui scire volunt, sed discere nolunt. Omnia scire volunt omnes, sed discere nolunt.

536. Scis quid est invidia? Dolor animi est ex alienis commodis. [Publílio Siro] Sabes o que é a inveja? É a dor que se sente no coração por causa do sucesso alheio. VIDE: Invidia est odium alienae felicitatis, vel dolor animi ex alienis commodis.

537. Scisti uti foro. [Terêncio, Phormio 79] Soubeste aproveitar o mercado. VIDE: Scit uti foro.

538. Scis quid loquar? [Terêncio, Adelphi 215] Entendes o que eu digo?

539. Scit bene qua prudens valle moretur aper. [Pereira 97] Bem sabe o javali prudente em que vale anda. Bem sabe o gato cujas barbas lambe. VIDE: Ad cuius veniat scit cattus lingere barbam.

540. Scit bene venator cervis ubi retia tendat. [Ovídio, Ars Amatoria 1.45] O caçador sabe bem onde deve estender as redes para os cervos. Bem sabe o demo que frangalho rompe.

541. Scit emi aere venalia. [Sêneca, De Constantia 14.2] Ele sabe que com dinheiro se compram as mercadorias.

542. Scit multa vulpes, magnum echinus unicum. [Arquíloco / Apostólio 16.45] A raposa sabe muito; o ouriço sabe uma única, que é magnífica. (=Enquanto a raposa usa de muitos artifícios para fugir ao inimigo, o ouriço se fecha e expõe os espinhos). Muitas coisas sabe a raposa, e o ouriço-cacheiro uma só. VIDE: Ars varia vulpi, ars una echino maxima. Multa novit vulpes, verum echinus unum magnum. Multa novit vulpes, sed erinaceus unum magnum.

543. Scit uti foro. [Brewer’s The Dictionary of Phrase and Fable] Ele sabe usar o mercado. (=Diz-se de quem sabe cuidar dos próprios interesses, de quem se ajusta às circunstâncias, de quem sabe tirar proveito da situação). VIDE: Scisti uti foro.

544. Scito esse hunc amicum omnibus. [Sêneca, Epistulae Morales 6.7] Fica certo de que tal homem é amigo de toda a humanidade. Amigo de todos, amigo de nenhum, tudo é um.

545. Scito teipsum. [Título de obra de Pedro Abelardo] Conhece a ti mesmo. VIDE: Iubet igitur nos Pythius Apollo noscere nosmet ipsos. Nosce te. Nosce teipsum. Te nosce.

546. Scitote esse iudicium. [Vulgata, Jó 19.29] Sabei que há um julgamento.

547. Scitum est, per tempus si obviam, verbum vetus. [Plauto, Poenulus 135] Um ditado antigo, quando vem a propósito, é sempre atual.

548. Scitum est, periclum ex aliis facere, tibi quod ex usu sit. [Terêncio, Heauton Timorumenos 210] É esperteza aproveitarmos do exemplo alheio o que nos pode ser útil. O tolo aprende à sua custa, e o sabido, à custa do tolo.

549. Sciunt haec coqui. [Grynaeus 582] Até os cozinheiros sabem disso. Isso está na boca do povo. Sabem-no cães e gatos. VIDE: In ore est omni populo. In ore atque oculis est omnium. Lippis et tonsoribus notum est. Notum lippis ac tonsoribus. Omnibus et lippis notum et tonsoribus esse. Omnibus notum est tonsoribus.

550. Sciunt id, quod in aurem rex reginae dixerit. [Plauto, Trinummus 186] Sabem até o que o rei disse ao ouvido da rainha. Sabe como um dos sete sábios da Grécia. VIDE: Sciunt quod Iuno fabulata est cum Iove.

551. Sciunt plerique omnes, sed non omnibus hoc venit in mentem. [Erasmo, Colloquia] Quase todos sabem isso, mas isso não ocorreu à mente de todos.

552. Sciunt quod Iuno fabulata est cum Iove. [Plauto, Trinummus 187] Eles sabem até o que Juno conversou com Júpiter. Sabe como um dos sete sábios da Grécia. VIDE: Sciunt id, quod in aurem rex reginae dixerit.

553. Scopae dissolutae. Vassouras desatadas. (=Coisas incoerentes).

554. Scopae recentiores semper meliores. [Bebel, Proverbia Germanica 370] As vassouras mais novas são sempre melhores. Vassoura nova sempre varre bem. VIDE: Novam scopam bene purgare et verrere domum: sic novos servos in principio bene servire. Pulverulenta novis bene verritur area scopis. Quam bene, quam munde scopa nova purgat abunde. Verrit humum bene scopa recens.

555. Scopas mihi videntur dissolvere. [Cícero, Orator 71.235] A mim me parece que eles desmancham vassouras. Não dizem coisa com coisa. Dizem coisas sem pé nem cabeça.

556. Scopulis canere. Cantar para as pedras. (=Fazer trabalho inútil). VIDE: Actum agere. Aethiopem dealbas. Aquam scindere.

557. Scopum attingisti. [Erasmo, Adagia 1.10.30] Atirgiste o alvo. Acertaste na mosca. VIDE: Attingere scopum. Tetigisti acu!

558. Scorpio scorpionem curat. [Paracelso / Rezende 6071] Escorpião cura escorpião. Mordedura de cão cura-se com o pelo do mesmo cão. VIDE: Incendium ignibus exstinguitur.

559. Scorpium octipedem contra te excitas. [Apostólio 17.48] Provocas um escorpião de oito patas. Procuras sarna para te coçar. Scorpium octipedem excitas. [Schottus, Adagia 249] VIDE: In cauda venenum. Octipedem excitas.

560. Scorpium pro perca capere. [Pereira 100] Tomar escorpião por perca. Como te conheço vesugo. E ele era caranguejo.

561. Scorpius quem excitas venenum in cauda gestat. O escorpião que provocas traz veneno na cauda. O veneno está na cauda. VIDE: In cauda venenum.

562. Scribe, lege, canta, geme, tace, ora, sustine viriliter contraria. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 4.47.8] Escreve, lê, canta, geme, cala, ora, suporta virilmente a adversidade. VIDE: Sustine viriliter contraria.

563. Scribendi nullus finis. [Epígrafe de Fábula de Fedro 4, Epilogus / Rezende 6072] Não há fim no escrever. Nunca falta que escrever. VIDE: Faciendi plures libros nullus est finis.

564. Scribendi recte sapere est principium et fons. [Horácio, Ars Poetica 309] O saber é o princípio e a fonte do bem escrever.

565. Scribendo disces scribere. [Manúcio, Adagia 252] Escrevendo, aprendes a escrever. Batendo ferro é que se fica ferreiro. VIDE: Ars exercitio quae caret, illa perit. Canendo musicam disces. Fabricando fit faber. Scribere scribendo, dicendo dicere disces. Usus efficacissimus rerum omnium magister.

566. Scribere est agere. [Jur / Broom 761] Escrever é agir. VIDE: Semel scriptum, decies lectum.

567. Scribere in vento et in aqua. Escrever no vento e na água. (=Não ser fiel à palavra dada). VIDE: In vento et in aqua scribere. Mulier cupido quod dicit amanti in vento et rapida scribere oportet aqua. Scribis in aqua.

568. Scribere scribendo, dicendo dicere disces. [Binder, Thesaurus 3053] Aprendes a escrever escrevendo, a falar, falando. Batendo ferro é que se fica ferreiro. VIDE: Per varios usus artem experientia facit. Scribendo disces scribere.

569. Scribimus indocti doctique poëmata passim. [Horácio, Epistulae 2.1.117] Nós, tanto os cultos como os incultos, sem distinção, escrevemos poemas.

570. Scribis in aqua. [Albertatius 587] Escreves na água. VIDE: In aqua scribis. In arena scribis. In cinere scribis. In vino scribis. Per aquam scribis.

571. Scribitur historia ad narrandum, non ad probandum. [Quintiliano, Institutio Oratoria 10.1.31] Escreve-se a história para narrar, não para provar. Scribitur ad narrandum, non ad probandum. [Rezende 6073] Escreve-se somente para contar, não para provar.

572. Scripta ferunt annos. [Ovídio, Ex Ponto 4.8.51] Os escritos desafiam os anos.

573. Scripta manent. [Rezende 6074] As coisas escritas são permanentes. Scripta, sicut monumenta, manent; verba, sicut ventus, volant. Os textos escritos, como monumentos, permanecem; as palavras, como o vento, passam rapidamente. VIDE: Verba volant, scripta manent.

574. Scripto sancit lex quod vult, aut iubendo aut vetando. [Jur] A lei prescreve por escrito o que quer, ou ordenando, ou proibindo.

575. Scriptor si peccat idem librarius usque, quamvis est monitus, venia caret. [Horácio, Ars Poetica 354] O escritor que, embora advertido, comete seguidamente o mesmo erro ao escrever, não tem perdão. Duas vezes, é moléstia.

576. Scriptorum chorus omnis amat nemus et fugit urbem, rite cliens Bacchi somno gaudentis et umbra. [Horácio, Epistulae 2.2.77-8] A confraria dos escritores adora a floresta e foge das cidades; eles são, segundo o costume, clientes de Baco, o apreciador do sono e da sombra.

577. Scriptum est stylo ferreo in ungue adamantino. [Vulgata, Jeremias 17.1] Está escrito com um ponteiro de ferro numa unha de diamante.

578. Scriptum legis angustum, interpretatio diffusa est. [Sêneca Retórico, Controversiae 9.4.9] O texto de uma lei é estrito, mas a interpretação é larga.

579. Scripturae Sacrae. As Sagradas Escrituras. VIDE: Sacrae Scripturae. Sacrae Litterae.

580. Scrupulum alicui inicere. [DAPR 586] Introduzir em alguém uma inquietação. Deixar alguém com a pulga atrás da orelha. Meter uma pedrinha no sapato de alguém.

581. Scruta laudat scrutarius. [Grynaeus 586] O adeleiro elogia seus trastes. Cada bufarinheiro louva seus alfinetes. Scruta quidem ut vendat scrutarius laudat. [Lucílio / Aulo Gélio, NoctesAtticae 3.14.10] O adeleiro elogia seus trastes para vendê-los.

582. Scrutamini Scripturas. [Vulgata, João 5.39] Examinai as Escrituras.

583. Scrutantibus gehennas parabat. [S.Agostinho, Confessiones 11.12] Ele criou o inferno para os que indagam muito. (=Resposta à pergunta sobre o que Deus fez antes de criar o mundo).

584. Scurra semel, nunquam paterfamilias. [Walther 27718a / Tosi 1449] Uma vez bufão, nunca chefe-de-família. Nunca de bom mouro bom cristão. Quem foi ruim, não deixa de ser. VIDE: Aliquando qui lusit, iterum ludet. De scurra multo facilius divitem quam patrem familias fieri posse. E scurra facilius dives quam paterfamilias sit. Qui semel scurra, nunquam paterfamilias.

585. Scuto bonae voluntatis Tuae coronasti nos. [Vulgata, Salmos 5.13 / Divisa do Estado de Maryland, EUA] Tu nos cobriste com o escudo de Tua boa vontade.

586. Scuto divino. [Divisa] Com o escudo de Deus.

587. Scutum fidei proteget eum. [Inscrição em moeda inglesa] O escudo da fé o defenderá.

588. Scylla latus dextrum, laevum irrequieta Charybdis infestat. [Ovídio, Metamorphoses 13.730] Do lado direito, ameaça o vasto Cila; do lado esquerdo, a turbulenta Caribde. VIDE: Mihi videtur tutius inter Scyllam et Charybdin navigare.

589. Se bene mori quam turpiter vivere maluit. [Tito Lívio, Ab Urbe Condita 22.50] Ele preferiu ter morte honrosa a uma vida vergonhosa. Antes morte que vergonha. VIDE: Bene mori praestat quam turpiter vivere. Melius est honeste mori quam turpiter vivere. Satius est honeste mori quam turpiter vivere.

590. Se damnat iudex, innocentem qui opprimit. [Publílio Siro] O juiz que oprime um inocente, condena a si mesmo.

591. Se gerit egregium speculum veteranus amicus. [Gaal 1435; Pereira 112] Amigo velho funciona como valioso espelho. Não há melhor espelho que um amigo velho.

592. Se ipse amans sine rivali. [Cícero, Ad Quintum 3.8] Um apaixonado de si mesmo sem rival.

593. Se ipsum non alens, canes alit. [Schottus, Adagia 378] Não sustenta a si mesmo, mas sustenta cães. Quem não tem pão, não tem cão. A quem não sobra pão, não crie cão. Tu, que não podes, leva-me às costas. VIDE: Capram portare non possum, et imponitis bovem. Non alens te, alis canes! Te ipsum non alens, canes alis! Te ipsum non alens, canes vis alere.

594. Se ipsum praedicat. [Eiselein 138] Elogia si mesmo. VIDE: Ipse se canit.

595. Se ipsum nullus fatetur esse malum. [Menandro] Ninguém se confessa mau.

596. Se iudice nemo nocens absolvitur. [Juvenal, Satirae 13.2] Sendo juiz de si mesmo, nenhum culpado é absolvido. VIDE: Prima est haec ultio quod se iudice nemo nocens absolvitur.

597. Se minus afflictum sentit qui praevidet ictum. [Gaal 1635] Sente-me menos assustado quem prevê o golpe. Homem prevenido a custo é vencido. VIDE: Iacula praevisa minus feriunt. Levius laedit quicquid praevidimus ante. Mala praevisa minus nocent. Praemonitus, praemunitus. Tela nocent levius visa venire prius.

598. Se misere servire sciat, qui servit iniquo: parcere subiectis nescit iniquus homo. [Gualterius Anglicus, Fabulae Aesopicae 27.17] Quem serve a um homem injusto, saiba que serve em condições humilhantes: o homem injusto não sabe respeitar seus subordinados.

599. Se posse plus iratus quam possit putat. [Publílio Siro] O homem irado julga que pode mais do que realmente pode. VIDE: Semper iratus plus sese posse putat quam possit.

600. Se produnt stultos non intellecta loquentes. [Pereira 119] Revelam-se tolos os que falam do que não entendem. Quem muito fala e pouco entende, por ruim se vende.

Ao Topo