DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS
Compilado por HENERIK KOCHER
Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas
A B C D E F G H I L M N O P Q R S T U VZ
S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 S9 S10 S11 S12 S13 S14 S15
S12: 2201-2400
2201. Spes est pacis. [Virgílio, Eneida 3.543] Há esperança de paz
2202. Spes est salutis, ubi hominem obiurgat pudor. [Publílio Siro] Há esperança de salvação, quando a vergonha censura o homem. ■Quem se arrepende, salva-se. VIDE: ●Confessio sceleris initium salutis.
2203. Spes est ultimum adversarum rerum solacium. [Sêneca Retórico, Controversiae 5.1.2] A esperança é o último consolo na adversidade. ■A esperança é o refrigério do trabalho.
2204. Spes est vigilantis somnium. [Aristóteles / Black 1647] ■A esperança é o sonho do homem acordado. ●Spes esse vigilantium somnia. [Apostólio 8.93] As esperanças são os sonhos dos homens acordados. VIDE: ●Spes inanes, et velut somnia quaedam vigilantium.
2205. Spes facit illecebras, visuque libido movetur. [Dionísio Catão, Monosticha, Appendix 56] A esperança cria a atração, e o desejo é provocado pela aparência.
2206. Spes fallere saepe solet. [Walther 30190b / Tosi 872] A esperança costuma enganar. ■Quem vive de esperança, dança sem música. VIDE: ●Fallitur augurio spes bona saepe suo.
2207. Spes famae solet ad virtutem impellere multos. [Palingênio, Zodiacus Vitae, Aries 11] A esperança da fama costuma empurrar muitos para a virtude.
2208. Spes gregis. [Virgílio, Eclogae 1.15] A esperança do rebanho.
2209. Spes hypocritae peribit. [Vulgata, Jó 8.13] A esperança do hipócrita perecerá.
2210. Spes impii tamquam lanugo est quae a vento tollitur. [Vulgata, Sabedoria 5.15] A esperança do ímpio é como a lanugem levada pelo vento.
2211. Spes impunitatis continuum affectum tribuit delinquendi. [Jur / Black 1647] A esperança de impunidade causa a permanente tentação de delinqüir.
2212. Spes in arduis. [Divisa da University of South Africa] Nas dificuldades, há esperança.
2213. Spes in virtute. [Tácito, Annales 2.20] Na coragem há esperança.
2214. Spes inanes, et velut somnia quaedam vigilantium. [Quintiliano, Institutio Oratoria 6.2.30] São esperanças vãs, como certos sonhos dos que estão acordados. VIDE: ●Spes est vigilantis somnium. ●Spes esse vigilantium somnia.
2215. Spes incerta futuri. [Virgílio, Eneida 8.580] A esperança do futuro é incerta. ■O futuro não dá nunca tanto quanto promete. VIDE: ●Praesens est certior hora.
2216. Spes inopem, res avarum, mors miserum levat. [Publílio Siro] A esperança conforta o pobre; o dinheiro, o avarento; a morte, o infeliz.
2217. Spes iuris. [Jur] A expectativa de direito.
2218. Spes magno fracta timore cadit. [François Noel, Gradus ad Parnassum 297] Desaparece a esperança, quando atingida por um grande medo.
2219. Spes mea Christus. [Divisa] Cristo é minha esperança.
2220. Spes mea in Deo. [Divisa] Minha esperança está em Deus. ●Spes mea in Deo est.
2221. Spes mea mixta metu. [Ovídio, Tristia 4.3.12] Minha esperança está misturada com o medo.
2221a. Spes miseria est dulcissima. [Wander 718] A esperança é um sofrimento muito doce.
2222. Spes metusque in vitam humanam omnem obtinent tyrannidem. [Walther 30220a / Tosi 868] A esperança e o medo têm todo o poder sobre a vida humana.
2223. Spes nulla fugae. [Claudiano, In Rufinum 2.391] Não há esperança de fuga.
2224. Spes nulla monstrat rebus afflictis viam. [Sêneca, Medea 162] Na aflição, nenhuma esperança mostra o caminho.
2225. Spes nulla salutis. [Jerônimo Vida, Ludus 608] Não há nenhuma esperança de salvação. VIDE: ●Superest spes nulla salutis.
2226. Spes pacis affulget, cum serio bellum geritur. [Pereira 93] Brilha a esperança da paz, quando se faz a guerra com seriedade. ■A boa guerra faz a boa paz. VIDE: ●Nunquam maior spes pacis affulget, quam cum serio bellum geritur. ●Pacis tempore, cogitandum de bello. ●Qui desiderat pacem, praeparet bellum. ●Si vis pacem, para bellum. ●Solum bellum gignit pacem. ●Suscipienda quidem bella sunt ob eam causam, ut sine iniuria in pace vivatur. ●Tempore pacis cogitandum de bello.
2227. Spes pascis inanes. [Virgílio, Eneida 10.627] Nutres esperanças vãs.
2228. Spes praemii solacium laboris. [DM 56] A expectativa da recompensa é o consolo do sacrifício. ■A esperança no ganho diminui a canseira.
2229. Spes quae differtur affligit animam. [Vulgata, Provérbios 13.12] A esperança que retarda aflige a alma. ■Quem espera, desespera. ■Quem vive de esperanças, morre de fome. ■Quem espera da mão alheia, mal janta e pior ceia. ●Spes quae differtur aggravat animum. [DAPR 293]. VIDE: ●Etiam celeritas in desiderio mora est. ●Spes alit et fallit. ●Spes anxia mentem extrahit.
2230. Spes redit afflictis. A esperança volta aos atribulados.
2231. Spes servat afflictos. [Erasmo, Adagia 4.4.63] A esperança dá força aos atribulados. VIDE: ●Spes alunt exsules.
2232. Spes sibi quisque. [Virgílio, Eneida 11.309] Cada qual confia em si mesmo.
2233. Spes sine fide firmitatem non habet. Esperança sem fé não tem firmeza.
2234. Spes sola homines in miseriis consolari solet. [Cícero, In Catilinam 4.8] Só a esperança costuma confortar os homens na adversidade. ■A esperança é o refrigério do trabalho. ●Spes sola hominem in miseriis solatur. [Henderson 417] Só a esperança consola o homem na adversidade. ●Spes sola hominem in miseriis consolatur. [K.G.Zumpt, Grammar of the Latin Language 256].
2235. Spes spem excitat, ambitionem ambitio. [Sêneca, De Brevitate Vitae 17] Uma esperança estimula outra, uma ambição estimula outra.
2236. Spes tenet in tempus, semel si credita, longum. [Ovídio, Ars Amatoria 1.445] A esperança, se se confia nela, dura por muito tempo.
2237. Spes ultima dea. [G.Fumagalli, L'Ape Latina 304] A esperança é a última deusa.
2238. Spes vitae cum sole redit. [Juvenal, Satirae 12 70] A esperança da vida renasce com o sol. ■A cada dia, sua pena e sua alegria.
2239. Spes vitam fovet. A esperança estimula a vida. VIDE: ●Credula vitam spes fovet, et melius fore cras semper ait.
2240. Sphaera per praecipitium. [Erasmo, Adagia 1.5.28] A bola desce pelo precipício. ■As águas descem ao mar, e todas as coisas ao seu natural. VIDE: ●Globus per declive.
2241. Sphaeram inter se reddunt. [Pereira 105] Atiram-se a bola um ao outro. ■Fazem-se as barbas um ao outro.
2242. Sphingis aenigmata dissolvit. [Grynaeus 608] Resolveu os enigmas da esfinge. ■É o oitavo sábio da Grécia.
2243. Spina etiam grata est, ex qua exspectatur rosa. [Publílio Siro] É agradável o espinho de que se espera uma rosa. ■A esperança no ganho diminui a canseira.
2244. Spinosum aliquid in prato. [Manúcio, Adagia 1409] Há algo espinhoso nesse campo. ■Tem boi na linha. VIDE: ●Aliquid in tali prato spinosum.
2245. Spiritum Deo reddidit. Entregou a alma a Deus. VIDE: ●Abiit ad plures. ●Abiit ad maiores. ●Abiit ad deos. ●Abiit e vita. ●Abiit e medio. ●Ad divina migravit. ●Ad manes abiit. ●Ad patres abiit. ●Animam Deo reddidit. ●Migravit ad regna celestia. ●Migravit ex vita. ●Migravit in caelum.
2246. Spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere? [Vulgata, Provérbios 18.14] Quem poderá suster um espírito que facilmente se deixa levar da ira?
2247. Spiritus eius ornavit caelos, et obstetricante manu eius, eductus est coluber tortuosus. [Vulgata, Jó 26.13] O seu espírito adornou os céus, e por obra da sua mão foi tirada à luz a cobra tortuosa.
2248. Spiritus est qui vivificat, caro autem nihil prodest. [Vulgata, João 6.64] O espírito é o que vivifica, a carne para nada aproveita.
2249. Spiritus flat, ubi vult. O vento sopra onde quer. VIDE: ●Spiritus, ubi vult, spirat.
2250. Spiritus libertatis. O espírito da liberdade.
2251. Spiritus quidem promptus est, caro autem infirma. [Vulgata, Mateus 26.41; Marcos 14.38] O espírito está pronto, mas a carne é fraca. ■A carne é fraca. VIDE: ●Caro infirma.
2252. Spiritus rector. O espírito guia. (=Expressão criada pelos alquimistas).
2253. Spiritus Sanctus te illuminet. Que o Espírito Santo te ilumine.
2254. Spiritus, ubi vult, spirat. [Vulgata, João 3.8] O vento sopra onde quer. VIDE: ●Spiritus flat, ubi vult.
2255. Splendet tremulo sub lumine pontus. [Virgílio, Eneida 7.9] Sob a luz trêmula brilha o mar.
2256. Splendida cena famem non sedat. [Grynaeus 699] Jantar suntuoso não mata a fome. ●Splendida cena non placatur esuries.
2257. Splendide atque verissime. De modo brilhante e muito justo.
2258. Splendide mendax. [Horácio, Carmina 3.11.35] Esplendidamente falso.
2259. Splendor opum sordes vitae non abluit unquam. [Dionísio Catão, Monosticha, Appendix 16] O brilho das riquezas nunca lava as baixezas da vida.
2260. Splendor sine occasu. [Divisa da Colúmbia Britânica, Canadá] Esplendor sem ocaso.
2261. Spoliatis arma supersunt. [Divisa de Emmanuel-Philibert, duque de Sabóia] Aos espoliados sobram as armas. VIDE: ●Furor fit laesa saepius patientia.
2262. Sponde, noxa praesto est. [Wander 514] Promete, que o prejuízo está perto de ti. ■Não fies, nem confies, nem filho de outro cries. ■Quem promete, em dívida se mete. ●Sponde, noxa adest. [Gaal 267] ●Sponde, prope est damnum. [E.Lubin, Clavis Graecae Linguae 429] ●Sponsio damna dabit. [Wander 514] Promessa dará prejuízos. ●Spondere plurimis fuit et damno et malo. [Publii Syri Mimi et Aliorum Sententiae 102] Para muitos, prometer causou prejuízo e sofrimento. VIDE: ●Debita promissum parit. ●Qui fide iubet, haud raro dolet.
2263. Spongia bibacior. [Manúcio, Adagia 13] Mais beberrão que uma esponja.
2264. Spongia in aqua missa oppletur quidem aqua, sed universam aquam non capit. A esponja mergulhada na água certamente se enche de água, mas não absorve toda a água.
2265. Spongia solis. As manchas solares.
2266. Sponsae des curtum, magis oblongum tibi cultrum. [DAPR 428] À mulher dá uma faca curta, a ti uma mais comprida. ■Mal vai a casa em que a roca manda mais que a espada. ■Onde a mulher reina e governa, raras vezes mora a paz. VIDE: ●Infelix domus est, in qua colus imperat ensi.
2267. Sponsalia sunt futuri matrimonii promissio. [Jur] Noivado é a promessa de futuro casamento. ●Sponsalia sunt mentio et repromissio nuptiarum futurarum. [Digesta 23.1.1] Noivado é a proposta e promessa recíproca de futuro casamento.
2268. Spontanea molestia ridenda potius quam dolenda. [Pereira 111] ■Sofrimento por gosto, antes rir do que chorar. ■Não hajas dó de quem tem muita roupa e faz má cama. ■Quem morre por gosto, acaba por seu regalo. VIDE: ●Ultroneus dolor est creare liberos.
2269. Sponte boni ad parium laeti convivia tendunt. [Schottus, Adagia 346] Os homens bons comparecem espontaneamente aos banquetes de seus iguais. ●Sponte bonis mos est convivia adire bonorum. [Schottus, Adagia 32] É costume dos homens bons comparecerem espontaneamente aos banquetes dos bons. VIDE: ●Boni ad bonorum convivia invocati accedunt. ●Bonorum ultro ad convivia accedunt boni. ●Conviva amico amicus ultro etiam venit. ●Convivae non vocati ad amicos eunt. ●Invocati comessatum ad amicos veniunt amici. ●Mos miseri ultro convivia adire bonorum. ●Non vocati amici amicorum mensam accedunt. ●Ultro adeunt hominis timidi convivia fortes.
2270. Sponte mea. [Virgílio, Eneida 4.341] Por minha vontade. De acordo com minha vontade.
2270a. Sponte noxa praesto est. O dano nos chega sem ser chamado. ■Os males não vêm rogados. VIDE: ●Mala ultro adsunt. ●Mala vel invocata veniunt.
2271. Sponte peccanti nullus est veniae locus. [Epígrafe de Fábula de Fedro 5.3 / Rezende 6454] Para o que peca porque quer, não há lugar para perdão.
2272. Sponte propria. Por iniciativa própria. Espontaneamente. ●Sponte sua. VIDE: ●De motu proprio. ●De proprio motu. ●Ex proprio motu. ●Motu proprio. ●Proprio motu. ●Sua sponte.
2273. Sponte sequens non est iniecto fune trahendus. [Walther 4777 / Tosi 480] Quem já vem espontaneamente, não deve ser puxado por corda. ■Cavalo que voa, não carece espora. VIDE: ●Equo currenti non opus calcaribus. ●Strenuos equos non esse opere defatigandos. ●Uno crine trahitur voluntarius.
2274. Spreta exolescunt: si irascare, agnita videntur. [Tácito, Annales 4.34] (As injúrias), desprezadas, caem no esquecimento; se a pessoa se zanga, consideram-se confirmadas.
2275. Sta! Alto!
2276. Sta, viator, heroëm calcas. [Epitáfio do General François Mercy / Stevenson 1137] Ó tu que passas, para, que estás pisando (o túmulo de) um herói. VIDE: ●Siste, viator, heroëm calcas.
2277. Sta, viator, terra sancta est quam calcas. Para, ó viajante, é santa a terra que pisas.
2278. Stabat Mater dolorosa iuxta Crucem lacrimosa, dum pendebat Filius. [Jacoponi da Todi] Estava a Mãe cheia de dor chorando junto à Cruz, enquanto o Filho pendia no alto. (=Poema do século XII em honra a Maria, mãe de Jesus).
2279. Stabit praesumptio donec probetur in contrarium. [Jur / Black 1649] A presunção permanecerá até que se prove em contrário. ●Stabitur praesumptioni donec probetur in contrarium.
2279a. Stabit quocumque iaceris. [Divisa] Aonde quer que o jogues, permanecerá de pé. VIDE: ●Quocumque iaceris, stabit.
2280. Stadium est haec vita mortalibus: hic contendimus, ut alibi coronemur. [S.Jerônimo, Epistulae ad Eustochium 11] Para os mortais, esta vida é um estádio de corrida: competimos aqui, para sermos coroados em outro lugar.
2281. Standum est contra res adversas. [Moore 397] Devemos enfrentar a adversidade.
2282. Stare decisis et non quieta movere. [Jur / Black 1652] Respeitar as coisas decididas e não mexer no que está estabelecido.
2283. Stare diu nescit quod non aliquando quiescit. [Henderson 418] O que não repousa de vez em quando, não consegue ficar muito tempo de pé. VIDE: ●Otia corpus alunt; animus quoque pascitur illis.
2284. Stare in extrema tegula. [G.T.Serz, Griechischen und Lateinschen Sprichwörter 456] Estar na última telha. Estar na beira do telhado. ■Estar no mato sem cachorro. ■Estar como peixe fora d’água.
2285. Stat contra ratio. [Pérsio, Satirae 5.96] A razão se opõe a isso.
2286. Stat magni nominis umbra. [Lucano, Pharsalia 1.135] Resta-lhe a sombra de um grande nome.
2287. Stat nulla diu mortalibus usquam, fortuna titubante, fides. [Sílio Itálico, Punica 11.3] Quando a sorte vacila, a fidelidade não permanece muito tempo entre os homens. ■Amigos de bom tempo mudam-se com o vento. VIDE: ●Cui fortuna perit nullus amicus erit.
2288. Stat pro ratione voluntas. [Jur / Black 1652] A vontade substitui a razão. ●Stat pro ratione voluntas populi. [Black 1652] A vontade do povo está no lugar da razão. VIDE: ●Sit pro ratione voluntas.
2289. Stat religione parentum. [Divisa] Permanece na religão dos antepassados.
2290. Stat sua cuique dies. [Pereira 93] Cada um tem seu dia. ■A cada porco vem seu São Martinho. ●Stat sua cuique dies; breve et irreparabile tempus omnibus est vitae, sed famam extendere factis, hoc virtutis opus. [Virgílio, Eneida 10.467] Cada um tem seu dia marcado; a duração da vida é, para todos, breve e irreparável, mas perpetuar a glória pelas próprias ações, eis o papel da coragem. VIDE: ●A morte semper homines tantumdem absumus. ●Serius aut citius sedem properamus ad unam. ●Serius aut citius metam properamus ad unam.
2291. State super vias, et videte, et interrogate de semitis antiquis quae sit via bona, et ambulate in ea. [Vulgata, Jeremias 6.16] Parai sobre os caminhos, e vede, e perguntai quais são as antigas veredas, para conhecerdes o bom caminho, e andai por ele. ●State super vias antiquas, et videte quaenam sit via recta et bona, et ambulate in ea. [Bacon, Advancement of Learning 1.5.1] Parai sobre os caminhos antigos, e vede qual seja a estrada reta e boa, e caminhai por ela. VIDE: ●Stemus super vias antiquas, atque circumspiciamus quae sit via bona et recta, et ambulemus in ea.
2292. Stateram ne transgrediaris. [Manúcio, Adagia 17; Pereira 100] Não desrespeitarás a balança. ■Conta, peso e medida. ●Stateram ne transilias.
2293. Statim arripienda oblata occasio lucri. Deve-se agarrar logo a oportunidade de lucro que se oferece. ■Quando te derem o porquinho, acode com o baracinho. VIDE: ●Accipe quam primum, brevis est occasio lucri. ●Arripienda quae offeruntur. ●Fronte capillata, post est occasio calva. ●Fronte statim arripienda est occasio, nam fronte capillata est, post est occasio calva. ●In omni dato hilarem fac vultum tuum. ●Noli oblatam occasionem praetermittere. ●Noli, praecor, hanc tantam occasionem praetermittere. ●Quae dantur necesse est accipere.
2294. Statu quo erat ante bellum. [Stevenson 2450] No estado em que estava antes da guerra. ●Statu quo. VIDE: ●In statu quo ante erat. ●Status quo.
2295. Statua lignea deaurata. É uma estátua de madeira pintada de dourado.
2295. Statua taciturnior exit. Saiu mais calado que uma estátua.
2296. Statua taciturnius. [Horácio, Epistulae 2.2.83] Mais mudo que uma estátua. VIDE: ●Magis mutus quam piscis. ●Magis mutus quam turdus.
2297. Statuam titillare. [Schottus, Adagia 357] Fazer cócegas numa estátua. (=Fazer trabalho inútil).
2298. Statuis ab ipsis hic farinas exigit. [Apostólio 1.91] Ele exige farinha até das estátuas. VIDE: ●A mortuo tributum exigere. ●A mortuo tributum colligere. VIDE: ●Et a mortuo tributum colligis. ●Exigit et a statuis farinam. ●Vel a defuncto vectigal aufert. ●Vel a mortuo tributum auferat.
2299. Status. O estado. A posição. A situação.
2300. Status causae et controversiae. O estado da causa e da controvérsia.
2301. Status civitatis. [Jur] Direito de cidade.
2302. Status necessitatis. O estado de necessidade. O estado de emergência.
2303. Status quo. [Jur] O estado em que. (=O estado em que se encontrava a questão num determinado momento). ●Status quo ante. O estado em que estava antes. VIDE: ●In statu quo ante erat. ●Statu quo erat ante bellum.
2304. Statuta pro publico commodo late interpretantur. [Jur / Black 1655] A legislação deve ser liberalmente interpretada para o bem público.
2305. Statuto tempore. [Vulgata, Êxodo 13.10] No tempo fixado. No tempo determinado. No prazo determinado.
2306. Statuto termino. No prazo combinado. No prazo contratado.
2307. Statutum est hominibus semel mori. [Vulgata, Hebreus 9.27] Está decretado aos homens que morram uma só vez.
2308. Statutum Mercatorum. [Black 45] Estatuto dos Comerciantes. (=Da legislação inglesa medieval). ●Statutum de Mercatoribus.
2309. Stella enim a stella differt in claritate. [Vulgata, 1Coríntios 15.41] E ainda há diferença de estrela a estrela na claridade. VIDE: ●Alia claritas solis, alia claritas lunae, et alia claritas stellarum.
2310. Stella maris. A estrela do mar. VIDE: ●Maris stella.
2311. Stemmata quid faciunt? [Juvenal, Satirae 8.1] De que servem as árvores genealógicas? VIDE: ●Datur meritis maiorum nulla gloria.
2312. Stemmata quid prosunt, si virtus deficit omnis? [F.J.Hartleben. Dictionarium Paroemiarum 228] De que vale a genealogia, se falta a virtude? ■Deixemos pais e avós e sejamos bons por nós. ■Por nós sejamos bons, e não por nossos avós. VIDE: ●Datur meritis maiorum nulla gloria ●Nobilis est ille, quem nobilitat sua virtus. ●Nobilitas sola est atque unica virtus. ●Virtute decet, non sanguine niti.
2313. Stemus super vias antiquas, atque circumspiciamus quae sit via bona et recta, et ambulemus in ea. [Bacon, De Innovationibus] Paremos nos caminhos antigos e olhemos qual é o caminho bom e reto, e caminhemos por ele. VIDE: ●State super vias, et videte et interrogate de semitis antiquis quae sit via bona et ambulate in ea. ●State super vias antiquas, et videte quaenam sit via recta et bona, et ambulate in ea.
2314. Stercora qui tangit polluit manus. Quem toca no esterco, suja as mãos. ■Quem com o mal trata, sempre se lhe apega. VIDE: ●Balsama quando moves, nectar odoris habes; stercora si moveas, naribus o caveas. ●Qui tangit picem, contaminabitur.
2315. Stercore non opus est, ut crescat inutilis herba. [H.J.P. von Bayer, Poematum Libellus 143] Erva má não precisa de estrume para crescer.
2316. Sterculino suo plurimum gallus potest. ■Muito pode o galo em seu poleiro. ■Em sua casa cada qual é rei. VIDE: ●Gallo molimen animosius est prope limen. ●Gallus in suo sterquilinio ferox. ●Gallus in sterquilinio suo plurimum potest. ●In sterculino plurimum gallus potest. ●In suo municipio quisque plurimum potest. ●Plurimum valet gallus in aedibus suis.
2317. Stercus cuique suum bene olet. [Montaigne, Essais 3.8.209] A cada qual suas fezes cheiram bem. ■Cada qual aprecia o cheiro do seu monturo. ■A cada um contenta seu rosto a sua arte, e cheira bem o seu suor. ■Tem gosto o burro em ouvir o seu zurro. VIDE: ●Me mea delectant, te tua, quemque sua. ●Suum cuique bene olet fimetum. ●Suus cuique crepitus bene olet.
2318. Stercus motum vehementius foetet. [Gaal 1037] Esterco mexido fede com mais força. ■Merda, quanto mais se mexe, mais fede. VIDE: ●Balsama quando moves, nectar odoris habes; stercora si moveas, naribus o caveas. ●Hoc scio pro certo: quotiens cum stercore certo, vinco seu vincor, semper ego maculor. ●Malum bene conditum ne moveris. ●Quietum non move lutum. ●Stercus quo plus commovetur et agitatur tanto plus foetet.
2319. Stercus optimum domini vestigium. [Pereira 115] As pegadas do dono são o melhor esterco. ■O pé do dono é o esterco da herdade. ●Stercus optimum domini vestigia. [Eiselein 128] VIDE: ●Fertilissimus in agro oculus domini. ●Maiores fertilissimum in agro oculum domini esse dixerunt. ●Oculos et vestigia domini, res agro saluberrimas. ●Oculus domini in agro fertilissimus est. ●Optimus est fimus, qui cadit de calceis domini in agrum. ●Praesentia domini provectus est agri. ●Res male dilabitur, quae conspectu domini caret. ●Vestigia domini optimum stercus.
2320. Stercus quo plus commovetur et agitatur tanto plus foetet. [Bebel, Adagia Germanica] ■Merda, quanto mais se mexe, mais fede. VIDE: ●Plus foetent stercora mota. ●Res satis est nota: plus foetent stercora mota. ●Stercus motum vehementius foetet.
2321. Sterilem fundum ne colas. [Erasmo, Adagia 4.8.16] Não cultives campo estéril.
2322. Steriles nugae et inania verba. Ninharias estéreis e palavras ocas. VIDE: ●Inania verba.
2323. Sterili quid semina arenae committis, quid litus aras? [Petrarca, Poëmata Minora 2.84] Por que semeias na areia? Por que aras a praia? VIDE: ●Semina arenae mandare.
2324. Stet fortuna domus! [Divisa] Que perdure a sorte desta casa!
2325. Steteruntque Sol et Luna. [Vulgata, Josué 10.13] E o sol e a lua pararam.
2326. Stillula mollis aquae lapidem assiduo cavat ictu. [Grynaeus 75] A mole gotinha d’água, com a batida constante, fura a pedra. ●Água mole, pedra dura, tanto dá, até que fura. ■A água cava a pedra dura. ●Stillicidii casus lapidem cavat. [Lucrécio, De Rerum Natura 1.313] A queda da gota d’água fura a pedra. ●Stillicidium perpetuum saxum excavat. [Stevenson 2463] O gotejar contínuo cava a pedra. ●Stilla continua cavat lapidem. [Apostólio 17.9] ●Stilla cavat lapidem. VIDE: ●Aquae guttae saxa excavant. ●Assidua stilla saxum excavat. ●Gutta cavat lapidem, non vi, sed saepe cadendo. ●Guttae pertundunt saxa. ●Lapides excavant aquae. ●Lapis molli cavatur aqua.
2327. Stilus optimus et praestantissimus dicendi effector ac magister. [Cícero, De Oratore 1.150] A pena é o melhor e o mais eficaz criador e mestre da arte de dizer.
2328. Stilus virum arguit. [Burton, The Anatomy of Melancholy, Democritus to the Reader / Rezende 6468] O estilo revela o homem. ■O estilo é o homem.
2329. Stimulare leones. Provocar os leões. ■Acordar o cão que dorme. VIDE: ●Canem sopitum ne excita. ●Incitare crabones. ●Irritare crabones. ●Octipedem excitare.
2330. Stimulo currentem equum incitasti. [Apostólio 13.44] Esporeaste o cavalo que corria. ■Cavalo que voa não carece de espora. VIDE: ●Equo currenti non opus calcaribus. ●Non opus est celeri subdere calcar equo.
2331. Stimulos dedit aemula virtus. [Lucano, Pharsalia 1.120] A competidora coragem estimulou-o.
2332. Stimulus ego nunc sum tibi. [Plauto, Casina 258] Agora eu sou o teu tormento.
2333. Stipendia enim peccati, mors. [Vulgata, Romanos 6.23] O salário do pecado é a morte. ●Stipendium peccati, mors. [Florilegium Hebraicum 199].]
2334. Stipula flammae proxima ignem concipit. [Grynaeus 295] Palha seca perto da chama pega fogo. ■Nem estopa com tições, nem mulher com varões. VIDE: ●Dicitur ignis homo, sic femina stuppa vocatur: insufflat daemon; gignitur ergo focus. ●Homo et mulier, ignis et palea. ●Ignis prope stipulam non est tutum.
2335. Stipulam quis in alieno oculo facilius perspicit quam in suo trabem. [Tertuliano, Apologeticus 30] Percebe-se com mais facilidade uma palha no olho alheio do que uma trave no próprio. ■A palha no olho alheio e não a trave no nosso.
2336. Stirpe saporatur pomum, quocumque rotatur. [Jakob Werner, Lateinische Sprichwörter 94] Para qualquer lugar que seja jogada a maçã, ela sempre tem o gosto de sua árvore. ■De boa árvore, bons frutos. ■De tal pedaço, tal retraço. VIDE: ●A radice sapit pomum quocumque rotatur. ●Arbor bona bonos fructus facit. ●Arbor ex fructu cognoscitur. ●Si radix sancta, et rami.
2337. Stoici amorem ipsum conatum amicitiae faciendae ex pulchritudinis specie definiunt. [Cícero, Tusculanae Disputationes 4.72] Os estóicos definem o amor como o esforço de criar a amizade com base na beleza.
2338. Strabonem appellat paetum pater. [Horácio, Satirae 1.3.45] Quando o filho é vesgo, o pai diz que ele olha de lado. ■O escaravelho a seus filhos chama grãos de ouro. VIDE: ●Filium strabonem appellat paetum pater.
2339. Stragem quam nox fecit, ostendet dies. [Sêneca, Oedipus 5] O dia mostrará o estrago que a noite fez. ■O que de noite se faz, de dia aparece. ●Stragem quam nox fecit, dies ostendit. [Medina 597] O dia mostra a destruição que a noite fez.
2339a. Strangulat inclusus dolor atque exaestuat intus. [Ovídio, Tristia 5.1.73] Dentro de nós uma dor oculta nos sufoca e borbulha.
2340. Stratagemata forensia. Artifícios usados nas lides forenses. VIDE: ●Artificia forensia. ●Doli forenses.
2341. Strenui nimio plus prosunt populo, quam arguti et cati. [Plauto, Truculentus 470] Os fazedores são muito mais úteis ao povo que os faladores e sagazes.
2342. Strenuis abunde dictum puto. [Salustio, Bellum Iugurthinum 85] Penso que para os homens ativos uma única palavra é suficiente. ■Para o bom entendedor, meia palavra basta. VIDE: ●Cum sapiente loquens perpaucis utere verbis. ●Dictum sapienti sat est. ●Est satis atque superest verbum sapientibus unum. ●Et satis et superest verbum sapientibus unum. ●Intellegenti pauca. ●Intellegenti satis dictum est. ●Sapienti dictum sat est. ●Sapienti pauca. ●Sapienti sat! ●Verbum sapienti sat est. ●Verbum sat sapienti!
2343. Strenuos equos non esse opere defatigandos. [DAPR 121] Cavalos velozes não se devem fatigar de trabalho. ■Cavalo bom não quer espora. ●Strenui equi non esse opere defatigandi. VIDE: ●Equo currenti non opus calcaribus. ●Nobilis equus umbra quoque virgae regitur; ignavus, ne calcari quidem concitari potest.
2343a. Strepit anser inter olores. [Divisa] O ganso entre cisnes faz barulho.
2344. Strepitus multum, fructus parum. [Bacon, Sermones Fideles, De Vana Gloria] Muito barulho, pouco fruto. (=Bacon cita como origem o provérbio francês Beaucoup de bruit, peu de fruit). ■Grandes atoardas, tudo nada. ■Gato miador, ruim caçador. ■Mais vozes que nozes. VIDE: ●Cui lingua est grandis, parvula dextra iacet. ●Magna minaris, extricas nihil. ●Saepe minus faciunt homines qui magna minantur. ●Sermo multus et fructus nullus.
2345. Stricto iure. [Jur] Pelo direito estrito. Pelo rigor do direito.
2346. Stricto sensu. Em sentido restrito. VIDE: ●Sensu stricto.
2347. Strictum ius. [Jur] O direito estrito. VIDE: ●Ius strictum.
2347a. Stridet maiore sonitu pars pessima plaustri. [Samuel Singer, Sprichwörter 91] A pior parte do carro range mais alto. ■A pior roda é sempre a que chia. ■A roda pior do carro é a que faz mais barulho. ■Panela vazia soa mais alto. VIDE: ●A peiore rota semper sunt murmura nota. ●Semper deterior vehiculi rota perstrepit.
2348. Structa super lapidem non ruet ista domus. Esta casa, construída sobre pedra, não desmoronará.
2349. Struit insidias lacrimis cum femina plorat. [The Routledge Dictionary of Latin Quotations 113] A mulher, quando chora, constrói armadilhas com suas lágrimas. ■Lágrimas de mulher, têmpera de malícia. VIDE: ●Dum femina plorat, decipere laborat. ●Instruit insidias lacrimis, cum femina plorat. ●Lacrimis struit insidias, cum femina plorat. ●Muliebris lacrima condimentum est malitiae.
2350. Stude non ut plus aliis scias, sed ut melius. [Sêneca, Epistulae Morales 89.23] Esforça-te, não para que saibas mais que os outros, mas para que saibas melhor.
2351. Stude nunc taliter vivere, ut in hora mortis valeas potius gaudere quam timere. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.23.31] Trata de agora viver de tal maneira, que na hora da morte possas antes alegrar-te do que ter medo.
2352. Stude tua sorte contentus esse. [J.K.Orelli, Opuscula Gaecorum 263] Procura contentar-te com tua sorte. VIDE: ●Esto tua sorte contentus.
2353. Studeat plus amari quam timeri. [RSB 64] (O abade) deve procurar ser mais amado do que temido. ■Antes ser amado que temido.
2354. Studia adulescentiam alunt, senectutem oblectant. [Cícero, Pro Archia 7.16] Os estudos nutrem a juventude e distraem a velhice.
2355. Studiis et rebus honestis. [Divisa da Universidade de Vermont, EUA] Com intenções e ações nobres.
2356. Studio, non somno litterae comparantur. [Branco 356] Saber se adquire com esforço, não com sono. ■Quem muito dorme, pouco aprende.
2356a. Studiorum dissimilitudo dissociat amicitias. [Henderson 419] A diferença de objetivos dissolve amizades.
2357. Studiosus audiendi. [Cornélio Nepos, Epaminondas 3.3] Cuidadoso em ouvir. Interessado em ouvir.
2358. Studium discendi voluntate, quae cogi non potest, constat. [Quintiliano, Institutio Oratoria 1.3.8] O esforço de aprender depende da vontade, a qual não pode ser coagida.
2359. Studium fallit laborem. O entusiasmo engana o esforço.
2360. Studium generat studium, ignavia ignaviam. [S.Crisóstomo / Manúcio, Adagia 1395] Dedicação produz dedicação; preguiça produz preguiça. ■O costume faz o hábito. VIDE: ●Studium studium generat, ignavia ignaviam.
2361. Studium immane loquendi. [Ovídio, Metamorphoses 5.678] Um desejo insaciável de falar.
2362. Studium placendi. O desejo de agradar.
2363. Studium quid inutile tentas? [Ovídio, Tristia 4.10.21] Por que te dedicas a esse esforço inútil?
2364. Studium sine calamo somnium. [Buffalo Medical Journal, ano 1958, p.459] Estudar sem ter uma caneta na mão é sonho.
2365. Studium studium generat, ignavia ignaviam. [Grynaeus 202] Esforço gera esforço, preguiça gera preguiça. VIDE: ●Studium generat studium, ignavia ignaviam.
2366. Stulta credulitas. [Fedro, Fabulae 2.4.26] A tola credulidade. A credulidade é tola.
2367. Stulta enim est huiuscemodi interrogatio. [Vulgata, Eclesiastes 7.11] Semelhante pergunta não é sábia.
2368. Stulta stultus loquitur. [Grynaeus 274] O tolo diz tolices. ■Falou o boi e disse mu. VIDE: ●Stultus stulta loquitur.
2369. Stulta superbia ridetur ab omnibus. [Epígrafe de Fábula de Fedro 5.7 / Rezende 6473] A vaidade tola é ridicularizada por todos.
2370. Stultam esse meditationem futuri mali, aut fortasse ne futuri quidem. [Cícero, Tusculanae Disputationes 3.15] É loucura pensar em um mal futuro, que talvez nem mesmo venha existir.
2371. Stulte, quid egisti? [Marcial, Epigrammata 3.85.3] Insensato, que fizeste?
2372. Stulte, quid est somnus, gelidae nisi mortis imago? [Ovídio, Amores 2.9.41] Ó tolo, que é o sono senão a imagem da gélida morte? VIDE: ●Consanguineus leti sopor. ●Mors somno similis est. ●Mortis imago et simulacrum somnus. ●Mortis imago sopor. ●Nihil est morti tam simile, quam somnus. ●Somnus mortis imago.
2373. Stulte satietas antefertur vitae. [Pereira 111] É tolice considerar-se a fartura mais importante do que a vida. ■Morra Marta, e morra farta.
2374. Stulte verebor ipse cum faciam deos. [Sêneca, Octavia 449] Será estupidez temer os deuses, se eu mesmo os crio.
2375. Stulti dum veniunt emptores, tunc fora prosunt. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 113] Quando compradores tolos chegam, então a feira dá lucro. ■Há sempre feira, quando o tolo desce à eira. VIDE: ●Lucrificare forum solet adventus fatuorum. ●Quando forum tangunt stulti, res venditur omnis.
2376. Stulti ea quae sibi sunt noxia cupient. [Vulgata, Provérbios 1.22] Os insensatos cobiçarão as coisas que lhes são nocivas.
2377. Stulti est aliena curare, sua neglegere. É tolice preocupar-se com o alheio e descuidar do próprio. VIDE: ●Ridiculum est, cum sua quis ignoret, aliena curare.
2378. Stulti est compedes, licet aureas, amare. [Henderson 419] É tolice amar grilhões, ainda que sejam de ouro. ■Renego de grilhões, ainda que sejam de ouro. ●Stulti est compedes suas, quamvis aureas, amare. [Manúcio, Adagia 576]
2379. Stulti morantur quocumque sub axe morantur. [Swenska Ordsprak 115] Tolos continuam tolos, em qualquer região em que estejam. ■Asno que a Roma vá, asno volta de lá. ■Burro que vai a Santarém, burro vai e burro vem. VIDE: ●Animum debes mutare, non caelum. ●Caelum, non animum, mutant, qui trans mare currunt. ●Ignarus rediit Romam deductus asellus.
2380. Stulti non indigent tintinnabulis. [Bebel / Binder, Thesaurus 3208] Tolos não precisam de guizos. ■Pela obra se conhece o obreiro. ■Pelo riso se conhece o tolo.
2381. Stulti prope omnes. [Horácio, Sermones 2.3.32] Quase todos somos insensatos. ■Todos manquejam de um pé.
2382. Stulti qui crescunt, stulti sunt quando senescunt. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 79] Os tolos que crescem, são tolos quando envelhecem. ■Cãs não dão sabedoria. VIDE: ●A teneris consuescere, multum est. ●Altius praecepta descendunt, quae teneris imprimuntur aetatibus. ●Cani indicium sunt temporis, non sapientiae. ●Canities non affert sapientiam. ●Quos pueri mores didicere, tenent seniores. ●Senectus haud verecundos facit. ●Senectus non repellere solet stultitiam. ●Sensus, non aetas, invenit sapientiam.
2383. Stulti sunt innumerabiles. [Erasmo / The Routledge Dictionary of Latin Quotations 113] Os tolos são incontáveis. ■Os tolos crescem sem ser regados. ■Se burrice pagasse imposto, o país estaria rico. VIDE: ●Stultorum infinitus est numerus.
2384. Stulti timent fortunam, sapientes ferunt. [Publílio Siro] Os néscios temem a sorte, os sensatos a suportam.
2385. Stulti vita ingrata est, trepida est, tota in futurum fertur. [Sêneca, Epistulae Morales 15] A vida do insensato é ingrata, é agitada, está toda voltada para o futuro.
2386. Stultissimum quippe est docere, quod noverit ille quem doceas. [S.Jerônimo, Epistulae 53.7] É grande tolice ensinar aquilo que a pessoa a quem se ensina já sabe. ■Não ensines o padre-nosso ao vigário.
2387. Stultissimus est qui hominem aut ex veste aut ex condicione aestimat. [Sêneca, Epistulae Morales 47.16] É extremamente tolo quem julga um homem pelo seu traje ou por sua condição. VIDE: ●Stultus est qui hominem aut ex veste, aut ex conditione aestimat.
2388. Stultitia ad sapientiam erepit, sapientia in stultitiam non revolvitur. [Sêneca, Epistulae Morales 76.19] A ignorância pode subir até a sabedoria, mas a sabedoria não retorna à ignorância.
2388a. Stultitia alterius sperare ex morte salutem. É tolice, da morte de outrem esperar a sua salvação.
2389. Stultitia est contagiosa. [Gaal 1190] A tolice é contagiosa. ■Um louco é capaz de fazer cem loucos.
2390. Stultitia est, cui bene esse licet, eum praeverti litibus. [Plauto, Persa 812] É tolice quem pode ficar tranqüilo procurar disputas.
2391. Stultitia est ei te esse tristem, cuius potestas plus potest. [Plauto, Casina 181] É tolice ficares zangado com alguém que tem mais poder que tu.
2392. Stultitia est facinus magnum timido cordi credere. [Plauto, Pseudolus 571] É tolice confiar um grande empreendimento a um coração tímido.
2393. Stultitia est insectari, quem di diligunt. [Publílio Siro] É tolice atacar a quem os deuses amam. ●Stultitia est insectari, quem omnes diligunt. É tolice atacar a quem todos amam.
2394. Stultitia est morte alterius sperare salutem. [Disticha Catonis 4.14 / DAPR 462] É tolice esperar a salvação pela morte de outrem. ■Quem morte alheia espera, a sua lhe chega.
2395. Stultitia est quaestus impudentiae. [Fedro, Fabulae 1.14.18] A falta de juízo é uma fonte de lucro para a falta de vergonha. ■O tolo faz o jantar, o esperto come-o.
2396. Stultitia est timore mortis mori. Venit qui occidet. Exspecta. [Sêneca, Epistulae Morales 70.8] É tolice morrer de medo da morte. Virá quem matará. Aguarda.
2397. Stultitia est venatum ducere invitas canes. [Plauto, Stichus 144] É tolice levar à caça cães que não querem ir. VIDE: ●Incommodum admodum est invitis iumentis quadrigas agere. ●Invitis canibus venari. ●Invitis canibus venari haud facile est. ●Stultum est invitis canibus venari.
2398. Stultitia maxime soror est malitiae. [Sófocles / Tosi 407] A insensatez é, sem dúvida, irmã da malvadeza.
2399. Stultitia plerumque exitio est. [Epígrafe de Fábula de Fedro 1.19 / Rezende 6477] A insensatez geralmente leva à ruína.
2400. Stultitiae est aliorum vitia cernere, oblivisci suorum. [Cícero, Tusculanae Disputationes 3.73] É próprio da insensatez apontar os defeitos dos outros e esquecer-se dos próprios. ■O macaco vê o rabo da cutia, mas não vê o seu. VIDE: ●Alterius vitium acute cernis, et tua non vides. ●Plus in alieno quam in suo negotio vident homines