DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS

Compilado por HENERIK KOCHER

Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas

A  B  C  D  E  F  G  H  I  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  VZ

S1  S2  S3  S4  S5  S6  S7  S8  S9  S10  S11  S12  S13  S14  S15

S12: 2201-2400

2201. Spes est pacis. [Virgílio, Eneida 3.543] Há esperança de paz

2202. Spes est salutis, ubi hominem obiurgat pudor. [Publílio Siro] Há esperança de salvação, quando a vergonha censura o homem. Quem se arrepende, salva-se. VIDE: Confessio sceleris initium salutis.

2203. Spes est ultimum adversarum rerum solacium. [Sêneca Retórico, Controversiae 5.1.2] A esperança é o último consolo na adversidade. A esperança é o refrigério do trabalho.

2204. Spes est vigilantis somnium. [Aristóteles / Black 1647] A esperança é o sonho do homem acordado. Spes esse vigilantium somnia. [Apostólio 8.93] As esperanças são os sonhos dos homens acordados. VIDE: Spes inanes, et velut somnia quaedam vigilantium.

2205. Spes facit illecebras, visuque libido movetur. [Dionísio Catão, Monosticha, Appendix 56] A esperança cria a atração, e o desejo é provocado pela aparência.

2206. Spes fallere saepe solet. [Walther 30190b / Tosi 872] A esperança costuma enganar. Quem vive de esperança, dança sem música. VIDE: Fallitur augurio spes bona saepe suo.

2207. Spes famae solet ad virtutem impellere multos. [Palingênio, Zodiacus Vitae, Aries 11] A esperança da fama costuma empurrar muitos para a virtude.

2208. Spes gregis. [Virgílio, Eclogae 1.15] A esperança do rebanho.

2209. Spes hypocritae peribit. [Vulgata, Jó 8.13] A esperança do hipócrita perecerá.

2210. Spes impii tamquam lanugo est quae a vento tollitur. [Vulgata, Sabedoria 5.15] A esperança do ímpio é como a lanugem levada pelo vento.

2211. Spes impunitatis continuum affectum tribuit delinquendi. [Jur / Black 1647] A esperança de impunidade causa a permanente tentação de delinqüir.

2212. Spes in arduis. [Divisa da University of South Africa] Nas dificuldades, há esperança.

2213. Spes in virtute. [Tácito, Annales 2.20] Na coragem há esperança.

2214. Spes inanes, et velut somnia quaedam vigilantium. [Quintiliano, Institutio Oratoria 6.2.30] São esperanças vãs, como certos sonhos dos que estão acordados. VIDE: Spes est vigilantis somnium. Spes esse vigilantium somnia.

2215. Spes incerta futuri. [Virgílio, Eneida 8.580] A esperança do futuro é incerta. O futuro não dá nunca tanto quanto promete. VIDE: Praesens est certior hora.

2216. Spes inopem, res avarum, mors miserum levat. [Publílio Siro] A esperança conforta o pobre; o dinheiro, o avarento; a morte, o infeliz.

2217. Spes iuris. [Jur] A expectativa de direito.

2218. Spes magno fracta timore cadit. [François Noel, Gradus ad Parnassum 297] Desaparece a esperança, quando atingida por um grande medo.

2219. Spes mea Christus. [Divisa] Cristo é minha esperança.

2220. Spes mea in Deo. [Divisa] Minha esperança está em Deus. Spes mea in Deo est.

2221. Spes mea mixta metu. [Ovídio, Tristia 4.3.12] Minha esperança está misturada com o medo.

2221a. Spes miseria est dulcissima. [Wander 718] A esperança é um sofrimento muito doce.

2222. Spes metusque in vitam humanam omnem obtinent tyrannidem. [Walther 30220a / Tosi 868] A esperança e o medo têm todo o poder sobre a vida humana.

2223. Spes nulla fugae. [Claudiano, In Rufinum 2.391] Não há esperança de fuga.

2224. Spes nulla monstrat rebus afflictis viam. [Sêneca, Medea 162] Na aflição, nenhuma esperança mostra o caminho.

2225. Spes nulla salutis. [Jerônimo Vida, Ludus 608] Não há nenhuma esperança de salvação. VIDE: Superest spes nulla salutis.

2226. Spes pacis affulget, cum serio bellum geritur. [Pereira 93] Brilha a esperança da paz, quando se faz a guerra com seriedade. A boa guerra faz a boa paz. VIDE: Nunquam maior spes pacis affulget, quam cum serio bellum geritur. Pacis tempore, cogitandum de bello. Qui desiderat pacem, praeparet bellum. Si vis pacem, para bellum. Solum bellum gignit pacem. Suscipienda quidem bella sunt ob eam causam, ut sine iniuria in pace vivatur. Tempore pacis cogitandum de bello.

2227. Spes pascis inanes. [Virgílio, Eneida 10.627] Nutres esperanças vãs.

2228. Spes praemii solacium laboris. [DM 56] A expectativa da recompensa é o consolo do sacrifício. A esperança no ganho diminui a canseira.

2229. Spes quae differtur affligit animam. [Vulgata, Provérbios 13.12] A esperança que retarda aflige a alma. Quem espera, desespera. Quem vive de esperanças, morre de fome. Quem espera da mão alheia, mal janta e pior ceia. Spes quae differtur aggravat animum. [DAPR 293]. VIDE: Etiam celeritas in desiderio mora est. Spes alit et fallit. Spes anxia mentem extrahit.

2230. Spes redit afflictis. A esperança volta aos atribulados.

2231. Spes servat afflictos. [Erasmo, Adagia 4.4.63] A esperança dá força aos atribulados. VIDE: Spes alunt exsules.

2232. Spes sibi quisque. [Virgílio, Eneida 11.309] Cada qual confia em si mesmo.

2233. Spes sine fide firmitatem non habet. Esperança sem fé não tem firmeza.

2234. Spes sola homines in miseriis consolari solet. [Cícero, In Catilinam 4.8] Só a esperança costuma confortar os homens na adversidade. A esperança é o refrigério do trabalho. Spes sola hominem in miseriis solatur. [Henderson 417] Só a esperança consola o homem na adversidade. Spes sola hominem in miseriis consolatur. [K.G.Zumpt, Grammar of the Latin Language 256].

2235. Spes spem excitat, ambitionem ambitio. [Sêneca, De Brevitate Vitae 17] Uma esperança estimula outra, uma ambição estimula outra.

2236. Spes tenet in tempus, semel si credita, longum. [Ovídio, Ars Amatoria 1.445] A esperança, se se confia nela, dura por muito tempo.

2237. Spes ultima dea. [G.Fumagalli, L'Ape Latina 304] A esperança é a última deusa.

2238. Spes vitae cum sole redit. [Juvenal, Satirae 12 70] A esperança da vida renasce com o sol. A cada dia, sua pena e sua alegria.

2239. Spes vitam fovet. A esperança estimula a vida. VIDE: Credula vitam spes fovet, et melius fore cras semper ait.

2240. Sphaera per praecipitium. [Erasmo, Adagia 1.5.28] A bola desce pelo precipício. As águas descem ao mar, e todas as coisas ao seu natural. VIDE: Globus per declive.

2241. Sphaeram inter se reddunt. [Pereira 105] Atiram-se a bola um ao outro. Fazem-se as barbas um ao outro.

2242. Sphingis aenigmata dissolvit. [Grynaeus 608] Resolveu os enigmas da esfinge. É o oitavo sábio da Grécia.

2243. Spina etiam grata est, ex qua exspectatur rosa. [Publílio Siro] É agradável o espinho de que se espera uma rosa. A esperança no ganho diminui a canseira.

2244. Spinosum aliquid in prato. [Manúcio, Adagia 1409] Há algo espinhoso nesse campo. Tem boi na linha. VIDE: Aliquid in tali prato spinosum.

2245. Spiritum Deo reddidit. Entregou a alma a Deus. VIDE: Abiit ad plures. Abiit ad maiores. Abiit ad deos. Abiit e vita. Abiit e medio. Ad divina migravit. Ad manes abiit. Ad patres abiit. Animam Deo reddidit. Migravit ad regna celestia. Migravit ex vita. Migravit in caelum.

2246. Spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere? [Vulgata, Provérbios 18.14] Quem poderá suster um espírito que facilmente se deixa levar da ira?

2247. Spiritus eius ornavit caelos, et obstetricante manu eius, eductus est coluber tortuosus. [Vulgata, Jó 26.13] O seu espírito adornou os céus, e por obra da sua mão foi tirada à luz a cobra tortuosa.

2248. Spiritus est qui vivificat, caro autem nihil prodest. [Vulgata, João 6.64] O espírito é o que vivifica, a carne para nada aproveita.

2249. Spiritus flat, ubi vult. O vento sopra onde quer. VIDE: Spiritus, ubi vult, spirat.

2250. Spiritus libertatis. O espírito da liberdade.

2251. Spiritus quidem promptus est, caro autem infirma. [Vulgata, Mateus 26.41; Marcos 14.38] O espírito está pronto, mas a carne é fraca. A carne é fraca. VIDE: Caro infirma.

2252. Spiritus rector. O espírito guia. (=Expressão criada pelos alquimistas).

2253. Spiritus Sanctus te illuminet. Que o Espírito Santo te ilumine.

2254. Spiritus, ubi vult, spirat. [Vulgata, João 3.8] O vento sopra onde quer. VIDE: Spiritus flat, ubi vult.

2255. Splendet tremulo sub lumine pontus. [Virgílio, Eneida 7.9] Sob a luz trêmula brilha o mar.

2256. Splendida cena famem non sedat. [Grynaeus 699] Jantar suntuoso não mata a fome. Splendida cena non placatur esuries.

2257. Splendide atque verissime. De modo brilhante e muito justo.

2258. Splendide mendax. [Horácio, Carmina 3.11.35] Esplendidamente falso.

2259. Splendor opum sordes vitae non abluit unquam. [Dionísio Catão, Monosticha, Appendix 16] O brilho das riquezas nunca lava as baixezas da vida.

2260. Splendor sine occasu. [Divisa da Colúmbia Britânica, Canadá] Esplendor sem ocaso.

2261. Spoliatis arma supersunt. [Divisa de Emmanuel-Philibert, duque de Sabóia] Aos espoliados sobram as armas. VIDE: Furor fit laesa saepius patientia.

2262. Sponde, noxa praesto est. [Wander 514] Promete, que o prejuízo está perto de ti. Não fies, nem confies, nem filho de outro cries. Quem promete, em dívida se mete. Sponde, noxa adest. [Gaal 267]  Sponde, prope est damnum. [E.Lubin, Clavis Graecae Linguae 429] Sponsio damna dabit. [Wander 514] Promessa dará prejuízos. Spondere plurimis fuit et damno et malo. [Publii Syri Mimi et Aliorum Sententiae 102] Para muitos, prometer causou prejuízo e sofrimento. VIDE: Debita promissum parit. Qui fide iubet, haud raro dolet.

2263. Spongia bibacior. [Manúcio, Adagia 13] Mais beberrão que uma esponja.

2264. Spongia in aqua missa oppletur quidem aqua, sed universam aquam non capit. A esponja mergulhada na água certamente se enche de água, mas não absorve toda a água.

2265. Spongia solis. As manchas solares.

2266. Sponsae des curtum, magis oblongum tibi cultrum. [DAPR 428] À mulher dá uma faca curta, a ti uma mais comprida. Mal vai a casa em que a roca manda mais que a espada. Onde a mulher reina e governa, raras vezes mora a paz. VIDE: Infelix domus est, in qua colus imperat ensi.

2267. Sponsalia sunt futuri matrimonii promissio. [Jur] Noivado é a promessa de futuro casamento. Sponsalia sunt mentio et repromissio nuptiarum futurarum. [Digesta 23.1.1] Noivado é a proposta e promessa recíproca de futuro casamento.

2268. Spontanea molestia ridenda potius quam dolenda. [Pereira 111] Sofrimento por gosto, antes rir do que chorar. Não hajas dó de quem tem muita roupa e faz má cama. Quem morre por gosto, acaba por seu regalo. VIDE: Ultroneus dolor est creare liberos.

2269. Sponte boni ad parium laeti convivia tendunt. [Schottus, Adagia 346] Os homens bons comparecem espontaneamente aos banquetes de seus iguais. Sponte bonis mos est convivia adire bonorum. [Schottus, Adagia 32] É costume dos homens bons comparecerem espontaneamente aos banquetes dos bons. VIDE: Boni ad bonorum convivia invocati accedunt. Bonorum ultro ad convivia accedunt boni. Conviva amico amicus ultro etiam venit. Convivae non vocati ad amicos eunt. Invocati comessatum ad amicos veniunt amici. Mos miseri ultro convivia adire bonorum. Non vocati amici amicorum mensam accedunt. Ultro adeunt hominis timidi convivia fortes.

2270. Sponte mea. [Virgílio, Eneida 4.341] Por minha vontade. De acordo com minha vontade.

2270a. Sponte noxa praesto est. O dano nos chega sem ser chamado. Os males não vêm rogados. VIDE: Mala ultro adsunt. Mala vel invocata veniunt.

2271. Sponte peccanti nullus est veniae locus. [Epígrafe de Fábula de Fedro 5.3 / Rezende 6454] Para o que peca porque quer, não há lugar para perdão.

2272. Sponte propria. Por iniciativa própria. Espontaneamente. Sponte sua. VIDE: De motu proprio. De proprio motu. Ex proprio motu. Motu proprio. Proprio motu. Sua sponte.

2273. Sponte sequens non est iniecto fune trahendus. [Walther 4777 / Tosi 480] Quem já vem espontaneamente, não deve ser puxado por corda. Cavalo que voa, não carece espora. VIDE: Equo currenti non opus calcaribus. Strenuos equos non esse opere defatigandos. Uno crine trahitur voluntarius.

2274. Spreta exolescunt: si irascare, agnita videntur. [Tácito, Annales 4.34] (As injúrias), desprezadas, caem no esquecimento; se a pessoa se zanga, consideram-se confirmadas.

2275. Sta! Alto!

2276. Sta, viator, heroëm calcas. [Epitáfio do General François Mercy / Stevenson 1137] Ó tu que passas, para, que estás pisando (o túmulo de) um herói. VIDE: Siste, viator, heroëm calcas.

2277. Sta, viator, terra sancta est quam calcas. Para, ó viajante, é santa a terra que pisas.

2278. Stabat Mater dolorosa iuxta Crucem lacrimosa, dum pendebat Filius. [Jacoponi da Todi] Estava a Mãe cheia de dor chorando junto à Cruz, enquanto o Filho pendia no alto. (=Poema do século XII em honra a Maria, mãe de Jesus).

2279. Stabit praesumptio donec probetur in contrarium. [Jur / Black 1649] A presunção permanecerá até que se prove em contrário. Stabitur praesumptioni donec probetur in contrarium.

2279a. Stabit quocumque iaceris. [Divisa] Aonde quer que o jogues, permanecerá de pé. VIDE: Quocumque iaceris, stabit.

2280. Stadium est haec vita mortalibus: hic contendimus, ut alibi coronemur. [S.Jerônimo, Epistulae ad Eustochium 11] Para os mortais, esta vida é um estádio de corrida: competimos aqui, para sermos coroados em outro lugar.

2281. Standum est contra res adversas. [Moore 397] Devemos enfrentar a adversidade.

2282. Stare decisis et non quieta movere. [Jur / Black 1652] Respeitar as coisas decididas e não mexer no que está estabelecido.

2283. Stare diu nescit quod non aliquando quiescit. [Henderson 418] O que não repousa de vez em quando, não consegue ficar muito tempo de pé. VIDE: Otia corpus alunt; animus quoque pascitur illis.

2284. Stare in extrema tegula. [G.T.Serz, Griechischen und Lateinschen Sprichwörter 456] Estar na última telha. Estar na beira do telhado. Estar no mato sem cachorro. Estar como peixe fora d’água.

2285. Stat contra ratio. [Pérsio, Satirae 5.96] A razão se opõe a isso.

2286. Stat magni nominis umbra. [Lucano, Pharsalia 1.135] Resta-lhe a sombra de um grande nome.

2287. Stat nulla diu mortalibus usquam, fortuna titubante, fides. [Sílio Itálico, Punica 11.3] Quando a sorte vacila, a fidelidade não permanece muito tempo entre os homens. Amigos de bom tempo mudam-se com o vento. VIDE: Cui fortuna perit nullus amicus erit.

2288. Stat pro ratione voluntas. [Jur / Black 1652] A vontade substitui a razão. Stat pro ratione voluntas populi. [Black 1652] A vontade do povo está no lugar da razão. VIDE: Sit pro ratione voluntas.

2289. Stat religione parentum. [Divisa] Permanece na religão dos antepassados.

2290. Stat sua cuique dies. [Pereira 93] Cada um tem seu dia. A cada porco vem seu São Martinho. Stat sua cuique dies; breve et irreparabile tempus omnibus est vitae, sed famam extendere factis, hoc virtutis opus. [Virgílio, Eneida 10.467] Cada um tem seu dia marcado; a duração da vida é, para todos, breve e irreparável, mas perpetuar a glória pelas próprias ações, eis o papel da coragem. VIDE: A morte semper homines tantumdem absumus. Serius aut citius sedem properamus ad unam. Serius aut citius metam properamus ad unam.

2291. State super vias, et videte, et interrogate de semitis antiquis quae sit via bona, et ambulate in ea. [Vulgata, Jeremias 6.16] Parai sobre os caminhos, e vede, e perguntai quais são as antigas veredas, para conhecerdes o bom caminho, e andai por ele. State super vias antiquas, et videte quaenam sit via recta et bona, et ambulate in ea. [Bacon, Advancement of Learning 1.5.1] Parai sobre os caminhos antigos, e vede qual seja a estrada reta e boa, e caminhai por ela. VIDE: Stemus super vias antiquas, atque circumspiciamus quae sit via bona et recta, et ambulemus in ea.

2292. Stateram ne transgrediaris. [Manúcio, Adagia 17; Pereira 100] Não desrespeitarás a balança. Conta, peso e medida. Stateram ne transilias.

2293. Statim arripienda oblata occasio lucri. Deve-se agarrar logo a oportunidade de lucro que se oferece. Quando te derem o porquinho, acode com o baracinho. VIDE: Accipe quam primum, brevis est occasio lucri. Arripienda quae offeruntur. Fronte capillata, post est occasio calva. Fronte statim arripienda est occasio, nam fronte capillata est, post est occasio calva. In omni dato hilarem fac vultum tuum. Noli oblatam occasionem praetermittere. Noli, praecor, hanc tantam occasionem praetermittere. Quae dantur necesse est accipere.

2294. Statu quo erat ante bellum. [Stevenson 2450] No estado em que estava antes da guerra. Statu quo. VIDE: In statu quo ante erat. Status quo.

2295. Statua lignea deaurata. É uma estátua de madeira pintada de dourado.

2295. Statua taciturnior exit. Saiu mais calado que uma estátua.

2296. Statua taciturnius. [Horácio, Epistulae 2.2.83] Mais mudo que uma estátua. VIDE: Magis mutus quam piscis. Magis mutus quam turdus.

2297. Statuam titillare. [Schottus, Adagia 357] Fazer cócegas numa estátua. (=Fazer trabalho inútil).

2298. Statuis ab ipsis hic farinas exigit. [Apostólio 1.91] Ele exige farinha até das estátuas. VIDE: A mortuo tributum exigere. A mortuo tributum colligere. VIDE: Et a mortuo tributum colligis. Exigit et a statuis farinam. Vel a defuncto vectigal aufert. Vel a mortuo tributum auferat.

2299. Status. O estado. A posição. A situação.

2300. Status causae et controversiae. O estado da causa e da controvérsia.

2301. Status civitatis. [Jur] Direito de cidade.

2302. Status necessitatis. O estado de necessidade. O estado de emergência.

2303. Status quo. [Jur] O estado em que. (=O estado em que se encontrava a questão num determinado momento). Status quo ante. O estado em que estava antes. VIDE: In statu quo ante erat. Statu quo erat ante bellum.

2304. Statuta pro publico commodo late interpretantur. [Jur / Black 1655] A legislação deve ser liberalmente interpretada para o bem público.

2305. Statuto tempore. [Vulgata, Êxodo 13.10] No tempo fixado. No tempo determinado. No prazo determinado.

2306. Statuto termino. No prazo combinado. No prazo contratado.

2307. Statutum est hominibus semel mori. [Vulgata, Hebreus 9.27] Está decretado aos homens que morram uma só vez.

2308. Statutum Mercatorum. [Black 45] Estatuto dos Comerciantes. (=Da legislação inglesa medieval). Statutum de Mercatoribus.

2309. Stella enim a stella differt in claritate. [Vulgata, 1Coríntios 15.41] E ainda há diferença de estrela a estrela na claridade. VIDE: Alia claritas solis, alia claritas lunae, et alia claritas stellarum.

2310. Stella maris. A estrela do mar. VIDE: Maris stella.

2311. Stemmata quid faciunt? [Juvenal, Satirae 8.1] De que servem as árvores genealógicas? VIDE: Datur meritis maiorum nulla gloria.

2312. Stemmata quid prosunt, si virtus deficit omnis? [F.J.Hartleben. Dictionarium Paroemiarum 228] De que vale a genealogia, se falta a virtude? Deixemos pais e avós e sejamos bons por nós. Por nós sejamos bons, e não por nossos avós. VIDE: Datur meritis maiorum nulla gloria Nobilis est ille, quem nobilitat sua virtus. Nobilitas sola est atque unica virtus. Virtute decet, non sanguine niti.

2313. Stemus super vias antiquas, atque circumspiciamus quae sit via bona et recta, et ambulemus in ea. [Bacon, De Innovationibus] Paremos nos caminhos antigos e olhemos qual é o caminho bom e reto, e caminhemos por ele. VIDE: State super vias, et videte et interrogate de semitis antiquis quae sit via bona et ambulate in ea. State super vias antiquas, et videte quaenam sit via recta et bona, et ambulate in ea.

2314. Stercora qui tangit polluit manus. Quem toca no esterco, suja as mãos. Quem com o mal trata, sempre se lhe apega. VIDE: Balsama quando moves, nectar odoris habes; stercora si moveas, naribus o caveas. Qui tangit picem, contaminabitur.

2315. Stercore non opus est, ut crescat inutilis herba. [H.J.P. von Bayer, Poematum Libellus 143] Erva má não precisa de estrume para crescer.

2316. Sterculino suo plurimum gallus potest. Muito pode o galo em seu poleiro. Em sua casa cada qual é rei. VIDE: Gallo molimen animosius est prope limen. Gallus in suo sterquilinio ferox. Gallus in sterquilinio suo plurimum potest. In sterculino plurimum gallus potest. In suo municipio quisque plurimum potest. Plurimum valet gallus in aedibus suis.

2317. Stercus cuique suum bene olet. [Montaigne, Essais 3.8.209] A cada qual suas fezes cheiram bem. Cada qual aprecia o cheiro do seu monturo. A cada um contenta seu rosto a sua arte, e cheira bem o seu suor. Tem gosto o burro em ouvir o seu zurro. VIDE: Me mea delectant, te tua, quemque sua. Suum cuique bene olet fimetum. Suus cuique crepitus bene olet.

2318. Stercus motum vehementius foetet. [Gaal 1037] Esterco mexido fede com mais força. Merda, quanto mais se mexe, mais fede. VIDE: Balsama quando moves, nectar odoris habes; stercora si moveas, naribus o caveas. Hoc scio pro certo: quotiens cum stercore certo, vinco seu vincor, semper ego maculor. Malum bene conditum ne moveris. Quietum non move lutum. Stercus quo plus commovetur et agitatur tanto plus foetet.

2319. Stercus optimum domini vestigium. [Pereira 115] As pegadas do dono são o melhor esterco. O pé do dono é o esterco da herdade. Stercus optimum domini vestigia. [Eiselein 128] VIDE: Fertilissimus in agro oculus domini. Maiores fertilissimum in agro oculum domini esse dixerunt. Oculos et vestigia domini, res agro saluberrimas. Oculus domini in agro fertilissimus est. Optimus est fimus, qui cadit de calceis domini in agrum. Praesentia domini provectus est agri. Res male dilabitur, quae conspectu domini caret. Vestigia domini optimum stercus.

2320. Stercus quo plus commovetur et agitatur tanto plus foetet. [Bebel, Adagia Germanica] Merda, quanto mais se mexe, mais fede. VIDE: Plus foetent stercora mota. Res satis est nota: plus foetent stercora mota. Stercus motum vehementius foetet.

2321. Sterilem fundum ne colas. [Erasmo, Adagia 4.8.16] Não cultives campo estéril.

2322. Steriles nugae et inania verba. Ninharias estéreis e palavras ocas. VIDE: Inania verba.

2323. Sterili quid semina arenae committis, quid litus aras? [Petrarca, Poëmata Minora 2.84] Por que semeias na areia? Por que aras a praia? VIDE: Semina arenae mandare.

2324. Stet fortuna domus! [Divisa] Que perdure a sorte desta casa!

2325. Steteruntque Sol et Luna. [Vulgata, Josué 10.13] E o sol e a lua pararam.

2326. Stillula mollis aquae lapidem assiduo cavat ictu. [Grynaeus 75] A mole gotinha d’água, com a batida constante, fura a pedra. Água mole, pedra dura, tanto dá, até que fura. A água cava a pedra dura. Stillicidii casus lapidem cavat. [Lucrécio, De Rerum Natura 1.313] A queda da gota d’água fura a pedra. Stillicidium perpetuum saxum excavat. [Stevenson 2463] O gotejar contínuo cava a pedra. Stilla continua cavat lapidem. [Apostólio 17.9] Stilla cavat lapidem. VIDE: Aquae guttae saxa excavant. Assidua stilla saxum excavat. Gutta cavat lapidem, non vi, sed saepe cadendo. Guttae pertundunt saxa. Lapides excavant aquae. Lapis molli cavatur aqua.

2327. Stilus optimus et praestantissimus dicendi effector ac magister. [Cícero, De Oratore 1.150] A pena é o melhor e o mais eficaz criador e mestre da arte de dizer.

2328. Stilus virum arguit. [Burton, The Anatomy of Melancholy, Democritus to the Reader / Rezende 6468] O estilo revela o homem. O estilo é o homem.

2329. Stimulare leones. Provocar os leões. Acordar o cão que dorme. VIDE: Canem sopitum ne excita. Incitare crabones. Irritare crabones. Octipedem excitare.

2330. Stimulo currentem equum incitasti. [Apostólio 13.44] Esporeaste o cavalo que corria. Cavalo que voa não carece de espora. VIDE: Equo currenti non opus calcaribus. Non opus est celeri subdere calcar equo.

2331. Stimulos dedit aemula virtus. [Lucano, Pharsalia 1.120] A competidora coragem estimulou-o.

2332. Stimulus ego nunc sum tibi. [Plauto, Casina 258] Agora eu sou o teu tormento.

2333. Stipendia enim peccati, mors. [Vulgata, Romanos 6.23] O salário do pecado é a morte. Stipendium peccati, mors. [Florilegium Hebraicum 199].]

2334. Stipula flammae proxima ignem concipit. [Grynaeus 295] Palha seca perto da chama pega fogo. Nem estopa com tições, nem mulher com varões. VIDE: Dicitur ignis homo, sic femina stuppa vocatur: insufflat daemon; gignitur ergo focus. Homo et mulier, ignis et palea. Ignis prope stipulam non est tutum.

2335. Stipulam quis in alieno oculo facilius perspicit quam in suo trabem. [Tertuliano, Apologeticus 30] Percebe-se com mais facilidade uma palha no olho alheio do que uma trave no próprio. A palha no olho alheio e não a trave no nosso.

2336. Stirpe saporatur pomum, quocumque rotatur. [Jakob Werner, Lateinische Sprichwörter 94] Para qualquer lugar que seja jogada a maçã, ela sempre tem o gosto de sua árvore. De boa árvore, bons frutos. De tal pedaço, tal retraço. VIDE: A radice sapit pomum quocumque rotatur. Arbor bona bonos fructus facit. Arbor ex fructu cognoscitur. Si radix sancta, et rami.

2337. Stoici amorem ipsum conatum amicitiae faciendae ex pulchritudinis specie definiunt. [Cícero, Tusculanae Disputationes 4.72] Os estóicos definem o amor como o esforço de criar a amizade com base na beleza.

2338. Strabonem appellat paetum pater. [Horácio, Satirae 1.3.45] Quando o filho é vesgo, o pai diz que ele olha de lado. O escaravelho a seus filhos chama grãos de ouro. VIDE: Filium strabonem appellat paetum pater.

2339. Stragem quam nox fecit, ostendet dies. [Sêneca, Oedipus 5] O dia mostrará o estrago que a noite fez. O que de noite se faz, de dia aparece. Stragem quam nox fecit, dies ostendit. [Medina 597] O dia mostra a destruição que a noite fez.

2339a. Strangulat inclusus dolor atque exaestuat intus. [Ovídio, Tristia 5.1.73] Dentro de nós uma dor oculta nos sufoca e borbulha.

2340. Stratagemata forensia. Artifícios usados nas lides forenses. VIDE: Artificia forensia. Doli forenses.

2341. Strenui nimio plus prosunt populo, quam arguti et cati. [Plauto, Truculentus 470] Os fazedores são muito mais úteis ao povo que os faladores e sagazes.

2342. Strenuis abunde dictum puto. [Salustio, Bellum Iugurthinum 85] Penso que para os homens ativos uma única palavra é suficiente. Para o bom entendedor, meia palavra basta. VIDE: Cum sapiente loquens perpaucis utere verbis. Dictum sapienti sat est. Est satis atque superest verbum sapientibus unum. Et satis et superest verbum sapientibus unum. Intellegenti pauca. Intellegenti satis dictum est. Sapienti dictum sat est. Sapienti pauca. Sapienti sat! Verbum sapienti sat est. Verbum sat sapienti!

2343. Strenuos equos non esse opere defatigandos. [DAPR 121] Cavalos velozes não se devem fatigar de trabalho. Cavalo bom não quer espora. Strenui equi non esse opere defatigandi. VIDE: Equo currenti non opus calcaribus. Nobilis equus umbra quoque virgae regitur; ignavus, ne calcari quidem concitari potest.

2343a. Strepit anser inter olores. [Divisa] O ganso entre cisnes faz barulho.

2344. Strepitus multum, fructus parum. [Bacon, Sermones Fideles, De Vana Gloria] Muito barulho, pouco fruto. (=Bacon cita como origem o provérbio francês Beaucoup de bruit, peu de fruit). Grandes atoardas, tudo nada. Gato miador, ruim caçador. Mais vozes que nozes. VIDE: Cui lingua est grandis, parvula dextra iacet. Magna minaris, extricas nihil. Saepe minus faciunt homines qui magna minantur. Sermo multus et fructus nullus.

2345. Stricto iure. [Jur] Pelo direito estrito. Pelo rigor do direito.

2346. Stricto sensu. Em sentido restrito. VIDE: Sensu stricto.

2347. Strictum ius. [Jur] O direito estrito. VIDE: Ius strictum.

2347a. Stridet maiore sonitu pars pessima plaustri. [Samuel Singer, Sprichwörter 91] A pior parte do carro range mais alto. A pior roda é sempre a que chia. A roda pior do carro é a que faz mais barulho. Panela vazia soa mais alto. VIDE: A peiore rota semper sunt murmura nota. Semper deterior vehiculi rota perstrepit.

2348. Structa super lapidem non ruet ista domus. Esta casa, construída sobre pedra, não desmoronará.

2349. Struit insidias lacrimis cum femina plorat. [The Routledge Dictionary of Latin Quotations 113] A mulher, quando chora, constrói armadilhas com suas lágrimas. Lágrimas de mulher, têmpera de malícia. VIDE: Dum femina plorat, decipere laborat. Instruit insidias lacrimis, cum femina plorat. Lacrimis struit insidias, cum femina plorat. Muliebris lacrima condimentum est malitiae.

2350. Stude non ut plus aliis scias, sed ut melius. [Sêneca, Epistulae Morales 89.23] Esforça-te, não para que saibas mais que os outros, mas para que saibas melhor.

2351. Stude nunc taliter vivere, ut in hora mortis valeas potius gaudere quam timere. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.23.31] Trata de agora viver de tal maneira, que na hora da morte possas antes alegrar-te do que ter medo.

2352. Stude tua sorte contentus esse. [J.K.Orelli, Opuscula Gaecorum 263] Procura contentar-te com tua sorte. VIDE: Esto tua sorte contentus.

2353. Studeat plus amari quam timeri. [RSB 64] (O abade) deve procurar ser mais amado do que temido. Antes ser amado que temido.

2354. Studia adulescentiam alunt, senectutem oblectant. [Cícero, Pro Archia 7.16] Os estudos nutrem a juventude e distraem a velhice.

2355. Studiis et rebus honestis. [Divisa da Universidade de Vermont, EUA] Com intenções e ações nobres.

2356. Studio, non somno litterae comparantur. [Branco 356] Saber se adquire com esforço, não com sono. Quem muito dorme, pouco aprende.

2356a. Studiorum dissimilitudo dissociat amicitias. [Henderson 419] A diferença de objetivos dissolve amizades.

2357. Studiosus audiendi. [Cornélio Nepos, Epaminondas 3.3] Cuidadoso em ouvir. Interessado em ouvir.

2358. Studium discendi voluntate, quae cogi non potest, constat. [Quintiliano, Institutio Oratoria 1.3.8] O esforço de aprender depende da vontade, a qual não pode ser coagida.

2359. Studium fallit laborem. O entusiasmo engana o esforço.

2360. Studium generat studium, ignavia ignaviam. [S.Crisóstomo / Manúcio, Adagia 1395] Dedicação produz dedicação; preguiça produz preguiça. O costume faz o hábito. VIDE: Studium studium generat, ignavia ignaviam.

2361. Studium immane loquendi. [Ovídio, Metamorphoses 5.678] Um desejo insaciável de falar.

2362. Studium placendi. O desejo de agradar.

2363. Studium quid inutile tentas? [Ovídio, Tristia 4.10.21] Por que te dedicas a esse esforço inútil?

2364. Studium sine calamo somnium. [Buffalo Medical Journal, ano 1958, p.459] Estudar sem ter uma caneta na mão é sonho.

2365. Studium studium generat, ignavia ignaviam. [Grynaeus 202] Esforço gera esforço, preguiça gera preguiça. VIDE: Studium generat studium, ignavia ignaviam.

2366. Stulta credulitas. [Fedro, Fabulae 2.4.26] A tola credulidade. A credulidade é tola.

2367. Stulta enim est huiuscemodi interrogatio. [Vulgata, Eclesiastes 7.11] Semelhante pergunta não é sábia.

2368. Stulta stultus loquitur. [Grynaeus 274] O tolo diz tolices. Falou o boi e disse mu. VIDE: Stultus stulta loquitur.

2369. Stulta superbia ridetur ab omnibus. [Epígrafe de Fábula de Fedro 5.7 / Rezende 6473] A vaidade tola é ridicularizada por todos.

2370. Stultam esse meditationem futuri mali, aut fortasse ne futuri quidem. [Cícero, Tusculanae Disputationes 3.15] É loucura pensar em um mal futuro, que talvez nem mesmo venha existir.

2371. Stulte, quid egisti? [Marcial, Epigrammata 3.85.3] Insensato, que fizeste?

2372. Stulte, quid est somnus, gelidae nisi mortis imago? [Ovídio, Amores 2.9.41] Ó tolo, que é o sono senão a imagem da gélida morte? VIDE: Consanguineus leti sopor. Mors somno similis est. Mortis imago et simulacrum somnus. Mortis imago sopor. Nihil est morti tam simile, quam somnus. Somnus mortis imago.

2373. Stulte satietas antefertur vitae. [Pereira 111] É tolice considerar-se a fartura mais importante do que a vida. Morra Marta, e morra farta.

2374. Stulte verebor ipse cum faciam deos. [Sêneca, Octavia 449] Será estupidez temer os deuses, se eu mesmo os crio.

2375. Stulti dum veniunt emptores, tunc fora prosunt. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 113] Quando compradores tolos chegam, então a feira dá lucro. Há sempre feira, quando o tolo desce à eira. VIDE: Lucrificare forum solet adventus fatuorum. Quando forum tangunt stulti, res venditur omnis.

2376. Stulti ea quae sibi sunt noxia cupient. [Vulgata, Provérbios 1.22] Os insensatos cobiçarão as coisas que lhes são nocivas.

2377. Stulti est aliena curare, sua neglegere. É tolice preocupar-se com o alheio e descuidar do próprio. VIDE: Ridiculum est, cum sua quis ignoret, aliena curare.

2378. Stulti est compedes, licet aureas, amare. [Henderson 419] É tolice amar grilhões, ainda que sejam de ouro. Renego de grilhões, ainda que sejam de ouro. Stulti est compedes suas, quamvis aureas, amare. [Manúcio, Adagia 576]

2379. Stulti morantur quocumque sub axe morantur. [Swenska Ordsprak 115] Tolos continuam tolos, em qualquer região em que estejam. Asno que a Roma vá, asno volta de lá. Burro que vai a Santarém, burro vai e burro vem. VIDE: Animum debes mutare, non caelum. Caelum, non animum, mutant, qui trans mare currunt. Ignarus rediit Romam deductus asellus.

2380. Stulti non indigent tintinnabulis. [Bebel / Binder, Thesaurus 3208] Tolos não precisam de guizos. Pela obra se conhece o obreiro. Pelo riso se conhece o tolo.

2381. Stulti prope omnes. [Horácio, Sermones 2.3.32] Quase todos somos insensatos. Todos manquejam de um pé.

2382. Stulti qui crescunt, stulti sunt quando senescunt. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 79] Os tolos que crescem, são tolos quando envelhecem. Cãs não dão sabedoria. VIDE: A teneris consuescere, multum est. Altius praecepta descendunt, quae teneris imprimuntur aetatibus. Cani indicium sunt temporis, non sapientiae. Canities non affert sapientiam. Quos pueri mores didicere, tenent seniores. Senectus haud verecundos facit. Senectus non repellere solet stultitiam. Sensus, non aetas, invenit sapientiam.

2383. Stulti sunt innumerabiles. [Erasmo / The Routledge Dictionary of Latin Quotations 113] Os tolos são incontáveis. Os tolos crescem sem ser regados. Se burrice pagasse imposto, o país estaria rico. VIDE: Stultorum infinitus est numerus.

2384. Stulti timent fortunam, sapientes ferunt. [Publílio Siro] Os néscios temem a sorte, os sensatos a suportam.

2385. Stulti vita ingrata est, trepida est, tota in futurum fertur. [Sêneca, Epistulae Morales 15] A vida do insensato é ingrata, é agitada, está toda voltada para o futuro.

2386. Stultissimum quippe est docere, quod noverit ille quem doceas. [S.Jerônimo, Epistulae 53.7] É grande tolice ensinar aquilo que a pessoa a quem se ensina já sabe. Não ensines o padre-nosso ao vigário.

2387. Stultissimus est qui hominem aut ex veste aut ex condicione aestimat. [Sêneca, Epistulae Morales 47.16] É extremamente tolo quem julga um homem pelo seu traje ou por sua condição. VIDE: Stultus est qui hominem aut ex veste, aut ex conditione aestimat.

2388. Stultitia ad sapientiam erepit, sapientia in stultitiam non revolvitur. [Sêneca, Epistulae Morales 76.19] A ignorância pode subir até a sabedoria, mas a sabedoria não retorna à ignorância.

2388a. Stultitia alterius sperare ex morte salutem. É tolice, da morte de outrem esperar a sua salvação.

2389. Stultitia est contagiosa. [Gaal 1190] A tolice é contagiosa. Um louco é capaz de fazer cem loucos.

2390. Stultitia est, cui bene esse licet, eum praeverti litibus. [Plauto, Persa 812] É tolice quem pode ficar tranqüilo procurar disputas.

2391. Stultitia est ei te esse tristem, cuius potestas plus potest. [Plauto, Casina 181] É tolice ficares zangado com alguém que tem mais poder que tu.

2392. Stultitia est facinus magnum timido cordi credere. [Plauto, Pseudolus 571] É tolice confiar um grande empreendimento a um coração tímido.

2393. Stultitia est insectari, quem di diligunt. [Publílio Siro] É tolice atacar a quem os deuses amam. Stultitia est insectari, quem omnes diligunt. É tolice atacar a quem todos amam.

2394. Stultitia est morte alterius sperare salutem. [Disticha Catonis 4.14 / DAPR 462] É tolice esperar a salvação pela morte de outrem. Quem morte alheia espera, a sua lhe chega.

2395. Stultitia est quaestus impudentiae. [Fedro, Fabulae 1.14.18] A falta de juízo é uma fonte de lucro para a falta de vergonha. O tolo faz o jantar, o esperto come-o.

2396. Stultitia est timore mortis mori. Venit qui occidet. Exspecta. [Sêneca, Epistulae Morales 70.8] É tolice morrer de medo da morte. Virá quem matará. Aguarda.

2397. Stultitia est venatum ducere invitas canes. [Plauto, Stichus 144] É tolice levar à caça cães que não querem ir. VIDE: Incommodum admodum est invitis iumentis quadrigas agere. Invitis canibus venari. Invitis canibus venari haud facile est. Stultum est invitis canibus venari.

2398. Stultitia maxime soror est malitiae. [Sófocles / Tosi 407] A insensatez é, sem dúvida, irmã da malvadeza.

2399. Stultitia plerumque exitio est. [Epígrafe de Fábula de Fedro 1.19 / Rezende 6477] A insensatez geralmente leva à ruína.

2400. Stultitiae est aliorum vitia cernere, oblivisci suorum. [Cícero, Tusculanae Disputationes 3.73] É próprio da insensatez apontar os defeitos dos outros e esquecer-se dos próprios. O macaco vê o rabo da cutia, mas não vê o seu. VIDE: Alterius vitium acute cernis, et tua non vides. Plus in alieno quam in suo negotio vident homines

Ao Topo