DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS
Compilado por HENERIK KOCHER
Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas
A B C D E F G H I L M N O P Q R S T U VZ
S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 S9 S10 S11 S12 S13 S14 S15
S11: 2001-2200
2001. Sola virtus fortunatissimos potest facere. [Apuleio, De Dogmate Platonis 2] Só a virtude pode fazer os homens completamente felizes. VIDE: ●Solae faciunt virtutes beatum.
2002. Sola virtus homines honestat; haec est perennis unda nobilitatis, honoris, gloriae. [Luigi Angeli, Memorie Storiche 127] Só a virtude dignifica os homens; ela é um perene mar de nobreza, de honra, de gloria.
2003. Sola virtus invicta. [Divisa] Só a virtude é invicta.
2004. Sola virtus nobilitat. [Divisa] Só a virtude enobrece. ●Sola virtus, non maiorum sanguis, verae nobilitatis firmum est argumentum. Somente a virtude, não o sangue dos antepassados, é prova de nobreza. ■A nobreza adquire-se vivendo, não nascendo. ■Deixemos pais e avós, por nós mesmos sejamos bons. VIDE: ●Datur meritis maiorum nulla gloria. ●Magis virtus quam genus nobilitatem efficit. ●Nobilis est ille, quem nobilitat sua virtus. ●Nobilis est ille, quem nobilitavit sua virtus; degener est ille, quem virtus nulla beavit. ●Nobilitatis virtus non stemma character. ●Non genus virum ornat. ●Nostra nos virtute decet, non sanguine niti. ●Sola nobilitas virtus. ●Virtus sola nobilitat. ●Virtus, non stemma. ●Virtute decet, non sanguine niti.
2005. Sola virtus praestat gaudium perpetuum, securum. [Sêneca, Epistulae Morales 27.3] Só a virtude oferece prazer permanente, tranqüilo. ●Sola virtus gaudium perpetuum. [DAPR 824] Só a virtude é prazer permanente.
2006. Sola virtus triumphat. [Divisa] Só a virtude triunfa.
2007. Solacium affert dolore affecto eodem dolore laborantium participatio. [Apostólio 20.17] Traz conforto a quem foi atingido por uma desgraça a participação dos que sofreram com a mesma desgraça. ■Mal de muitos consolo é. VIDE: ●Solacium est miseris socium habere malorum.
2008. Solacium est miseris socios habere Penates. [Rezende 6406] É consolo dos desgraçados terem os deuses por companheiros.
2009. Solacium est miseris socium habere malorum. [Rezende 6407] É consolo para os desgraçados terem um companheiro de infortúnio. ■Mal de muitos consolo é. ■Mal de muitos gozo é. ●Solacium est miseris socios habere poenarum. ●Solacium est miseris socios habere in tormentis. É consolo dos infelizes terem companheiros nos sofrimentos. ●Solacium est miseris socios habere malorum; sed non minus ardebunt, qui cum multis ardent. É consolo para os infelizes terem companheiros de sofrimentos, mas não se queimarão menos os que são queimados junto com muitos. VIDE: ●Calamitatum habere socios miseris est solacio. ●Commune naufragium, omnibus est consolatio. ●Commune naufragium, omnibus solacium. ●Commune naufragium omnibus solatio est. ●Consolatio miserorum est habere socios. ●Gaudium est miseris socios habere poenarum. ●Magna consolatio est patientis, si secum habeat condolentem. ●Solamen miseris socios habuisse malorum. ●Solamen miseris socios habuisse doloris.
2010. Solacium grande est cum universo una rapi. [Publílio Siro] É um grande consolo arruinar-se junto com todos. ■Mal de muitos consolo é. VIDE: ●Solamen miseris socios habuisse malorum.
2011. Solae faciunt virtutes beatum. [Macróbio, In Somnium Scipionis 1.8.3] Só as virtudes fazem o homem feliz. VIDE: ●Sola virtus fortunatissimos potest facere
2012. Solam divi Augusti mentem tantae molis capacem. [Tácito, Annales 1.11] Só a mente do divino Augusto seria capaz de obra tão grande. VIDE: ●Nec unius mentem esse tantae molis capacem.
2013. Solamen miseris socios habuisse malorum. [Espinosa, Ethica 4.57] É consolo para os desgraçados terem um companheiro de infortúnio. ■Mal de muitos consolo é. ■Mal de muitos gozo é. ●Solamen miseris socios habuisse doloris. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi] VIDE: ●Calamitatum habere socios miseris est solacio. ●Commune naufragium, omnibus est consolatio. ●Commune naufragium, omnibus solacium. ●Commune naufragium omnibus solatio est. ●Consolatio miserorum est habere socios. ●Dulce est miseris socios habuisse doloris. ●Gaudium est miseris socios habere poenarum. ●Magna consolatio est patientis, si secum habeat condolentem. ●Solacium grande est cum universo una rapi
2014. Solamen, triste solamen. Consolo, triste consolo.
2015. Sole orto spes; descendente pax. [Inscrição em relógio solar] Sol nascente, esperança; poente, a paz.
2016. Sole splendidior veritas. [S.W.Wilby, How to Speak Latin 200] A verdade brilha mais que o sol.
2017. Solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vita tollunt. [Cícero, De Amicitia 13] Parece tirarem o sol do mundo os que tiram a amizade de sua vida.
2018. Solem fugatis nubilis reduci. [Branco 334] Afastadas as nuvens, o sol retorna. ■Depois da tempestade, vem a bonança. VIDE: ●Blandi post nubila soles. ●Clarior est solito post maxima nubila Phoebus. ●Gratus est sollicito post maxima nubila Phoebus. ●Imbribus obscuris succedunt lumina solis. ●Nubilo serena succedunt. ●Phoebum post nubila irradiare. ●Post maxima nubila Phoebus. ●Post nebulas Phoebus. ●Post nubila, Phoebus.
2019. Solem quis dicere falsum audeat? [Virgílio, Georgica 1.463] Quem ousaria dizer que o sol é falso?
2020. Solem suum (Deus) oriri facit super bonos et malos. [Vulgata, Mateus 5.45] O seu sol Deus faz brilhar sobre os bons e sobre os maus. ■O sol nasce para todos. VIDE: ●Cum sol oritur, cunctis oritur. ●Deus pluit super bonos et malos, et solem suum orire facit super iustos et iniustos. ●Sitis filii Patris vestri qui in caelis est, qui solem suum oriri facit super bonos et malos, et pluit super iustos et iniustos. ●Sol omnibus lucet.
2021. Solemne est contrahentibus se ipsos decipere. [Rezende 6412] Para os noivos é uma solenidade enganarem-se reciprocamente. ■Com verdade ou com mentira, casou a velha a sua filha.
2022. Solent extrema facere securos mala. [Sêneca, Oedipus 386] Os males extremos costumam fazer os resignados.
2023. Solent mendaces luere poenas maleficii. [Fedro, Fabulae 1.17.1] Os mentirosos geralmente recebem a punição pelo malefício.
2024. Solent pares facile congregari cum paribus. [Amiano Marcelino, Noctes Atticae 28.1.53] Os iguais costumam reunir-se com facilidade com seus iguais. ■Lé com lé, cré com cré, cada um com os da sua ralé. ■Cada um procura o seu semelhante. ■Cada ovelha com sua parelha. ■Aves da mesma pena andam juntas. VIDE: ●Assidet usque graculus graculo. ●Aves discolores raro simul volitant. ●Concolores aves facillime congregantur. ●Graculus graculo assidet. ●Graculus graculo, pica picae sociatur. ●Monedulae semper monedula assidet. ●Pares cum paribus facillime congregantur. ●Pares cum paribus maxime congregantur. ●Parium cum paribus facilis congregatio est. ●Prope graculum saepe alter astat graculus. ●Semper graculus cum graculo. ●Semper graculus assidet graculo. ●Volatilia ad sibi similia conveniunt.
2025. Solent primo quae sunt neglecta nocere. [Dionísio Catão, Disticha 4.9] As coisas no início negligenciadas costumam causar prejuízos.
2026. Solet a despectis par referri gratia. [Fedro, Fabulae 3.2.1] A gentileza costuma ser devolvida na mesma moeda pelos desprezados. VIDE: ●Par pari refertur.
2027. Solet aliud sentire, aliud loqui. Costuma sentir uma coisa, dizer outra. ■É um homem de duas caras. VIDE: ●Solet enim aliud sentire et loqui.
2028. Solet cibus, cum sumitur, tacitos efficere, potus loquaces. [Macróbio, Saturnalia 7.1] O alimento, ao ser tomado, nos torna silenciosos, porém a bebida nos torna loquazes.
2029. Solet enim aliud sentire et loqui. [Cícero, Ad Familiares 8.1] Ele costuma pensar uma coisa e dizer outra.
2030. Solet esse in dubiis, pro consilio, temeritas. [Publílio Siro] Nos momentos difíceis a temeridade costuma substituir a prudência.
2030a. Solet fortuna, quos plurimis beneficiis ornavit, ad duriorem casum reservare. [Incerti Auctoris De Bello Alexandrino 25] A fortuna costuma reservar para sorte mais dura aqueles que honrou com muitos benefícios.
2031. Solet hora, quod multi anni abstulerunt, reddere. [Publílio Siro] Costuma uma única hora devolver o que muitos anos tiraram. ■O que não acontece num ano, acontece num minuto. VIDE: ●Accidit in puncto quod non contingit in anno. ●Accidit uno puncto quod non speratur in anno. ●Quod donare mora nequit annua, dat brevis hora. ●Quod praestare mora nequit annua, dat brevis hora. ●Saepe dat una dies quod non evenit in anno. ●Saepe dat una dies quod totus denegat annus.
2032. Solet laetitia arcana mentis aperire. [S.Gregório / Bernardes, Luz e Calor 1.148] A alegria costuma descobrir os segredos do coração.
2033. Solet sequi laus, cum viam fecit labor. [Publílio Siro] A glória costuma chegar, quando o trabalho abriu o caminho. ■Não há honra sem trabalho. VIDE: ●Gloria labores sequitur. ●Labor gloriae pater. ●Labores pariunt honores.
2034. Soli Deo competit hoc vox: meum. [Filo Hebreu / Bernardes, Luz e Calor 1.219.27] A palavra ‘meu’ só a Deus compete.
2035. Soli Deo gloria. [Divisa] Glória ao Deus único. ●Soli Deo gloria et honor. [Divisa] Glória e honra ao Deus único. ●Soli Deo honor et gloria in saecula saeculorum. [Vulgata, 1Timóteo 1.17] Ao Deus único, honra e glória para sempre.
2035a. Soli Deo immortali, invisibili, qui dedit velle et perficere, sit laus et gloria, in sempiterna saecula saeculorum. [Agradecimento a Deus registrado pelo autor ao final de seu livro] Ao Deus único, invisível, que nos concedeu querer e realizar, louvor e glória, para sempre.
2036. Soli hoc sapienti contingit, ut nihil faciat invitus, nihil dolens, nihil coactus. [Cícero, Paradoxa 34] Só ao homem sábio acontece de nada fazer sem vontade, nada insatisfeito, nada obrigado. VIDE: ●Sapiens nihil facit invitus, nihil dolens, nihil coactus.
2037. Soli lumen inferre. [Henderson 415] Levar luz para o sol. ■Levar água ao mar. ■Levar ferro a Biscaia. ■Ensinar padre-nosso ao vigário. ●Soli lumen dare. VIDE: ●Alcinoo poma dare.
2038. Solidissima corporis pars est quam frequens usus agitavit. [Sêneca, De Providentia 4.12] O mais forte membro do corpo humano é o que o uso constante movimentou.
2039. Solis defectio. O eclipse do sol. ●Solis labor.
2040. Solis et umbrae concordia. [Inscrição em relógio solar] A união do sol e da sombra.
2041. Solis medicis licet impune occidere. [Grynaeus 212] Só aos médicos é permitido matar impunemente. ■Os erros do médico, a terra os cobre.
2042. Solis occasus. O pôr do sol.
2043. Solis ortus. O nascimento do sol.
2044. Solis par hominis cursus fit, meta sed impar: si cadit ille redit, si cadit iste perit. [L.DeMauri, 500 Proverbi e Motti Latini 367] A órbita do sol é igual à do homem, mas o destino é diferente: se aquele desce, volta; se este desce, morre.
2044b. Solis poëtis licet insanire. Só aos poetas é permitido dizer coisas loucas.
2045. Solis putatis esse mentulas vobis? [Catulo, Carmina 37.3] Julgais que só vós sois machos?
2046. Solis radio putem scriptum, ita claret. [Tertuliano, De Ressurrectione Carnis 47] Brilha tanto, que julgo ter sido escrito com um raio de sol.
2047. Solitario difficilis vita. [Aristóteles, Ethica 1.9.10 / Busarello 324] Para o solitário a vida é difícil.
2048. Solitudinem faciunt, pacem appellant. Fazem um deserto, e dizem que é paz. VIDE: ●Ubi solitudinem faciunt, pacem appellant.
2049. Solitudinem quaerit, qui vult cum innocentibus vivere. [DM 27] Procura a solidão quem quer viver com inocentes. ■Não há homem sem senão.
2050. Solitudo caeli ianua. [Inscrição num Mosteiro de Trapistas / Busarello 325] A solidão é a porta do céu.
2050a. Solicitudo cor devorat, et nihil prodest. [E.Lubin, Clavis Graecae Linguae 423] A preocupação desgasta o coração, e não melhora nada.
2051. Solitudo est mater sollicitudinis. A solidão é a mãe da inquietação. VIDE: ●Est solitudo mater sollicitudinis.
2052. Solitudo placet Musis, urbs est inimica poëtis. [Petrarca, De Secreto Conflictu Curarum Mearum, Liber 2 / Carvalho 72] A solidão apraz às musas; a cidade é inimiga dos poetas.
2053. Solius affatus est sermo dimidiatus, sed cum auditur reliquus, tunc res aperitur. [Walther 13150 / Tosi 1126] A fala de uma só das partes é meio discurso, mas, quando se ouve a outra parte, a questão se esclarece. VIDE: ●Audi alteram partem. ●Audi et alteram partem. ●Audi partem alteram. ●Audiatur et altera pars. ●Et altera pars audiatur. ●Iudicium differ, partes dum audiveris ambas. ●Iudicium ne fer si non sunt ambo locuti. ●Ne iudex fueris, partes ni audiveris ambas. ●Ne rem defini, nisi partem audieris utramque.
2054. Solius est proprium scire futura Dei. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 147] Só a Deus pertence conhecer o futuro. ■O futuro a Deus pertence. VIDE: ●Cursus fatorum nescit mens ulla virorum; solius est proprium scire futura Dei. ●Fruere praesentibus; futura diis committe! ●Praesentia scire fas homini; solique Deo praescire futura. ●Solus Deus futura novit.
2055. Sollertia capiuntur quae alioqui capi nequeant. [Apostólio 8.99] Conseguem-se pela astúcia as coisas que não se podem conseguir de outro modo. ■Se não basta a pele do leão, põe uma de raposa. VIDE: ●Ars compensabit, quod vis tibi magna negabit. ●Dolo pugnandum dum quis par non est armis. ●Ingenium superat vires.
2056. Sollicitae mentes speque metuque pavent. [Ovídio, Fasti 3.362] Os espíritos desassossegados tremem tanto de esperança como de medo.
2057. Sollicitae tu causa, pecunia, vitae. [Propércio, Elegiae 3.7.1] Ó dinheiro, tu és a causa da vida cheia de cuidados. VIDE: ●Ergone sollicitae tu causa, pecunia, vitae es?
2058. Sollicitudine non pigri. [Vulgata, Romanos 12.11] No cuidado que deveis ter, não sejais preguiçosos.
2059. Sollicitudines et vigiliae inimici sunt naturae. [VES 92] As preocupações e as vigílias são inimigas da natureza.
2060. Sollicitudines exedunt animos. As preocupações arruínam os espíritos. VIDE: ●Aegritudines exedunt animos. ●Aegritudines exedunt homines. ●Exedunt animos maerores.
2061. Sollicitudo cor devorat, neque quidquam prodest. [Schrevelius 1175] A preocupação devora o coração, mas não ajuda em nada.
2062. Solo cedere solent ea quae aedificantur aut seruntur. [Digesta 41.1.9.1] Costumam pertencer ao solo as coisas que nele se edificam ou semeiam. ●Solo cedit quod solo implantatur. [Black 1640] Pertence ao solo o que nele se planta. ●Solo cedit quod solo inaedificatur. [Black 1640] Pertence ao solo o que nele se edifica.
2063. Solo, salo, caelo potentes. [Divisa / Rezende 6419] Poderosos na terra, no mar, no céu.
2064. Solo vomere terra proscinditur; sed ut hoc fieri possit, etiam cetera aratri membra sunt necessaria. [S.Agostinho, De Civitate Dei 16.2.3] A terra é cortada somente pela relha do arado, mas para que isso aconteça, todas as outras peças do arado são necessárias.
2065. Solum bellum gignit pacem. Somente a guerra produz a paz. ■A boa guerra faz a boa paz. VIDE: ●Pacis tempore, cogitandum de bello. ●Qui desiderat pacem, praeparet bellum. ●Si pace frui volumus, bellum gerendum est. ●Si vis pacem, para bellum. ●Spes pacis affulget, cum serio bellum geritur. ●Suscipienda quidem bella sunt ob eam causam, ut sine iniuria in pace vivatur. ●Tempore pacis cogitandum de bello.
2066. Solum certum nihil esse certi. A única coisa certa é que não há nada certo. ■Neste mundo tudo depende da sorte. ●Solum certum nihil esse certi, et homine nihil miserius aut superbius. [Plínio Antigo, Naturalis Historia 2.25] A única coisa certa é que não há nada certo e que não há nada mais miserável e mais soberbo que o homem. VIDE: ●Hoc unum certum est, nihil esse certi. ●Quid igitur erit verum? Fortassis hoc unum, nihil esse certi.
2067. Solum genitale. [Codex Theodosiani 10.19.7] O solo natal. VIDE: ●Genitale solum. ●Natale solum. ●Natalia arva.
2068. Solummodo hoc inveni, quod fecerit Deus hominem rectum, et ipse se infinitis miscuerit quaestionibus. [Vulgata, Eclesiastes 7.30] O que eu unicamente achei foi que Deus criou o homem reto, e que ele mesmo se meteu em infinitas questões.
2069. Solus cum fatur, quasi nullus homo reputatur. [Suringar, Glossarium 61; Walther 29987 / Tosi 1057] O homem, quando fala sozinho, é considerado como ninguém. ■Um e nenhum, tudo é um. VIDE: ●Unus homo nihil est: dicto non credimus uni. ●Unus vir, nullus vir.
2070. Solus cum sola in lecto non praesumitur orare Pater Noster. [Eiselein 141] Um homem sozinho com uma mulher sozinha na cama, não se presume rezarem o padre-nosso.
2071. Solus currens vicit. [Grynaeus 706] Só venceu quem correu. ■Quem não anda, não ganha.
2072. Solus Deus facit heredem, non homo. [Jur / Black 1640] Só Deus faz o herdeiro, o homem não. ●Solus Deus heredem facere potest. [Ranulph de Glanville, De Legibus Angliae 7.1] Só Deus pode fazer o herdeiro. VIDE: ●Deus solus heredem facere potest. ●Heredem Deus facit, non homo.
2073. Solus Deus futura novit. [John Collins, Dictionary of Spanish Proverbs 112] Só Deus sabe o que vai acontecer. ■O futuro a Deus pertence. ■O futuro é segredo de Deus. VIDE: ●Cursus fatorum nescit mens ulla virorum; solius est proprium scire futura Dei. ●Solius est proprium scire futura Dei.
2074. Solus dives, solus beatus est, qui avaritiae ceterisque cupiditatibus imperat. Só é rico e feliz quem domina a cobiça e as demais ambições.
2075. Solus homo ex tot animalium generibus rationis est particeps. [Cícero, De Legibus 1.7.22, adaptado] O ser humano é o único, de tantos gêneros de seres vivos, que participa da razão. ●Solus homo inter animantes rationis est particeps.
2076. Solus metus cohibet quos fides promissa non retinet. [Cassiodoro / Bernardes, Nova Floresta 1.432] Só o medo coíbe aos que a lealdade prometida não sustenta.
2077. Solus non est quem diligant dii. [Terêncio, Andria 973] Não está só aquele a quem os deuses amam. ■Com Deus adiante, o mar é chão.
2078. Solus sapiens, et virtuti addictus hominis nomine dignus. [Lactâncio Firmiano / Bernardes, Nova Floresta 3.543] Só quem é sábio e dedicado à virtude é digno do nome de homem.
2079. Solus sapiens scit amare, solus sapiens amicus est. [Sêneca, Epistulae Morales 81.12] Só o sábio sabe amar, só o sábio é amigo.
2080. Soluta oratione. Em prosa.
2080a. Solutio debiti amicitiam non turbat. [Bernolák 288] Pagamento de dívida não perturba a amizade. ■Quem paga suas dívidas sua fortuna aumenta.
2081. Solutio dilata tandem urgebitur. [Gaal 227] Pagamento adiado finalmente será cobrado. ■O diferido não está perdido. VIDE: ●Dilatio non est ablatio, et quod differtur non aufertur. ●Quidquid videtur dimissum esse, dilatum est. ●Quod differtur, non aufertur.
2082. Solutio est prestatio eius quod in obligatione est. [Jur] Pagamento é a prestação daquilo que é objeto da obrigação.
2083. Solutio super unguem. [Brewer, Dictionary of Phrase and Fable] Pagamento à vista.
2084. Solutione eius quod debetur, tollitur omnis obligatio. [Jur] Toda obrigação se extingue pelo pagamento daquilo que é devido. VIDE: ●Tollitur autem omnis obligatio solutione eius quod debetur, vel si quis, consentiente creditore, aliud pro alio solverit.
2084a. Soluto iure dantis solvitur et ius accipientis. [Julien-Michel Dufour, Code Civil des Français 155] Extinto o direito do concedente, extingue-se o direito do recipiente. VIDE: ●Resoluto iure concedentis resolvitur ius concessum. ●Resoluto iure concedentis resolvitur ius accipientis.
2085. Solve aes alienum, et quod te cruciat scies. [Pereira, 116] Paga a dívida e saberás o que te faz sofrer. ■Paga o que deves, sararás do mal que tens. ■Quem paga o que deve, aumenta o que é seu.
2086. Solve calceamentum tuum de pedibus tuis: locus enim in quo stas, terra sancta est. [Vulgata, Êxodo 3.5] Tira os sapatos de teus pés, porque o lugar em que estás é uma terra santa. ●Solve calceamentum pedum tuorum: locus enim in quo stas, terra sancta est. [Vulgata, Atos 7.33] ●Solve calceamentum tuum de pedibus tuis: locus enim in quo stas, sanctus est. [Vulgata, Josué 5.16].
2087. Solve et repete. [Jur] Paga e depois pede o reembolso. VIDE: ●Indebiti soluti repetitio
2088. Solve metus; feret haec aliquam tibi fama salutem. [Virgílio, Eneida 1.463] Afasta as tuas preocupações; a tua fama contribuirá para tua salvação.
2089. Solve senescentem mature sanus equum. [Horácio, Epistulae 1.1.8] Tem o bom-senso de desatrelar o cavalo que envelhece.
2090. Solvere diffidit nodum, qui diffidit ense. [Jogo de palavras / Binder, Thesaurus 3178] Desistiu de desfazer o nó quem o cortou com a espada.
2091. Solvere et compensare paria sunt. [Jur] Pagar e compensar se equivalem.
2092. Solvi non potest aliud pro alio invito creditore. [Jur / Rezende 6427] Uma coisa não pode ser paga com outra sem o consentimento do credor.
2092. Solvit ad diem. [Jur] Pagou no dia certo.
2093. Solvitur acris hiems. [Horácio, Carmina 1.4.1] O severo inverno está derretendo.
2094. Solvitur ambulando. Esclarece-se andando. (=A experiência esclarecerá a dúvida).
2095. Somne, quies rerum, placidissime, Somne, deorum, pax animi, quem cura fugit, qui corpora duris fessa ministeriis mulces reparasque labori! [Ovídio, Metamorphoses 11.623] Ó sono, repouso dos seres, ó sono, tu, que és o mais tranqüilo dos deuses, ó paz da alma, de quem o cuidado foge, tu que reconfortas os corpos cansados das duras tarefas e lhes dás novas forças para o trabalho!
2096. Somnia extollunt imprudentes. [Vulgata, Eclesiástico 34.1] Os sonhos dão asas às fantasias dos imprudentes.
2097. Somnia ne cures, nam fallunt plurima plures. [DAPR 617] Não te preocupes com sonhos, pois a maioria deles engana muita gente. ■Sonhos são sonhos. ●Somnia ne cures, nam fallunt somnia plures. [Gaal 1558] ●Somnia ne cures, per somnia falluntur quam plures. VIDE: ●Nil somnia veri. ●Omnia somnia mendacia. ●Somniis non confidendum.
2098. Somnia ne cures, nam mens humana quod optat, dum vigilat, verum per somnum cernit id ipsum. [Dionísio Catão, Disticha 2.31] Não dês importância a sonhos, pois aquilo que a mente humana deseja quando está acordada, ela o vê durante o sono.
2099. Somniat ea quae vigilans voluit. [Pereira 101] Ele sonha com o que desejou quando estava acordado. ■De noite sonha no que de dia anda cuidando. VIDE: ●Ille somniat ea quae vigilans voluit.
2100. Somniis non confidendum. Não se deve confiar nos sonhos. VIDE: ●Somnia ne cures, nam fallunt plurima plures.
2101. Somnium narrare vigilantis est, et vitia sua confiteri sanitatis indicium est. [Sêneca, Epistulae Morales 53.8] Só quem está acordado pode contar seu sonho, e confessar seus erros é sinal de sanidade.
2102. Somno, esca, potu, nemo carere potest. [Gaal 392] Ninguém pode ficar sem dormir, comer e beber. ■Sem comer e sem beber, não há prazer. VIDE: ●Praecipito mihi, me postquam satiaveris esca.
2103. Somnum ne rumpe leoni. [Vincenzo Scarcella, Adagi 42] Não interrompas o sono do leão. ■Não despertes o cão que dorme. VIDE: ●Canem sopitum ne excita. ●Lites mortuae non sunt suscitandae. ●Malum bene conditum ne moveris. ●Non expedit concutere felicem statum.
2104. Somnus domat famem malorum pessimum. [Manúcio, Adagia 649] O sono vence a fome, que é o pior dos males. VIDE: ●Esurienti vulpi somnus obrepit. ●Vulpi esurienti somnus obrepit.
2105. Somnus donum divum gratissimum. O sono é a mais agradável dádiva dos deuses.
2106. Somnus est frater mortis. [DAPR 616] ■O sono é irmão da morte. VIDE: ●Consanguineus leti sopor. ●Somnus mortis imago.
2107. Somnus meridianus assuetis non est denegandus. [Nenter 98] A quem está acostumado, não se deve negar o sono do meio-dia.
2108. Somnus mortis imago. [DAPR 811] O sono é o retrato da morte. VIDE: ●Consanguineus leti sopor. ●Mors somno similis est. ●Mortis imago et simulacrum somnus. ●Mortis imago sopor. ●Nihil est morti tam simile, quam somnus. ●Stulte, quid est somnus, gelidae nisi mortis imago?
2109. Somnus nimius corpus enervat, hominesque stupidos reddit. [Nenter 96] O sono excessivo enfraquece o corpo, e torna estúpidos os homens.
2110. Somnus pomeridianus infantibus, senibus et debilibus non denegandus est. [Nenter 96] O sono da tarde não deve ser negado nem às crianças, nem aos velhos, nem aos debilitados.
2111. Somnus sollicitas deficit ante domos. [Tibulo, Elegiae 3.20.4] O sono se afasta das casas onde há preocupações. ■Quem tem cuidados, não dorme.
2112. Somnus statim post cenam initus noxius est. [Nenter 96] Faz mal o sono iniciado imediatamente após o jantar.
2113. Sontibus parent boni. [Sêneca, Hercules Furens 252] Os bons obedecem aos maus.
2114. Sonus geminas mihi circumit aures. [Estácio, Silva 4.4.26] Circula um ruído em volta de minhas duas orelhas. ■Minhas orelhas estão ardendo.
2115. Sopitos deludunt somnia sensus. [Virgílio, Eneida 10.643] Os sonhos zombam dos sentidos adormecidos.
2116. Sopitos ne suscitaveris ignes. [Rezende 6430] Não atices o fogo adormecido. ■Não despertes o cão que dorme. ●Sopitos suscitat ignes. [Virgílio, Eneida 5.743; 8.410] Ele está despertando o fogo adormecido. VIDE: ●Canem sopitum ne excita. ●Lites mortuae non sunt suscitandae. ●Malum bene conditum ne moveris.
2117. Sorbe quod ipse miscuisti. [Binder, Thesaurus 3182] Bebe o que tu mesmo preparaste. ■Quem fez seu angu, que o coma. VIDE: ●Colo quod aptasti, ipsi tibi nendum est. ●Compedes quas ipse fecit, ipsus ut gestet faber. ●Tibi, quod intristi, exedendum.
2118. Sordent prima quaeque, cum maiora sperantur. [Quinto Cúrcio, Historiae 10.10] Muito nos desagradam as coisas que temos, quando esperamos coisas melhores.
2119. Sordet honos formae nisi cui sapientia iuncta est. [Fabulae Aesopicae, Vulpis et Larva] Nada vale o louvor à beleza a que não está ligada a sabedoria. ■Beleza sem virtude é rosa sem cheio.
2120. Sordibus imbuti nequeunt dimittere sordes. [Gualterius Anglicus, Fabulae Aesopicae 38.11] Quem está envolvido em imundície não consegue livrar-se dela.
2121. Sordes vestium candidae mentis indicia sunt. [S.Jerônimo / S.Tomás de Aquino, Contra Impugnantes 3.1] Roupas humildes são indícios de mente cândida. ■Muitas vezes, a má folha esconde o melhor fruto. ●Sordidae vestes candidae mentis indicia sunt.
2122. Sordidus immundo scarabaeus stercore gaudet. [Swenka Ordsprak 118] O sujo escaravelho gosta do esterco imundo. ■Cada um tem seu gosto. ■Cada qual aprecia o cheiro do seu monturo. VIDE: ●Me mea delectant, te tua, quemque sua. ●Suum cuique bene olet fimetum. ●Suus cuique crepitus bene olet.
2123. Sorex suo perit indicio. [Moore 394] O rato se perde por sua própria revelação. ■Muita vez, se não fosse o galo cantar, gambá não achava a capoeira. ■Depois da mijada da cutia, o cachorro pega o faro. VIDE: ●Egomet meo indicio miser quasi sorex hodie perii. ●Lepus nidum suum prodit. ●Sui ipsius nidi indicium facit lepus. ●Suo ipsius indicio perit sorex.
2123a. Sorice iam plena censetur amara farina. [J.Wegeler, Philosophia Patrum 34] Quando o rato já está satisfeito, a farinha é considerada amarga. ■Barriga cheia, goiabada tem mofo. VIDE: ●Abundantia contemptum parit.
2124. Sors aequa merentes respicit. [Estácio, Thebaida 1.661] Uma sorte justa aguarda os merecedores.
2125. Sors aspera monstrat amicum. [Gualterius Anglicus, Fabulae Aesopicae 60.89] A adversidade mostra o amigo. ■Conhece-se o amigo certo na ocasião incerta. ■Na adversidade se conhece a amizade. ■Na necessidade se prova a amizade. ■No aperto e no perigo se conhece o amigo. ■O amigo fingido, conhecê-lo-ás no arruído. VIDE: ●Amicitia vera in calamitate agnoscitur. ●Amici probantur rebus adversis. ●Amicus certus in necessitate cernitur. ●Sincerae vere fidei amici praecipue in adversis rebus cognoscuntur.
2126. Sors bona, nihil aliud. [Divisa] Boa sorte, nada mais.
2127. Sors est sua cuique ferenda. [Manílio, Astronomicon 4.22] Cada qual deve suportar a sua sorte. ■Cada um carrega a sua cruz. VIDE: ●Sua cuique alea subeunda est.
2127a. Sors facit elatos. A sorte faz os nobres.
2128. Sors nulli negata est. [Gaal 220] A sorte não é negada a ninguém. ■Às vezes, vem o bem donde esperança não se tem.
2129. Sors omnia versat. [Divisa] A sorte revolve tudo. ■A fortuna é vária: hoje a favor, amanhã contrária. VIDE: ●Actutum fortunae solent mutari; varia vita est.
2129a. Sors sit amica tibi; paululum sapientia prodest. [F.V. y M.B., Colección de Refranes 288] Que a sorte te seja favorável, pois sabedoria pouco ajuda. ■Ventura te dê Deus, filho, que o saber pouco te basta. VIDE: ●Cui dei sunt propitii, lucrum ei obiciunt.
2130. Sorte patet misera, quae sit dilectio vera. [Bebel, Proverbia Germanica 347] Na sorte adversa, se vê qual é a amizade verdadeira. ■No aperto e no perigo se conhece o amigo. VIDE: ●Amicus certus in re incerta cernitur. ●Sors aspera monstrat amicum.
2131. Sorte sua quisque dives, si contentus. [Pereira 97] Todo indivíduo é rico, se está contente com sua sorte. ■Rico é quem se contenta com o que tem. ■Bem-aventurado é o que se contenta com o que tem. ] VIDE: ●Contentum suis rebus esse maximae sunt certissimaeque divitiae.
2132. Spargere porcis margaritas. [Rezende 4309] Atirar pérolas aos porcos. VIDE: ●Mittere margaritas ante porcos. ●Noli mittere margaritas ante porcos. ●Proicere margaritas ante porcos.
2133. Spargere voces in vulgum ambiguas. [Virgílio, Eneida 2.98] Disseminar boatos falsos entre o povo.
2134. Spartam nactus es, hanc orna. [Eurípides / Erasmo, Adagia 2.5.1] Tu conquistaste Esparta; trata de valorizá-la. (=Administra bem aquilo que conseguiste. Aproveita que a sorte está a teu favor). ●Spartam nactus, hanc adorna. ●Spartam nactus es, hanc adorna. ●Spartam nactus es, hanc exorna. ●Spartam nactus es, illam orna. ●Spartam quam nactus es, exorna. [Apostólio 9.89] ●Spartam quam nactus es, hanc orna. [Schottus, Adagia 68] ●Spartam sortitus es, hanc orna. [Erasmo, Institutio Principis Christiani 10.5] Valoriza a Esparta com que foste premiado. ●Spartam quisque suam fas est ornare. [Reusner, Epigrammata 3, Ad Philipum Georgium] .Cada um deve valorizar a sua Esparta. (=Cada um deve administrar bem o que lhe pertence). ●Spartam nactus es, hanc guberna. [Manúcio, Adagia 601] VIDE: ●Exorna Spartam quam sortitus es. ●Quam nactus es Spartam adorna.
2135. Spatia ultima vitae. [Juvenal, Satirae 10.267] Os últimos tempos da vida. Os últimos anos de vida.
2136. Spatio debilitatur amor. [Claudiano, Ad Olubrium 12] O amor enfraquece com a distância. ■Ausência aparta amor. ■Quem não aparece esquece. VIDE: ●Absens carens.
2137. Spatio brevi spem longam reseces. [Horácio, Carmina 1.11.6] Corta a esperança muito longa para um espaço pequeno.
2138. Spatium vitae est omnibus angustum et immutabile. O espaço da vida é limitado e imutável para todos. VIDE: ●Breve et irreparabile tempus omnibus est vitae.
2139. Spe meliori amittitur bonum. [DAPR 442] Na esperança do melhor perde-se o bom. ■O melhor é inimigo do bom.
2139a. Spe meliori vehor. [Divisa] Sou conduzido pela esperança do melhor.
2140. Spe metum tempera. [Sêneca, Epistulae Morales 13.12] Tempera teu medo com a esperança.
2141. Spe nemo ruet. [Divisa] Com esperança ninguém falhará.
2142. Spe non saginatur venter. [Erasmo, Colloquia Familiaria 2, adaptado] Barriga não se alimenta de esperança. ■Quem vive de esperança, morre de fome. VIDE: ●Qui spe aluntur, pendent, non vivunt.
2143. Spe suspensum aliquem tenere. [DAPR 41] Manter alguém preso por uma esperança.
2144. Species decipit. A aparência engana. ■As aparências enganam. ●Species decipit multos. A aparência engana muita gente. ●Species proba saepe fallit. A aparência honesta muitas vezes engana. ■Cara de mel, coração de fel. VIDE: ●Decipimur specie recti.
2145. Species furti ex bonis alterius invito domino quicquam largiri. [VES 127] É uma espécie de furto distribuir liberalmente dos bens alheios sem o consentimento do dono. VIDE: ●Furtum committit qui de alieno elargitur.
2146. Species generi derogat. [Jur] A espécie derroga o gênero. VIDE: ●Generi species derogat.
2147. Species mulieris exhilarat faciem viri sui. [Vulgata, Eclesiástico 36.24] A formosura da mulher alegra o rosto do marido.
2148. Speciosae plumae avem speciosam constituunt. [CODP 97] Belas penas fazem bela ave. ■A roupa faz o homem. ■Enfeitai o cepo, parecerá mancebo. ■Composta, não há mulher feia. VIDE: ●Causidicum vendit purpura. ●Vestis virum facit.
2149. Spectas, et tu spectaberis. [Moore 395] Tu olhas, e também serás olhado.
2150. Spectandum terminum vitae prius: tum iudicandum si manet felicitas. [Ausônio, Ludus Septem Sapientum, Solon 31] É preciso, primeiro, considerar o fim da vida, e, então, julgar se a felicidade persiste. ●Spectare vitae iubeo cunctos terminum. Rogo que todos considerem o fim da vida.
2151. Spectare suave est undas maris e litore. [Schottus, Adagia 627] É gostoso da praia apreciar as ondas do mar. ■Vista bela é olhar o mar e morar em terra. VIDE: ●In terra stantis pulcher conspectus in aequor. ●Litus ama, altum alii teneant.
2152. Spectatores, bene valete: plaudite, atque exsurgite. [Plauto, Truculentus 941] Espectadores, adeus: aplaudi e levantai-vos.
2153. Spectatores enim saepenumero plus vident quam lusores. [Bacon, De Clientibus] Os espectadores freqüentemente vêem mais que os jogadores. ■O espectador vê melhor que o jogador. ●Spectatorem saepe plus videre quam lusorem. [Bacon, De Amicitia 7] Muitas vezes o espectador vê mais que o jogador.
2154. Spectatores, fabula haec est acta: vos plausum date. [Plauto, Mostellaria 1151] Espectadores, esta comédia chegou ao fim: dai-me vossos aplausos. VIDE: ●Acta est fabula. ●Acta est fabula, plaudite!
2155. Spectatum veniunt, veniunt spectentur ut ipsae. [Ovídio, Ars Amatoria 1.99] Elas vêm para ver, como também para serem vistas. ■Quem quer ver quer ser visto.
2156. Spectatur in ignibus aurum. [Ovídio, Tristia 1.5.25] No fogo se conhece o ouro.
2157. Spectemur agendo. [Ovídio, Metamorphoses 11.120] Sejamos reconhecidos por nossas ações.
2158. Speculatores eius caeci omnes, nescierunt universi: canes muti non valentes latrare. [Vulgata, Isaías 56.10] As suas sentinelas estão todas cegas, todas se mostraram ignorantes: são uns cães mudos que não podem ladrar.
2159. Speculum caecus poscit. [Schottus, Adagia 322] O cego exige um espelho. ■Para quê cego com espelho?■Cágado, para quê botas, se tens as pernas tortas? VIDE: ●Calvus pectinem poscit. ●Quid caeco cum speculo? ●Quid caeco cum speculo et surdo cum lyra? ●Quid namque caeco cum speculo est commercii? ●Surdus tibicinem poscit.
2160. Speculum consulat ante suum. [Ovídio, Ars Amatoria 3.136] Que ele consulte antes seu espelho.
2161. Speculum cordis hominum verba sunt. [Cassiodoro, Variae 6.9.1 / Tosi 158] As palavras dos homens são o espelho de seu coração. ■Cada um fala como quem é. VIDE: ●Sermo animi est imago: qualis vir, talis est oratio.
2162. Speculum mentis est facies. ■O rosto é o espelho da alma. ●Speculum mentis est facies; serenitas faciei mansuetudinem forte designat eius animi. [Roswhita, Gallicanus 1.3.2] O espelho do espírito é o rosto; a serenidade do rosto casualmente indica a doçura de seu espírito. VIDE: ●Imago animi vultus, indices oculi. ●Qualis vultus erit, talia corda gerit.
2163. Speculum vitae. [Inscrição em relógio solar] (Eu sou) o espelho da vida.
2164. Spem metus sequitur. O medo é companheiro da esperança. VIDE: ●Quemadmodum eadem catena et custodiam et militem copulat, sic ista, quae tam dissimilia sunt, pariter incedunt: spem metus sequitur.
2165. Spem ponant avidi; solliciti metum. [Sêneca, Troades 400] Que os ávidos abandonem sua esperança, e os inquietos, o medo.
2166. Spem pretio non emo. [Terêncio, Adelphi 219] Eu não compro esperança. ■Não compro nem vendo ilusões. ■Não compro nabos em saco. VIDE: ●Ego spem pretio non emo.
2167. Spem reduxit. [Divisa de Nova Brunswick, Canadá] Restaurou a esperança.
2168. Spem retine: spes una hominem nec morte relinquit. [Dionísio Catão, Disticha 2.25] Mantém a esperança; a esperança é a única coisa que não abandona o homem, nem mesmo na morte. ■A esperança é a última que morre.
2169. Spem vultu simulat, premit altum corde dolorem. [Virgílio, Eneida 1.209] No rosto ele finge esperança, no coração esconde dor profunda. ■Faz das tripas coração.
2170. Spera in Deo. [Vulgata, Salmos 41.6] Espera em Deus.
2171. Sperando melius, fit vetus ipse lupus. [Rezende 6122] Até o lobo envelhece, enquanto espera por coisa melhor. ■De manhã em manhã, perde o carneiro a lã. VIDE: ●Semper nocuit differre paratis. ●Tolle moras; semper nocuit differre paratis.
2172. Sperandum est vivo; non est spes ulla sepultis. [Binder, Thesaurus 3190] O vivo é que tem de ter esperança; não há esperança para os mortos. ■Depois de morto, nem vinha nem horto.
2173. Sperandum est; melior cras forsan erit res. [Apostólio 10.15] É preciso ter esperança; talvez a situação amanhã fique melhor. VIDE: ●Melius cras forsan habebit.
2174. Sperant omnes quae cupiunt nimis. [Grynaeus 667] Todos esperam pelo que mais desejam. ■A esperança é o sonho do homem acordado.
2175. Sperat infestis, metuit secundis. [Horácio, Carmina 2.10.13] Na adversidade, tem esperança; na prosperidade, tem medo.
2176. Sperate, miseri; cavete, felices. [Oliver Goldsmith, The Vicar of Wakefield] Tende esperança, ó homens infelizes; tende cuidado, ó homens felizes. ■A roda da fortuna tanto anda como desanda.
2177. Speravi melius, quia me meruisse putavi. [Ovídio, Heroides 2.61] Eu esperava coisa melhor, pois julgava merecer.
2178. Speremus quae volumus, sed quod acciderit feramus. [Cícero, Pro Sestio 68] Esperemos o que desejamos, mas aceitemos o que vier. ■Se não como queremos, passamos como podemos.
2179. Sperne voluptates; nocet empta dolore voluptas. [Horácio, Epistulae 1.2.55] Despreza os prazeres; o prazer obtido por meio de dor faz mal.
2180. Sperne voluptates, quia mox post gaudia flebis. Despreza os prazeres, pois logo depois dos prazeres chorarás. ■Depois da doçura vem a amargura. ■Quem ri hoje, chora amanhã. ■Depois da calma, a tempestade. VIDE: ●Et lacrimas risus non procul esse docet. ●Post gaudia luctus. ●Vae tibi ridenti, quia mox post gaudia flebis!
2181. Spernendae opes: auctoramenta sunt servitutum. [Sêneca, Epistulae Morales 104.34] As riquezas devem ser desprezadas: elas são o salário da servidão.
2182. Spernere quod prosit et amare quod obsit ineptum est. [Gualterius Anglicus, Fabulae Aesopicae 47.9] Desprezar o que aproveita e amar o que prejudica é tolice.
2183. Spernit superbus quae nequit assequi. [Epigrafe de fábula de Fedro 4.3 / Rezende 6440] O soberbo despreza o que não pode conseguir. ■Quem desdenha, quer comprar. VIDE: ●Nondum matura est uva; nolo acerbam sumere. ●Nondum matura es; nolo acerbam sumere. ●Saepe reposcit idem, quod iactavit prius idem.
2183a. Spernitur in patria quivis, licet ipse Propheta. [O.Schreger, Studiosus Jovialis 52] Em sua terra qualquer um é desprezado, ainda que seja profeta. ■Ninguém é profeta em sua terra. ■Santo de casa não faz milagre. VIDE: ●At sine honore manet patria sub sede propheta. ●In patria natus non est propheta vocatus. ●Nemo in patria propheta acceptus est.
2184. Spero Fortunae regressum. [Divisa] Tenho esperança no retorno da Fortuna.
2185. Spero in Deo. [Divisa] Espero em Deus. VIDE: ●In Deo speramus. ●In Deo spero.
2186. Spero meliora. [Divisa / Terêncio, Adelphi 219] Tenho esperança de que venham coisas melhores.
2187. Spero per Deum vincere. [Divisa] Espero vencer com a ajuda de Deus.
2188. Spes actionis. [Jur] A expectativa de ação.
2189. Spes alit agricolas. A esperança alimenta os agricultores. ■Esperança no ganho diminui canseira. ■A esperança é o refrigério do trabalho. ●Spes alit agricolas, spes sulcis credit aratis semina, quae magno faenore reddat ager. [Tibulo, Elegiae 2.6.21] A esperança alimenta os agricultores, a esperança confia as sementes aos sulcos abertos pelo arado, para que o campo as devolva com grande lucro.
2190. Spes alit et fallit. [Gaal 903] A esperança nos alimenta e nos engana. ■Quem espera, desespera. ■Quem vive de esperança, morre de fome. VIDE: ●Animo cupienti nihil satis festinatur. ●O fallacem hominum spem!
2191. Spes altrix et comes iuventae. A esperança é a ama e companheira da juventude.
2192. Spes altrix senectae. [Píndaro / Manúcio, Adagia 1075] A esperança sustenta a velhice. ●Spes altrix senectutis.
2193. Spes alunt exsules. [Erasmo, Adagia 3.1.92] As esperanças alimentam os exilados. VIDE: ●Spes servat afflictos.
2194. Spes ancora vitae. [Divisa] A esperança é a âncora da vida.
2195. Spes anxia mentem extrahit. [Estácio, Thebaida 1.322] A esperança angustiante consome o espírito. ■Quem espera, desespera. VIDE: ●Spes alit et fallit.
2196. Spes autem non confundit. [Vulgata, Romanos 5.5] A esperança não traz confusão.
2197. Spes bona dat vires, animum quoque spes bona firmat; vivere spe vidi qui moriturus erat. [Manúcio, Adagia 1075] A boa esperança dá forças, e também fortalece o espírito; vi viver pela esperança um homem que estava para morrer.
2198. Spes bona det vires. [Ovídio, Heroides 11.63] Que a boa esperança te dê forças.
2199. Spes confisa Deo nunquam confusa recedet. [Binder, Thesaurus 3193] A esperança confiada a Deus nunca volta desiludida. ■Deus dá do seu bem. ■Aquele é rico, que está bem com Deus.
2200. Spes est in vivis; non est spes ulla sepultis. [Apostólio 10.15] Nos vivos há esperança; nos mortos não há nenhuma esperança. ■Enquanto há vida, há esperança. VIDE: ●Aegroto dum anima est, spes est. ●Dum spiramus, speremus. ●Modo liceat vivere, est spes.