DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS

Compilado por HENERIK KOCHER

Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas

A  B  C  D  E  F  G  H  I  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  VZ

S1  S2  S3  S4  S5  S6  S7  S8  S9  S10  S11  S12  S13  S14  S15

S10: 1801-2000

1801. Sine gloria vincit qui sine periculo vincit. Quem vence sem perigo, vence sem glória. Vencer sem perigo é triunfar sem glória.

1802. Sine gloria vincitur qui sine periculo vincitur. [Sêneca, De Providentia 3.4, adaptado] É vencido sem glória quem é vencido sem perigo.

1803. Sine haesitatione. Sem hesitação.

1804. Sine hominum opibus et studiis. [Cícero, De Officiis 2.2] Sem o esforço e a dedicação dos homens.

1805. Sine hoste vincor. [Sêneca, Hercules Oetaeus 1170] Sou vencido sem adversário.

1806. Sine ictu oculi. Sem um piscar de olho.

1807. Sine imperio, nec domus ulla, nec civitas, nec gens, nec hominum universum genus stare, nec rerum natura omnis, nec ipse mundus potest. [Cícero, De Legibus 3.1] Sem governo, não pode existir nenhuma casa, nenhuma cidade, nenhum povo, nem a raça humana em seu conjunto, nem a natureza, nem o próprio mundo.

1808. Sine industria. Sem intenção. Sem esforço.

1809. Sine intermissione memoriam vestri facio semper in orationibus meis. [Vulgata, Romanos 1.9-10] Incessantemente faço menção de vós sempre em minhas orações.

1810. Sine intermissione orate. [Vulgata, 1Tessalonicenses 5.17] Orai sem interrupcão. VIDE: Orate sine intermissione.

1811. Sine invidia. Sem maldade.

1812. Sine ira ac studio. [Tácito, Annales 1.1.3] Sem ira nem paixão. Sine ira et studio.

1813. Sine ira et disceptatione. [Vulgata, 1Timóteo 2.8] Sem ódio e sem contenda.

1813a. Sine iure. Sem direito

1814. Sine iusta causa. [Jur] Sem causa justa.

1815. Sine iustitia, confusio. Sem justiça, só desordem.

1816. Sine iustitia nulla libertas. Sem justiça, não há liberdade.

1817. Sine labe. Sem mancha. Sem desonra. VIDE: Sine macula.

1817a. Sine labe fides. [Divisa] Fidelidade sem mancha.

1818. Sine labore, non erit panis in ore. Sem trabalho, não haverá pão na boca. Sem trabalho, só a pobreza. Quem não trabalha não come. O trabalho dá o que a sorte nega. Sine labore nihil. Nada vem sem trabalho.VIDE: Absque labore gravi non possunt magna parari. Absque labore nihil. Labor paupertatem vincit. Mendicat propere manus sine opere.  Nihil venit sine cura, nisi paupertas. Nihil venit sine industria, nisi paupertas. Non tibi per ventos assa columba venit. Qui vitat molam, vitat farinam.

1819. Sine labore non tenditur ad requiem, nec sine pugna pervenitur ad victoriam. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 3.19.4] Sem trabalho não se caminha para o descanso, nem sem luta se chega à vitória. VIDE: Sine certamine non potes venire ad coronam.

1820. Sine loco. Sem indicação de lugar. (=Nas bibliografias, usa-se a abreviatura sl).

1821. Sine lumine pereo. [Inscrição em relógio solar] Sem a luz do sol, morro. VIDE: Sine sole sileo.

1822. Sine macula. Sem mancha. VIDE: Sine labe.

1823. Sine magistro vitia discuntur. Vícios aprendem-se sem professor. VIDE: Etiam sine magistro vitia discuntur. Vitia sine praeceptore discuntur.

1824. Sine magno damno. Sem grande prejuízo.

1825. Sine me sine te hoc opus perficere. [Jogo de palavras / Georgin 117] Deixa-me realizar esta tarefa sem ti.

1826. Sine me vocari pessimum, ut simul dives vocer. [Eurípides / Sêneca, Epistulae Morales 115.14] Deixa-me ser chamado de detestável, desde que seja também chamado de rico. Ande eu quente, e ria-se a gente. VIDE: Frigora dum vitem, populi nil sibila curo. Populus me sibilat, at mihi plaudo. Populus me sibilat, at mihi plaudo ipse domi, simul ac nummus contemplor in arca. Quid enim salvis infamia nummis?

1827. Sine missione nascimur. [Sêneca, Epistulae Morales 37.2] Nascemos para morrer.

1828. Sine mora. Sem demora. Sem adiamento.

1829. Sine nobilitate. Sem título de nobreza. (=Atribui-se à expressão sine nobilitate, abreviada em s.nob, usada em certas escolas inglesas para identificar os alunos que não pertenciam à aristocracia; a origem da palavra inglesa snob, aportuguesada como esnobe).

1830. Sine nomine. Sem indicação de nome. (=Nas bibliografias, significa que se desconhece o editor e se usa a forma abreviada sn).

1831. Sine nomine vulgus. [Erasmo, Epistula Domino Ioanni Sixtino] A multidão anônima. O zé-povinho.

1832. Sine nube placet. [Inscrição em relógio solar] (A vida) sem nuvens é agradável.

1833. Sine nunc meo me vivere modo. [Terêncio, Andria 153] Agora, deixa-me viver a meu modo.

1834. Sine odio et sine invidia. [Cícero, Pro Marcello 29] Sem ódio e sem despeito.

1835. Sine offensa. Sem ofensa.

1836. Sine ope divina nihil valemus. [Erasmo, Adagia 3.9.54] Sem o auxílio divino nada podemos. Sem Deus, nem até a porta, e com Deus, através dos mares. Com Deus, tudo podemos; sem Deus, nada valemos. VIDE: Cor hominis disponit viam suam, sed Domini est dirigere gressus eius. Homo proponit, sed Deus disponit.

1837. Sine opera tua, nihil dii facere possunt. [Plauto, Cistellaria 48] Sem teu trabalho, os deuses nada podem fazer. Põe tu a mão, e Deus te ajudará. A Deus rogando, e com o maço dando. VIDE: Ad opus manum admovendo fortunam invoca. Adesse gaudet, sed laboranti, Deus. Cum Minerva et manum move. Cum Minerva manus etiam move. Cum Minerva manum quoque move. Di facientes adiuvant. Deus facientes adiuvat. Deus laborantibus opem fert prospere. Deus laborantes ope adiuvat sua. Fac aliquid ipse, deinde Numen invoca. Fac interim aliquid ipse, dein deos voca. Huic qui laborat, Numen adesse assolet. Manum admoventem Deum quemvis invocare debere. Manum admoventi fortuna est imploranda. Manum admoventi fortuna est invocanda. Manum admoventi sunt vocanda numina. Minerva auxiliante, manum etiam admove. Nulla preces numina flectunt ignavorum. Nunc ipse quid peragito, dein deos voca. Nunc ipse quid peragito, dein Deum voca. Quisquis laborat, huic manum praebet Deus.

1838. Sine opinione praeconcepta. Sem opinião prévia. Sem julgamento prévio. VIDE: Sine praeiudicio.

1839. Sine ordine. Sem ordem. Desordenadamente. VIDE: Audacter. Confuse. Immodice. Infrenis. Licenter. Passim. Promiscue. Sine lege. Sine more. Solute.

1840. Sine pace relabitur orbis in chaos antiquum. Sem paz, o mundo retornará ao caos antigo.

1841. Sine pavore sine favore. [Divisa] Sem medo nem favor.

1842. Sine pedibus dicunt esse fortunam, quae manus et pennas tantum habet. [Quinto Cúrcio, Historia 7.8.25] Dizem que a sorte não tem pés; ela tem apenas mãos e asas.

1843. Sine pennis volare haud facile est. Voar sem asas não é fácil. Ele bem quer voar, mas não tem asas. Sine pennis volare haud facile est: meae alae pennas non habent. [Plauto, Poenulus 869] Voar sem penas não é fácil: minhas asas não têm penas.

1844. Sine periculo friget lusus. [Stevenson 482] Sem risco, o jogo esfria.

1845. Sine possessione usucapio procedere non potest. [Jur / Black 1632] Sem a posse, a usucapião não pode realizar-se.

1846. Sine praeiudicio. Sem julgamento prévio. Sem opinião prévia. VIDE: Sine opinione praeconcepta.

1846a. Sine pretio nulla venditio est. [Digesta 18.1.2.1] Sem preço, não há venda. VIDE: Nulla emptio sine pretio esse potest.

1847. Sine prole. [Jur / Black 1632] Sem descendência.

1848. Sine qua non. [Jur] Sem a qual, não. (=É redução da expressão Condicio sine qua non potest fieri, Condição sem a qual não se pode cumprir o contratado. Usa-se também a forma Sine qua). VIDE: Condicio sine qua non.

1849. Sine remorsu conscientiae ac praeiudicio. Sem remorso nem prejulgamento. VIDE: Absque ullo remorsu conscientiae.

1850. Sine rivali teque et tua solus amares. [Horácio, Ars Poetica 444] Amas a ti mesmo e as tuas coisas sem qualquer rival. Sine rivali teipsum amas. Tu te amas sem rival. Sine rivali se diligit. Ele se ama sem rival.

1851. Sine sacris adeptus est hereditatem. [Medina 586] Recebeu a herança sem (ter despesa com) cerimônia religiosa. Carne sem osso, proveito sem trabalho. Sine sacris hereditas. [Erasmo, Adagia 1.3.59] Herança recebida sem sacrifício. Sine sacris hereditatem sum aptus effertissimam. [Plauto, Captivi 775] Recebi uma herança riquíssima sem qualquer sacrifício.

1852. Sine sanguinis effusione non fit remissio. [Vulgata, Hebreus 9.22] Sem derramamento de sangue não há perdão. VIDE: Sanguinis effusione.

1853. Sine sanitate, nulla felicitas. Sem saúde, não há felicidade.

1853a. Sine secundo. [Divisa] Sem igual.

1854. Sine sole nihil. [Inscrição em relógio solar] Sem sol, nada.

1855. Sine sole sileo. [Inscrição em relógio solar] Sem o sol, calo-me. VIDE: Sine lumine pereo.

1856. Sine sudore et sanguine. [Cícero, De Officiis 1.61] Sem suor nem sangue.

1857. Sine summa iustitia rem publicam regi non posse. [Cícero, De Republica 2.44] Sem a justiça rigorosa, o país não pode ser governado.

1858. Sine te non licet esse mihi. [Ovídio, Heroides] Sem ti não posso existir.

1859. Sine te nostrum non valet ingenium. [Propércio, Elegiae 2.30.40] Sem ti meu talento não tem força.

1860. Sine teste nullum esse putaveris locum. [Publílio Siro] Não creias que haja lugar em que não haja testemunha. Matos têm olhos, paredes têm ouvidos. VIDE: Nullum locum putes sine teste. Nullum putaveris locum sine teste. Nullum putes teste destitutum locum. Nullum sine teste putaveris suo locum.

1861. Sine ulla condicione. Sem qualquer condição. VIDE: Absque ulla condicione.

1862. Sine ulla dubitatione. Sem qualquer dúvida. Sine ulla dubietate.

1863. Sine ulla limitatione. Sem qualquer limitação.

1864. Sine ullis ambagibus. Sem quaisquer rodeios.

1865. Sine ullis feriis. Sem descanso. Incessantemente. VIDE: Sine feriis.

1866. Sine ut mortui sepeliant mortuos suos. [Vulgata, Lucas 9.60] Deixa que os mortos enterrem os seus mortos. VIDE: Dimitte mortuos sepelire mortuos suos.

1867. Sine verecundia nihil potest esse rectum, nihil honestum. [Cícero, De Officiis 1.41.148] Sem o pudor, não pode haver nada honesto, nada digno. VIDE: Ubi non est pudor, nec cura iuris, sanctitas, pietas, fides, instabile regnum est.

1868. Sine virtute amicitia esse non potest. [Cícero, De Amicitia 20, adaptado] Sem virtude não pode haver amizade.

1869. Sine virtute argutum civem mihi habeam pro praefica, quae alios collaudat, eapse se vero non potest. [Plauto, Truculentus 494] Considero o cidadão astuto, mas sem coragem, como uma carpideira, que celebra os louvores dos outros, mas não pode dizer nada de si mesma.

1870. Singillatim mortales, cunctim perpetui. [Apuleio, De Deo Socratis 4] Como indivíduos, mortais; como espécie, eternos.

1871. Singula captentur; sic omnia fine tenentur. [Trench, Proverbs and Their Lessons 192] Apanhem-se um a um; assim no fim todos terão sido apanhados. De grão em grão, a galinha enche o papo. VIDE: Singula quae non prosunt, multa collecta iuvant.

1872. Singula de nobis anni praedantur euntes. [Horácio, Epistulae 2.2.55] Os anos que passam nos arrebatam nossos bens um a um.

1872a. Singula delicta singulas merentur poenas; tot poenae, quot delicta. [Jur] Cada delito merece uma pena separada; tantas penas, quantos forem os delitos. VIDE: Tot delicta, quot leges laesae.

1873. Singula post ova, pocula sume nova. [Regimen Sanitatis Salernitanum, De Prandendo et Bibendo 4] Depois de cada ovo, bebe mais um copo (de vinho).

1874. Singula quae non prosunt, multa collecta iuvant. [Pereira 97] Coisas que isoladas não aproveitam, muitas reunidas são úteis. Um grão não enche celeiro, mas ajuda companheiro. Bago a bago enche a galinha o papo. VIDE: Iuncta iuvant. Multa iuvant collecta simul. Quae non prosunt singula, multa iuvant. Quae non valeant singula, iuncta iuvant. Singula captentur; sic omnia fine tenentur.

1875. Singula regio habet suos cantus. [Albertatius 1293] Cada terra tem suas canções. Cada terra com seus costumes.

1876. Singuli decipere aut decipi possunt; nemo omnes, neminem omnes fefellerunt. [Plínio Moço, Panegyricus 62] Os indivíduos podem enganar ou serem enganados; ninguém enganou a todos, ninguém foi enganado por todos.

1877. Singulis annis. Anualmente.

1878. Singulis diebus. Diariamente.

1879. Singulis hebdomadis. Semanalmente.

1880. Singulis mensibus. Mensalmente.

1881. Singulos dies singulas vitas puta. [Sêneca, Epistulae Morales 101.10] Considera cada dia como uma vida.

1882. Sinistra manu cibum ne capito. Não pegues comida com a mão esquerda. (=Vive daquilo que te é de direito). Não metas a foice em seara alheia.

1883. Sinite parvulos venire ad me. [Vulgata, Marcos 10.14] Deixai virem a mim os pequeninos. Sinite parvulos, et nolite eos prohibere ad me venire. [Vulgata, Mateus 19.14] Deixai os meninos, e não embaraceis que eles venham a mim.

1884. Sinistro pede. [Apuleio, Metamorphoses 1.5] Com o pé esquerdo. (=Com azar. Desafortunadamente). VIDE: Pede sinistro.

1885. Sint Maecenates, non deerunt, Flacce, Marones. [Marcial, Epigrammata 8.56.5] Ó Horácio Flaco, haja Mecenas, que não faltarão Virgílios Maros.

1886. Sint temporalia in usu, aeterna in desiderio. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 3.16] Sejam usadas as coisas temporais; sejam as eternas desejadas.

1887. Sint tibi serenae. [Inscrição em relógio solar] Que as horas te sejam serenas.

1888. Sint ut sunt, aut non sint. [Rezende 6334] Continuem como são, ou deixem de existir.

1889. Siquid mirabere, pones invitus. [Horácio, Epistulae 1.10.31] Se alguém está encantado com alguma coisa, não quererá renunciar a ela.

1890. Siquidem vita brevis, sensus hebes, neglegentiae torpor, inutilis occupatio, nos paucula scire permittunt, et eadem iugiter excutit et avellit ab animo fraudatrix scientiae, inimica et infida semper memoriae noverca, oblivio. [John of Salisbury] Assim a brevidade da vida, os sentidos embotados, o torpor de nossa negligência, as ocupações inúteis, nos permitem saber muito pouco, e até esse pouco nos sacode e arranca do espírito o esquecimento, esse fraudador do saber, essa inimiga e infiel madrasta da memória.

1891. Sirenibus ad persuadendum aptior. [Grynaeus 233] Tem mais capacidade de persuadir do que as sereias.

1892. Sis bonus idque bonis, laesus nec laede nocentem. [Columbano] Sê bom para os bons, mas, se fores maltratado, não maltrates o culpado.

1893. Siste furibundum impetum. [Sêneca, Hippolytus 263] Controla esse impulso furioso.

1894. Siste: quo praeceps ruis? [Sêneca, Thyestes 67] Pára! Aonde te precipitas?

1895. Siste, viator, et bene precare exstincto, heu! ibique sepulto clarissimo viro. [Inscrição em túmulo] Pára, ó passante, e ora pelo defunto, homem eminente, aqui sepultado.

1896. Siste, viator, heroëm calcas. [Inscrição em túmulo] Pára, ó viajante, pisas (o túmulo de) um herói. VIDE: Sta, viator, heroëm calcas.

1897. Sisyphium portas saxum. [Polydorus, Adagia] Rolas a pedra de Sísifo. Fazes trabalho de Sísifo. (=Trabalho de Sísifo, ou tarefa de Sísifo, é um trabalho penoso, incessante, que recomeça sempre. Sísifo, personagem da mitologia grega, por sua crueldade, após sua morte, teria sido condenado a rolar uma enorme pedra até o alto da montanha. Atingindo o cimo, a pedra descia para a base da montanha, tendo Sísifo de recomeçar a tarefa de rolá-la ao alto). Sisyphi saxum volvere. [Binder, Medulla 1661]

1898. Sit ambulatoria voluntas usque ad vitae supremum exitum. [Digesta 24.1.32.3, adaptado] A vontade é mutável até o último momento da vida. VIDE: Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum. Voluntas hominis ambulatoria est usque ad vitae supremum exitum.

1899. Sit anathema. [Vulgata, 1Coríntios 16.22] Seja anátema. Seja excomungado. VIDE: Anathema sit! Anathema sint!

1900. Sit autem omnis homo velox ad audiendum, tardus autem ad loquendum, et tardus ad iram. [Vulgata, Tiago 1.19] Assim cada um de vós seja pronto para ouvir, porém tardo para falar e tardo para se irar. VIDE: Sit omnis homo velox ad audiendum, tardus ad dicendum.

1901. Sit autem sermo vester: est, est, non, non. [Vulgata, Mateus 5.37] Seja assim o vosso falar: sim, sim, não, não. VIDE: Est, est; non, non.

1902. Sit brevis aut nullus tibi somnus meridianus. [Regimen Sanitatis Salernitanum, De Somno Meridiano] Seja breve ou nenhum o sono do meio-dia.

1903. Sit bufo carus, fiet luna mage clarus. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 210] Quando se ama um sapo, ele se torna mais brilhante que a lua. Quem ama o feio, bonito lhe parece. O desejo faz formoso o feio. VIDE: Foeda licet cunctis ea, pulchra videntur amanti. Nullus reperitur deformis amasius. Quae minime sunt pulchra, ea pulchra videntur amanti. Qui diligit ranam, ranam putat esse Dianam. Unicuique delectabile est quod amat.

1904. Sit caeca futuri mens hominum fati. [Lucano, Bellum Civile 2.14] A mente dos homens é cega quanto ao futuro. VIDE: Mens hominum ignara, caeca futuri.

1905. Sit conscientia instar mille testium. [DAPR 177] A consciência vale por mil testemunhas. VIDE: Conscientia mille testes.

1906. Sit Deus in itinere vestro. [Vulgata, Tobias 5.21] Que Deus esteja no vosso caminho.

1906a. Sit Dominus tecum, semper tua gratia mecum. Que Deus esteja contigo, e que sempre a tua simpatia esteja comigo.

1907. Sit erranti medicina confessio. [Cícero, Philipicae 12.3.7] A confissão é o remédio para quem errou.

1907a. Sit gloria amici tui tibi aeque cara ac tua. [Florilegium Hebraicum 15] Seja a glória do teu amigo tão valiosa para ti quanto a tua.

1908. Sit humus cineri non onerosa tuo. [Ovídio, Amores 3.8.68] Que a terra não seja pesada às tuas cinzas. Que a terra te seja leve! VIDE: Levis sit tibi terra! Sit tibi terra levis!

1909. Sit licet Alcidae, fractus contemnitur arcus. [Vincenzo Scarcella, Adagi 20] Arco quebrado é desprezado, ainda que seja de Alcides. (=Alcides, neto de Alceu, cognome de Hércules e de seus descendentes. Séguier, Dicionário Prático Ilustrado). Quem não pode morder não mostre os dentes. Leão moribundo, cachorro lhe mija. VIDE: Mortuo leoni etiam lepores insultant. Vana est sine viribus ira.

1910. Sit medicus senex, tonsor iuvenis. [DAPR 439] O médico deve ser velho, o barbeiro, jovem. Guarde-vos Deus de médico moço e barbeiro velho. VIDE: Antiquus bonus est medicus, tonsorque novellus.

1911. Sit mihi verna satur; sit non doctissima coniux; sit nox cum somno; sit sine lite dies. [Marcial, Epigrammata 2.90.9] Tenha eu escravo bem nutrido, mulher não muito sábia, noite bem dormida e dia sem disputas.

1912. Sit nomen Domini benedictum. [Vulgata, Jó 1.21] Bendito seja o nome do Senhor.

1913. Sit non doctissima coniunx. [Marcial, Epigrammata 2.90.10] Não seja tua esposa extremamente culta.

1914. Sit omne iudicium non quam locuples, sed qualis quisque sit. [Cícero, De Officiis 2.71] Todo julgamento considere, não quão rico alguém é, mas quais são suas qualidades.

1915. Sit omnis homo velox ad audiendum, tardus ad dicendum. [Rezende 6372] Seja todo homem veloz no ouvir, lento no falar. VIDE: Sit autem omnis homo velox ad audiendum, tardus autem ad loquendum, et tardus ad iram.

1916. Sit pax et veritas in diebus meis. [Vulgata, 4Reis 20.19] Haja paz e verdade em meus dias.

1917. Sit pax in muris tuis, abundantia in domibus tuis. [Vulgata, Salmo 121.7] Haja paz dentro dos teus muros, e abundância em tuas casas. Sit pax in moenibus tuis, securitas in palatiis tuis. Haja paz dentro dos teus muros, e segurança nos teus palácios. VIDE: Fiat pax in virtute tua, et abundantia in turribus tuis.

1918. Sit piger ad poenas princeps, ad praemia velox, et doleat quoties cogitur esse ferox . [Ovídio, Ex Ponto 1.2.121, adaptado] O príncipe deve ser preguiçoso para as punições e veloz para os prêmios, e deve sofrer toda vez que é obrigado a ser violento.

1919. Sit pro ratione voluntas. Que minha vontade tome o lugar da razão. Quero porque quero! VIDE: Stat pro ratione voluntas. Stat pro ratione voluntas populi.

1920. Sit procul a nobis mulier cui barbula pendet. [Juan de Lama 222 / Medina 600] Fique longe de mim a mulher barbuda. Mulher barbuda, de longe a saúda.

1921. Sit procul omne nefas! [Ovídio, Ars Amatoria 2.107] Para trás todo malefício!

1922. Sit procul omne scelus; ut ameris amabilis esto! [Walther 29825 / Tosi 1423] Que toda maldade fique longe; para seres amado, sê amável! VIDE: Amor amore compensatur. Amor amorem gignit. Amor gignit amorem. Habes amicos, quia amicus ipse es. Si vis amari, ama. Ut ameris, ama. Ut redameris, ama.

1923. Sit quisque similes inter suos. Cada um deve ficar entre os seus semelhantes. Cada qual com seu igual. Sit quisque similes inter suos, ne Hercules enim contra duos. [George Gascoigne / Stevenson 2403] Fique cada qual entre seus iguais, pois contra dois nem Hércules.

1924. Sit salvus sator; salva sint sata. [Oração para proteger as colheitas / Cornelius Fronto, Epistulae / Rezende 6374] Bendito seja o semeador; benditas sejam as colheitas.

1925. Sit satis laborum, sit satis periculorum. [Apuleio, Metamorphoses 11.2] Basta de sofrimentos, basta de perigos.

1926. Sit servus mentis venter, sit serva libido. [Columbano] Sejam o ventre e o prazer servos da mente.

1927. Sit tibi credibilis sermo consuetaque verba. [Ovídio, Ars Amatoria 1.465] Que o teu discurso seja natural e que tuas palavras sejam usuais.

1928. Sit tibi praecipue, quod primum est: cura salutis. [Dionísio Catão, Disticha 2.30] Seja especial para ti o que é mais importante: o cuidado com a saúde.

1929. Sit tibi terra levis! [Inscrição tumular] Que a terra te seja leve! VIDE: Levis sit tibi terra! Sit humus cineri non onerosa tuo.

1930. Sit tibi terra levis mollique tegaris arena, ne tua non possint eruere ossa canes! [Marcial, Epigrammata 9.29.11] Que a terra te seja leve, e mole a camada de areia que te cubra, para que os cães possam desenterrar teus ossos!

1931. Sit ultima felix. [Inscrição em relógio] Que a (tua hora) derradeira seja feliz.

1932. Sit venia verbo. Desculpe-se a expressão. Com perdão da palavra. Sit venia verbis. Sit venia dicto. VIDE: Absit iniuria verbo. Absit iniuria dicto. Absit iniuria verbis. Absit invidia verbo.

1933. Sit verbum vox viva licet, vox mortua scriptum, scripta diu vivunt, non ita verba diu. [John Owen, Epigrammata 3.208] Embora a palavra seja voz viva, e o escrito, voz morta, o que é escrito vive muito, e as palavras, nem tanto. Palavras, levam-nas os ventos. A escritura é a vida das palavras. O preto no branco fala como gente. VIDE: Littera scripta manet, verbum at inane perit. Litterae scriptae manent. Quod non legitur, non creditur. Verba volant, scripta manent. Verba sicut ventus volant, scripta sicut monumenta manent. Vox audita perit, littera scripta manet. Vox emissa volat, littera scripta manet.

1934. Sit vultus testis quod intrinsecus estis. Seja vosso rosto testemunha do que sois internamente. VIDE: Est facies testis, quales intrinsecus estis.

1935. Sitis auri. A sede de ouro.

1936. Sitis filii Patris vestri qui in caelis est, qui solem suum oriri facit super bonos et malos, et pluit super iustos et iniustos. [Vulgata, Mateus 5.45] Sois filhos de vosso Pai, que está nos céus, o qual faz nascer o seu sol sobre bons e maus, e vir chuva sobre justos e injustos. VIDE: Cum sol oritur, cunctis oritur. Deus pluit super bonos et malos, et solem suum orire facit super iustos et iniustos. Solem suum (Deus) oriri facit super bonos et malos. Sol omnibus lucet.

1937. Sitis licita, etiam potio licita. [Giuseppe Fumagalli, L'Ape Latina 298] Se a sede é lícita, também é permitido beber.

1938. Sitis sanguinis. A sede de sangue.

1939. Sitne aliquando mentiri boni viri? [Cícero, De Oratore 3.114] O homem honesto às vezes não precisa mentir?

1940. Situm bene malum iterum cave resuscites. [Schottus, Adagia 611] Evita desenterrar novamente o mal bem enterrado. Não despertes o cão que dorme. Não procures sarna para te coçar. VIDE: Canem sopitum ne excita. Lites mortuae non sunt suscitandae. Malum bene conditum ne moveris. Malum bene situm ne moveto. Ne moveas malum bene situm. Somnum ne rumpe leoni. Stercus motum vehementius foetet.

1941. Sive dolo, seu vi, vel aperte confice vel clam. [Homero / Schottus, Adagia 27] Trata de realizar, seja usando artifícios ou a força, seja abertamente ou furtivamente.

1942. Sive in partem sive in solidum. [Instituta 4.1.16] Seja por parte, seja por inteiro.

1943. Sive ista ratio, sive fortuna occulit, latere semper patere, quod latuit diu. [Sêneca, Oedipus 825] Tenha sido a razão ou a sorte que ocultou essas coisas, permite ficar escondido para sempre o que ficou ignorado por tanto tempo.

1944. Sive publice, sive privatim. Seja publicamente, seja em particular. Sive publice, sive oculte. Seja publicamente, seja em segredo.

1945. Sive velis, sive nolis. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 2.7.1] Quer queiras, quer não. VIDE: Volens nolens.

1946. Sive vigilem, sive dormiam, duo et tria simul iuncta sunt quinque, quadratumque non plura habet latera quam quattuor. [Descartes, Meditationes 1.8] Esteja eu acordado ou dormindo, dois mais três juntos fazem cinco, e o quadrado não tem mais que quatro lados.

1947. Sive vocaliter, sive mentaliter. Seja por palavras, seja pelo pensamento.

1948. Sobrii estote, et vigilate. [Vulgata, 1Pedro 5.8] Sede sóbrios, e vigiai.

1949. Sobrius sis, ac memineris nemini confidere. [Grynaeus 179] Fica sóbrio, e lembra-te de não confiar em ninguém.

1950. Societas delinquere non potest. [Jur] Uma pessoa jurídica não pode cometer crime.

1951. Societas est necessaria. A associação é uma necessidade.

1952. Societas florebit. [Divisa] A união florescerá.

1953. Societas nulla consistere potest sine vi aliqua et potestate gubernante et providente. [P.Francisco de Vitoria] Nenhuma sociedade pode persistir sem alguma força e poder que a governem e provejam.

1954. Societas solvitur morte, heresque socii in societate non succedit. [Goethe, Positiones Iuris 18] A sociedade se dissolve com a morte, e o herdeiro do sócio não sucede na sociedade.

1955. Societatis vinculum est ratio et oratio. [Cícero, De Officiis 1.50, adaptado / Stevenson 1940] O vínculo da sociedade é a razão e a palavra.

1956. Socii mei socius meus socius non est. [Digesta 50.17.47.1] O sócio de meu sócio não é meu sócio.

1957. Socii passionum estis, sic eritis et consolationis. [Vulgata, 2Coríntios 1.7] Sois companheiros nas aflições, assim o sereis também na consolação.

1958. Sociorum olla male fervet, et ubi semel res inclinata est, amici de medio. [Petrônio, Satiricon 38] A panela dos camaradas pára de ferver, e, uma vez que a coisa vai mal, adeus amigos. Amigo de mesa não é de firmeza. VIDE: Olla male fervet.

1959. Socius criminis. Um cúmplice.

1960. Socius fidelis ancora tuta est. [Schrevelius 1176] O companheiro fiel é como uma âncora segura.

1961. Socius fit culpae, qui nocentem sublevat. [Publílio Siro] Torna-se cúmplice quem apóia o culpado. Tão ladrão é o que vai à horta como o que fica à porta. VIDE: Utrique sunt fures, et qui accipit, et qui furatur.

1961a. Socius furis est sicut fur. [Florilegium Hebraicum 340] O companheiro do ladrão é como o ladrão. Quem com coxo anda, aprende a mancar.

1962. Socius socium non obligat. [Jur] O sócio não obriga o sócio.

1963. Socrates autem primus philosophiam revocavit e caelo et in urbibus collocavit et in domos etiam introducit et cöegit de vita et moribus rebusque bonis et malis quaerere. [Cícero, Tusculanae Disputationes 5.10] Sócrates foi o primeiro que tirou a filosofia do céu e a colocou nas cidades e nas casas, e obrigou a indagar sobre a vida, os costumes e as coisas boas e más.

1964. Socrates, cum rogaretur cuiatem se esse diceret, ‘mundanum’, inquit. [Cícero, Tusculanae Disputationes 5.37] Sócrates, quando solicitado a dizer a sua naturalidade, respondeu ‘cidadão do mundo’.

1965. Socrates parens philosophiae iure dici potest. [Cícero, De Finibus 2.1] Sócrates pode, com justiça, ser considerado o pai da filosofia. VIDE: Parens philosophiae.

1966. Socrates totius mundi se incolam et civem arbitrabatur. [Cícero, Tusculanae Disputationes 5.37] Sócrates se considerava habitante e cidadão do mundo inteiro.

1967. Socrum nurus odit; nurum aversatur socrus. [Schrevelius 1176] A nora odeia a sogra; a sogra desdenha a nora.

1968. Sol attigit talos. [Palíndromo] O sol chegou até os pés.

1969. Sol crescentes decedans duplicat umbras. [Virgílio, Eclogae 2.66] O sol poente duplica as sombras, que ficam mais compridas.

1970. Sol efficit, ut omnia floreant. [Cícero, De Natura Deorum 2.41, adaptado] O sol faz que tudo floresça.

1971. Sol et in cloacam radios suos defert, nec inquinatur. [Diógenes Laércio / Tertuliano, De Spectaculis 20] O sol espalha seus raios até na cloaca, e no entanto não se suja. VIDE: Lux, etsi per immundos transeat, non inquinatur. Radius solis, et si cum stercore conversatur, purus manet, et non coinquinatur. Transiens omnia immunda remanet sol purus et non coinquinatur.

1972. Sol etiam caecat, contra si tendere pergas. [Lucrécio, De Rerum Natura 4.328] O sol te cegará, se insistires em encará-lo.

1973. Sol generat umbras. [Inscrição em relógio solar] É o sol que gera as sombras.

1974. Sol in zodiaco currens nunquam requiescit; sic animus requie semper avarus eget. [Walther 29913 / Tosi 1813] O sol, correndo no zodíaco, nunca descansa; assim também o coração do ambicioso nunca tem descanso. A cobiça não se farta. Ao avarento, tanto lhe falta o que tem como o que não tem. VIDE: Avarum irritat, non satiat pecunia. Avarus animus nullo satiatur lucro. Semper avarus eget: certum voto pete finem.

1975. Sol lucet omnibus. O sol brilha para todos. O sol nasce para todos. O sol aquece igualmente o rico e o indigente. VIDE: Cum sol oritur, cunctis oritur. Cum sol oritur, omnibus oritur. Et sceleratis sol oritur. Sol omnibus lucet.

1976. Sol multis partibus maior est quam terra universa. [Cícero, De Natura Deorum 2.92, adaptado] O sol é muitas vezes maior do que toda a terra.

1977. Sol non occidat super iracundiam vestram. [Vulgata, Efésios 4.26] Não se ponha o sol sobre a vossa ira.

1978. Sol occubuit; nox nulla secuta est. [Giraldus de Barri, em 1189, por ocasião da morte de Henrique III e ascensão de Ricardo I, Coração de Leão, ao trono inglês / Stevenson 1302] O sol se pôs; não se seguiu nenhuma noite. Rei morto, rei posto. O rei morreu, viva o rei.

1979. Sol oculus mundi. [Quicherat, Thesaurus Poeticus 1125] O sol é o olho do mundo.

1980. Sol omnia aperit. [Grynaeus 536] O sol tudo descobre.

1981. Sol omnia videt, et revelat. O sol tudo vê, e revela.

1982. Sol omnibus lucet. [Petrônio, Satiricon 100.1] O sol brilha para todos. O sol nasce para todos. O sol aquece igualmente o rico e o indigente. VIDE: Cum sol oritur, cunctis oritur. Cum sol oritur, omnibus oritur. Et sceleratis sol oritur. Sol lucet omnibus. Solem suum (Deus) oriri facit super bonos et malos.

1983. Sol omnium dierum nondum occidit. [Tito Lívio, Ab Urbe Condita 39.26.9] O sol de todos os dias ainda não se pôs. Ainda não se acabou o dia de hoje. Ainda Deus está onde estava. Falta-nos ainda muito por ver e saber. O fim do mundo não é amanhã.

1984. Sol spectatorem, nisi deficit, non habet. [Sêneca, Quaestiones Naturales 7.1.2] O sol só tem admirador quando desaparece. Só se sente a falta da água quando o pote está vazio. Só se conhece o bem pelas costas. VIDE: Bona a tergo formosissima. Pretiosa quam sit sanitas morbus docet.

1985. Sol stat, sed terra movetur. O sol permanece imóvel, mas a terra se move. VIDE: Caelum stat, terra movetur.

1986. Sol tibi signa dabit. [Inscrição em relógio solar] O sol te informará.

1987. Sola apis mel conficit. [Rezende 6399] Só a abelha faz mel. Cada qual com seu ofício.

1988. Sola avis in cavea melior quam mille volantes. [Bebel, Proverbia Germanica 23] Uma ave sozinha na gaiola é melhor do que mil voando. Mais vale um pássaro na mão que dois voando. Antes um pardal na mão do que uma perdiz a voar. VIDE: Capta avis est pluris quam mille in gramine ruris. Certa praestant incertis.

2253a. Sola bona quae honesta. [Divisa] Só é bom o que é honesto.

1989. Sola cogitatio furti faciendi non facit furem. [Paulo, Digesta 47.2.1.1] O mero pensamento de cometer furto não converte ninguém em ladrão.

1990. Sola Deus salus. [Rezende 6400] Deus é nossa única salvação. VIDE: Sola salus servire Deo.

1991. Sola fides sufficit. [Do hino Pange Lingua, atribuído a S.Tomás de Aquino] A fé sozinha basta.

1992. Sola iuvant quae lucra ferunt, sed cetera sordent. [Binder, Medulla 1665] Só nos agrada o que nos traz proveito; tudo mais fede.

1993. Sola miseria caret invidia. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 456] Só a miséria está livre da inveja. A inveja só atina lugares altos. A inveja combate sempre a elevação. Antes ser invejado que lamentado. Sola miseria nescit invidiam. Só a miséria não conhece a inveja. Sola inopia caret invidia.

1994. Sola nobilitas virtus. [Divisa / Rezende 6403] A virtude é a única nobreza. VIDE: Sola virtus nobilitat.

1995. Sola pax finit bellum; indutiae dirimunt congressus. [Manúcio, Adagia 1223] Só a paz põe fim à guerra; as tréguas perturbam os entendimentos.

1996. Sola pecunia regnat. [Petrônio, Satiricon 14] Só o dinheiro governa. Dinheiro, o rei verdadeiro. Quem dinheiro tiver, fará o que quiser. Sem dinheiro tudo é vão. VIDE: Vacuae manus temeraria petitio est.

1997. Sola salus servire Deo. [Divisa] Nossa única salvação é servir a Deus. VIDE: Sola Deus salus.

1998. Sola sapientia in se tota conversa est. [Cícero, De Finibus 3.7] A sabedoria é a única coisa que se encerra em si mesma.

1999. Sola sublimis et excelsa virtus est. [Sêneca, De Ira 1.21.4] Só a virtude é sublime e excelsa.

2000. Sola vexatio intellectum dabit auditui. [Vulgata, Isaías 28.19] Só a aflição vos fará entender o que se ouviu.

Ao Topo